Geschiedenis
Het is aannemelijk dat Lathum (en Baer) in vroegere tijden aan de westzijde van de Ijssel moeten hebben gelegen als onderdeel van het landgoed Rheden. Als de IJssel tussen 800 en 1000 haar loop verlegt worden Lathum en Baer van Rheden afgesneden en komen in de Graafschap te liggen.
Lathum komt in documenten uit 1033 voor als heerlijkheid Lathem, gelegen in het graafschap Hamelande, district Leomerike (het tegenwoordige Liemers). Waarschijnlijk waren de bannerheren van Lathem en die van het naastgelegen Baer (tegenwoordig buurtschap Bahr) telgen van de familie Van Rheden. Hun wapenschild lijkt erg op dat van die van de familie van Rheden (en Baer).
Het landgoed komt in de geschiedenis onder verschillende namen voor: Lathum, Lathem, Laten en Latem.
De eerste heer van Lathum die met naam wordt genoemd is Eyle van Lathum (in 1227). Met de dood van Hendrik van Lathum in 1338 sterft het geslacht Lathum in de manlijke lijn uit. Daarna gaat de overerving via de vrouwelijke lijn en huwelijken, tot de heerlijkheid in 1547 wordt verkocht aan de bekende legeraanvoerder Maarten van Rossum.
In 1672 ontvangt koning Lodewijk XIV op het Huis te Lathum de Arnhemse gedeputeerden die over de overgave van hun stad komen onderhandelen. De Fransen hebben dan hun kamp opgeslagen in de buurt van Lathum.
Twee gebouwen van het slot van de bannerheren van Lathum zijn nu nog over. Eén uit de 15e en één uit de 16e eeuw. In 1905 werden fundamenten en resten van de toegangspoort gevonden die in 1787 is afgebroken. De toren en het hoge gedeelte van het huis zijn in 1945 door de duitsers opgeblazen. Het lage deel wordt gespaard; de ruine van het hoge deel wordt afgebroken. Het Huis te Lathum wordt nog steeds bewoond en deed tot voor kort dienst als boerderij.
De kerk
De kapel is gebouwd in 1495 na de verovering van Lathum en de verwoesting van kasteel Baer door Karel van Gelre. Zoals in de Latijnse tekst op de
ingemetselde steen boven de kerkdeur te lezen is. In 1614 wordt het achterdeel van de kerk over de grafkelder heen gebouwd. In hetzelfde jaar arriveert de eerste predikant die zijn intrek neemt in de net gebouwde pastorie.
De kerk is daarna regelmatig 'versierd en verbeterd'. Op de geelkoperen lessenaar van de preekstoel is het wapen van Borchard Willem van Westerholt Hackfort en zijn vrouw Anna Helena van Renesse van Elderen aangebracht. In 1702 werd het koperen doopbekken geschonken door de familie Westerholt. De wapens van Westerholt en Bahr komen in het bekken voor.
De grafkelder is in 1812, in opdracht van de heer Westerholt van Hackfort, weggebroken.
In 1957 is het hervormde kerkje een kabinetorgel uit 1737 rijker geworden.
Steenfabrieken
Vanaf Westervoort tot Steenderen hebben langs de IJssel tientallen steenfabrieken gestaan. Baksteenfabricage langs de IJssel vond reeds in de achttiende eeuw plaats maar de bloeitijd was vooral de negentiende en twintigste eeuw.
In de tweede helft van de 19e eeuw worden de uiterwaarden van de grote rivieren voor de Nederlandse baksteenindustrie steeds belangrijker. De klei was daar makkelijk te winnen en de goede verbindingen via het water en het grote arbeidersoverschot, dat tegen lage lonen geworven kon worden, droeg hier aan bij. In de periode 1881-1891 zijn er in de regio Westervoort-Angerlo-Rheden 16 steenfabrieken in werking. Er werken dan zo'n 750 volwassen mannen (en 225 vrouwen en kinderen). Daarmee was het een belangrijke tak van industrie met veel werkgelegenheid voor de arme plattelandsbevolking.
De Koppenwaard was één van de laatst werkende steenfabrieken in de omgeving. Vanwege de bijzondere ringoven staan de overblijfselen van de fabriek thans op de monumentenlijst.
In deze uiterwaard zijn de sporen van kleiwinning nog zichtbaar. Het land aan de voet van de dijk ligt op de meeste plaatsen hoger omdat daar nog geen klei gewonnen is. In de diepere tichelgaten staat meestal water. Hierdoor is een zeer gevarieerd biotoop ontstaan voor amfibieën, insecten en planten. Er komen diverse 'rode lijst soorten' voor. In de winter strijken er talloze trekvogels neer om te rusten en te foerageren.
History
It's assumed that Lathum and Baer formerly were situated on the westbank of the IJssel as part of the manor Rheden. Between 800 - 1000 the river changed its course and Lathum and Baer were cut off from Rheden en became a part of the 'Graafschap'.
In documents from 1033 the manor Lathum was mentioned as part from the estate Hamelande, district Leomericke (nowadays 'Liemers'). Probably the manors of Lathum were members of the family Van Rheden. Their coat of arms has similarity with those of Rheden.
In the history different names are used for the manor: Lathum, Lathem, Laten and Latem.
The first lord of Lathum mentioned by name is Eyle van Lathum (1227). With the death of Hendrik van Lathum (1338) the family name Lathum was lost. After that the heredity went by female line and marriage, till the manor in 1547 was sold to the well-known commandant Maarten van Rossum.
In 1672 king Louis XIV of France negotiated in the House of Lathum with the deputees of Arnhem about the surrender of their city, whilst the French troops put up their tents in the neighbourhood of Lathum. 
After an rich history a few buildings from the lord's manor are left (one of the 15th and one of the 16th century).The foundations and the remains of the entrance gate were found in 1905. In 1945 the Germans blew up the tower of the castle. Since then only the lower building sections remain. House of Lathum is still inhabited and was used as a farm till recent years.
Church
In the
Latin inscription above the church door you can read that the chapel is built after the capture of Lathum and the total destruction of castle Baer in 1495. In 1614 the part of the rear of the church was built above the tomb. That year the first vicar arrived in the recently built vicarage.
Since then the church is frequently 'embellished and improved'. On the brass desk of the pulpit the coat of arms of Borchard Willem of Westerholt Hackfort and his wife Anna Helena of Renesse of Elderen can be found. In 1702 family Westerholt donated the copper baptism font. The coat of arms of Westerholt and Bahr are in the font.
The tomb was removed in 1812, by Lord Westerholt of Hackfort. In 1957 the church received an cabinet-organ from 1737.
Brickworks
Beside the river IJssel between Westervoort and Steenderen, there were a lot of brickworks. The manufacturing of bricks flourished during the 19th and 20th centuries. In the second half of the 19th century the water meadows became more important to the brickworks. The clay was easy to obtain, there were good transport connections by boat and there was a surplus of cheap labour. The Koppenwaard was one of the last active brickworks in the area. Because of the special ring-oven the ruins of the brickworks became a national monument.
In the water-meadow traces of digging for clay are still visible. At the foot of the dike the field is higher, because the clay is still there. Most of the time the lower digging places are waterlogged. This has created a diverse micro-ecosystem for amphibians, insects and plants. Some of them are rare and need protection.
In wintertime a lot of migratory birds come to rest and look for food in the water meadow.
Praktische informatie
De route is wandelend of fietsend ca 3,8 km lang. Op dagen met 'strandtemperaturen' in het weekend en schoolvakanties, kan het druk zijn met scooters en fietsers op een deel van de route. De bovenstaande coördinaten zijn van de parkeerplaats waar u uw auto kunt parkeren.
This route is about 3,8 km long by feet or bike. On days with 'beach-weather' in the weekends en school hollidays, it can be busy with scooters and cyclists on a part of the route. These coörinates belongs to a parkingplace, where you can parc your car.
1.Ga naar de coördinaten/go to the coordinates:
N 51°59.163' - E006°01.258'
In the inscriptie boven de deur van dit gebouw is het jaartal van de verwoesting van het kasteel van Bahr en de verwoesting van Lathum door Karel van Gelre te vinden. (Dit getal kunt u ook op internet vinden). Trek van dit jaartal 1200 af. Dit getal = A. The inscription maintain the year of destruction of Bahr and the capture of Lathum by Karel of Gelre (you can also get the year by internet). This nummer minus 1200= A.
2.Ga naar/ go to:
N 51°59.229' - E006°01.A'
B= Het huisnummer van dit oude gebouw/the number of this old building
C= tel de getallen van B achter elkaar op tot er een getal overblijft van 1 cijfer/ add the numbers together until 1 number is left.
3.Ga naar/ go to:
N 51°5C.341' - E006°00.742'
D= de hoogste waterstand in Lathum/ the highest waterlevel in Lathum
E= tel de getallen van D achter elkaar op tot er een getal overblijft van 1 cijfer/ add the numbers together until 1 number is left.
4.Ga 491 m in ZW (234°) richting/ go 491 m (234°) SW.
F= de hoogst afleesbare waterstand/ the highest waterlevel you can see
G= F-B-D-E
5.Ga naar/ go to:
N 51°59.0G' - E006°00.524'
H= huisnummer minus aantal bomen tegenover dit huis/ number of the hous minus the number of trees in front of it.
J= H^4+A-B+H
6. Ga naar/ go to
N 51°H8.J' - E006°00.87H'
Welke kleur (K) op het paaltje komt voor in het wapen van Lathum?/ Which color on the picket is part of the coat of arms of Lathum?
00=rood/ red
01=geel/ yellow
02=oranje/ orange
03=groen/ green
7. Ga nu naar de cache ‘Heerlijkheid Lathum’/ go to the cache
N G°N.CML' - E006°K.EHE'
waarbij
L=C-H
M=E*L
N=E+G+H
Succes.