STELLING DEN HELDER - FORT ERFPRINS
Nadat de Engelsen en Russen in augustus 1799 bij Den Helder zijn geland volgde in november van dat jaar de aftocht. Naar aanleiding van deze inval werden door Jan Blanken Jansz. reeds plannen gemaakt voor een betere verdediging. Maar door geldgebrek werd in eerste instantie de bedekte gemeenschapslinie (“de Linie”) aangelegd. 0p 31 oktober 1811 wordt bij decreet van keizer Napoleon zelf het Nieuwe Diep als oorlogshaven aangewezen. Er wordt begonnen met de bouw van de forten waarbij de keizer persoonlijk naar Den Helder kwam om de nodige strategische aanwijzingen te geven
Gebouwd worden fort Erfprins, fort Kijkduin, fort Dirksz. Admiraal en fort Oost- en Westoever, (vanaf 1823), plus nog wat kleinere batterijen langs de kust en een ten zuiden van Kijkduin.
Na enkele verliezen van Napoleon verbiedt de Nederlandse vice-admiraal C.H Ver Heull van de Franse oorlogsvloot de bevolking van Den Helder zich te bemoeien met het binnenland. Zo begint op 7 december 1813 het beleg van Den Helder. Op 4 mei 1814 verlaten de Fransen de vesting. En dat was de omgekeerde wereld, want Nederland was al in 1813 bevrijd van de Fransen, maar Ver Heull weigerde de stad aan de Nederlanders terug te geven. De in aanbouw zijnde werken worden afgemaakt en de stad krijgt zijn marinewerf.
Deze erfenis wordt heden ten dage beheert door de stichting “Stelling Den Helder”.
Den Helder staat bij de meeste mensen bekend als een gat en saai. Dat treft een echte jutter (zo worden de inwoners genoemd) in het hart. De stad heeft echter een rijke geschiedenis. Met deze wandeling langs een deel van de Helderse verdedigingslinie willen wij de u schoonheid, de rust en de veelzijdigheid van de natuur laten zien die in onze stad te vinden is. Deze wandeling heeft een lengte van circa 5 km. En is een uit een serie van vier. We hopen dat u na deze trip Den Helder in een ander daglicht zal gaan zien.
Parkeer uw vervoermiddel op: N 52º 57.166 E 004º 44.880
Ga naar WP 1) N 52º 57.178 E 004º 44.984
Hier ziet u een vierkante houten paal met daarop het silhouet van een bekende persoon die u de weg wijst.
De letterwaarde van de zesde letter van zijn naam = A
Ga naar WP 2) N 52º 57.49A+4 E 004º 44.A14
U bevindt zich nu op de linie een verbindingswal tussen de forten inmiddels begroeid met een verscheidenheid aan planten en bomen. Er zijn stemmen opgegaan om dit gedeelte van de linie in oorspronkelijke staat terug te brengen en de begroeiing te kappen maar onder protest van de omwonenden is dit niet doorgegaan. Verderop, achter het ziekenhuis passeert u scherfvrije onderkomens gebouwd in de wal, die in Den Helder bekend staan als "paardenstallen". Het betreft echter betongebouwen met vleugelmuren bestemd voor de huisvesting van officieren, onderofficieren en manschappen. De gebouwen zijn voorzien van een dekking bestaande uit een laag aangesloten spoorstaven, waarop een laag beton, de totale dikte bedraagt 0.5 meter. In elke scheidsmuur is een raamopening met glasraam en in de voorsluitmuur bevindt zich voor elk lokaal een deur- en twee raamopeningen, respectievelijk voorzien van een plaatijzeren deur en luiken. In de vleugelmuur bevindt zich een privaat (toilet).
Ga naar WP 3) N 52º 57.67(A-3) E 004º 44.6(A-A)9
U wandelt nu achter Fort Erfprins langs, de fortgrachten zijn hier het breedst. De graafwerkzaamheden werden verricht door Spaanse krijgsgevangenen en de waterhuishouding werd geregeld via keersluisjes waarvan u er één onderweg passeert.
Het fort is thans in gebruik door de marine en herbergt een concentratie van gespecialiseerde technische opleidingen van de marine.
Opnieuw vindt u hier de bekende persoon die u de weg wijst. Het kleine cijfer op de afbeeldig = B
Ga naar WP 4) N 52º 57.(A+B)43 E 004º 44.(A+B-1)36
Op dit gele bord ziet u een letter, welke? De letterwaarde = C
Ga naar WP 5) N 52º 57.(A+B)A8 E 004º 44.(C-B-A)04
Dat men op bepaalde punten rekening houd met de fauna blijkt wel uit de bouw van een kunstmatige oever in het fort. De oeverzwaluw krijgt hier alle gelegenheid om zijn nestdrang te bevredigen.
Hoeveel verschillende zwaluwen broeden in Nederland?
Hoeveel ingangen telt de wand?
Hoe hoog is de wand?
Hoe lang is de wand?
Stapeltel de antwoorden, de uitkomst = D
Ga naar WP 6) N 52º 57.DB(C-A) E 004º 43.(D+B)(C-D)(A-D)
Als u hier de weg oversteekt, LET OP, kunt u iets zuidelijk van u bij een hekwerk naar boven lopen de zeewering op.
De zeewering wordt door de jutters kortweg “de dijk” genoemd. Rechts ziet u over het Marsdiep het eiland Texel liggen en wat meer naar het zuiden de bij storm voor scheepvaart gevaarlijke Noorderhaaksgronden ofwel “de Razende Bol”. Na het fort maakt de dijk een bocht. Dit punt is “Kaaphoofd” genaamd, hier stonden in vroeger tijd een batterij geschut opgesteld die het Marsdiep bestreek, links zijn de munitie- en kruit opslagbunkers nog te zien. U heeft tevens een prachtig uitzicht over de Huisduiner polder waarin de ster vorm van de grachten van het fort goed herkenbaar is. In het zicht van de vuurtoren “de Lange Jaap” moet u de dijk weer afdalen over de weg, LET OP, naar WP 6.
Ga hier in het midden van het pad bij het hek staan.
Hoeveel ramen kunt u in het rode gedeelte van de vuurtoren zien = E
Ga naar WP 7) N 52º 57.(A-B)(E-B)(E+D) E 004º 44.D(A+B)B
U loopt nu over de grasdijk de Huisduiner polder in. De polder is al oud en is ontstaan nadat er tussen Den Helder en huisduinen een dijk is aangelegd. De dijk die in 1288 al werd aangelegd lag een flink stuk zeewaarts. Nadat de dijk door de eeuwen heen enkele malen is weggeslagen en weer is hersteld is deze uiteindelijk op deltahoogte gebracht. Hier broeden diverse vogels. In de herfst/winterperiode dient de polder ook vaak als hoogwatervluchtplaats voor op het Balgzand verblijvende vogels.
Bij WP 7 aangekomen vindt u een opschrift in gietijzer.
Uit hoeveel woorden bestaat dat opschrift en hoeveel keer komt de letter E er in voor? Tel de antwoorden bij elkaar op. Is het gietijzer niet te vinden? Laat het hoofd dan hangen.
De uitkomst = F
Ga naar WP 8) N 52º 57.BA(C-D) E 004º 44.BE(F-B)
Ga naar WP 9) N 52º 57.CxBxF E 004º 44.BAD
Hoeveel lantaarnpalen telt u tot WP 9 aan de linkerzijde van dit laantje? = G
U wandelt nu over het pittoreske kerkhoflaantje richting de algemene begraafplaats. De naam “Kerkhoflaan” is wat verwarrend. Er heeft op deze plaats nooit een kerk gestaan. Die stond in Huisduinen maar omdat de zee steeds verder opdrong werd de kerk met kerkhof diverse keren overspoeld. In 1594 werd het geheel weer door de zee verzwolgen. Daarna besloot men de begraafplaats naar een hoger gelegen gebied te verplaatsen. Deze bestaat nu bijna 400 jaar en behoort tot de oudste van Nederland. De oudste grafzerk stamt uit 1672.
Ga naar WP 10) N 52º 57.C(D-E) E 004º 44.ABD
Als u bent gearriveerd kunt u opzoek naar de cache, deze ligt op privé terrein. Het mag met toestemming van de eigenaar betreden worden. De cache heeft ruimte voor kleine goodies, TB’s en coins
De Cache ligt op:
N 52º A(D+E).(C+B)E E 004º (DxC).FD(G-D)
Veel succes
