Voor een VOR Traditional Cache
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(small)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
Deze cache gaat over een van de belangrijkste navigatiehulpmiddelen
in de luchtvaart, de VOR. Daarnaast is het gewoon leuk om te weten
waar dat vreemde bouwwerk nu eigenlijk toe dient...
NIEUW COÖRDINAAT PER 6 SEPT 2011 !!! Gebruik het coördinaat boven
aan de pagina
Algemeen
De luchtvaart gebruikt navigatiemiddelen om van punt A naar punt B
te komen. Vroeger werd dit op zicht gedaan met behulp van
kleurgecodeerde lichtbakens. Dit was uiteraard erg lastig wanneer
er bewolking aanwezig was en was vooral voor wat langere routes
eigenlijk niet werkbaar.
De ontwikkelingen in de luchtvaart stonden ook vroeger niet stil
waardoor in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw elektronische
navigatiehulpmiddelen werden ontwikkeld waarvan er een aantal
tegenwoordig nog steeds gebruikt worden zoals de VOR. Lange
afstands navigatiemiddelen zoals Omega en LORAN-C zijn in de
luchtvaart volledig verdwenen en vervangen door GPS. Voor de korte
afstandnavigatie, denk aan ongeveer 200 tot 250 nautische mijlen,
en de landingsbaannavigatie worden nog steeds de destijds
ontwikkelde systemen gebruikt ondanks de aanwezigheid van GPS.
Belangrijkste reden daarvoor is dat de USA het systeem onbruikbaar
kan maken voor de civiele luchtvaart door het ruissignaal in te
schakelen, waardoor de benodigde grote nauwkeurigheid voor korte
afstandsnavigatie geheel vervalt.
(Tegenwoordig kan dit ruissignaal per regio ingeschakeld worden,
zonder dat andere regio's er last van hebben en de vereiste
nauwkeurigheid behouden.)
Een van de middelen waar de luchtvaart nog op steunt, is de VOR.
Dit is een afkorting voor “VHF Omnidirectional
Range”
Het principe van een VOR is richtingmeting door fasevergelijking.
Da’s een hele mond vol, nietwaar? Daarom volgt hierna de
uitleg voor de gewone man zoals ik. Techneuten : Google is your
friend.
Conventionele VOR
Hoe werkt het ?
Denk aan een vuurtoren en stel je voor dat elke 60 seconden het
draaiende witte licht voorbij flitst; het witte licht doet dus over
1 rondje (= 360 graden) 1 minuut. Tegelijkertijd laat men elke keer
wanneer het witte licht door het Noorden draait een groene lamp
bovenop de vuurtoren flitsen die in alle richtingen oplicht.
Wanneer je nu ergens in de buurt van die vuurtoren staat en merkt
dat bijvoorbeeld 30 seconden na de groene flits, het witte licht
voorbijkomt dan kun je begrijpen dat je je ten zuiden van de
vuurtoren zult bevinden.
Een wat pittiger voorbeeld : witte licht komt 23 seconden na de
groene lamp : 23/60=0.38333333. 0.38333333 * 360 graden = 138
graden ten opzicht van de vuurtoren.
Een VOR doet eigenlijk niet veel anders, zij het dat alles nu
elektronisch verloopt maar het principe blijft nog steeds
hetzelfde.
De VOR heeft twee antennes, de een draait rond met 30 omwentelingen
per seconde en de andere, een vaste antenne, geeft een
referentiesignaal van 30 Hz welke ‘afgesteld’ staat op
het Noorden. Daardoor wordt als het ware 30 x per seconde een
signaal gegeven wanneer de roterende antenne door het Noorden
draait. Voor techneuten: door fasevergelijking van de twee signalen
is de richting waar men zich bevindt te berekenen.
Tegenwoordig is er een type VOR waar niets meer in beweegt; de DVOR
of Doppler-VOR. Hier zijn 48 antennes in een cirkel van ongeveer 13
meter opgesteld die na elkaar in volgorde aan en uitgeschakeld
worden waardoor het toch nog lijkt of het zendsignaal ronddraait.
(Techneuten: ja ik weet het, het is wat kort door de bocht)
Doppler-VOR
Positiebepaling
Vaak wordt een VOR gecombineerd met een zogenaamde DME, Distance
Measuring Equipment, de combinatie heet dan VORDME of VOR/DME. De
DME is een systeem aan boord wat, in combinatie met apparatuur
naast de VOR zender, de afstand meet van het baken tot het
vliegtuig. De apparatuur aan boord zend een signaaltje uit wat
ontvangen wordt door het DME station bij de VOR, waarna hetzelfde
signaal weer teruggezonden wordt. De tijd tussen het zenden en het
terug ontvangen van het signaaltje wordt gemeten en dat is dan een
maat voor de afstand tussen vliegtuig en VOR/DME station.
Op deze manier kun je dus achter je positie komen. Immers, je weet
in welke richting ten opzichte van het baken je jezelf bevindt en
je weet de afstand tot het baken. Even rekenen en voilà: je hebt je
positie! De militairen gebruiken een vrijwel identiek systeem
genaamd TACAN. Dit systeem heeft een VOR en een DME deel. De
civiele luchtvaart kan echter alleen het DME gedeelte
ontvangen.
Elke VOR is uniek
Ter identificatie zend elke VOR een eigen, unieke identificatiecode
uit. Aangezien het bereik van die dingen op ongeveer 200 –
250 mijlen ligt, is het wel handig om zeker te weten dat je de
juiste hebt afgesteld aan boord van het vliegtuig. Het VOR baken op
bijvoorbeeld Den Helder heeft code HDR welke, zoals alle
identificatiecodes, in morse wordt uitgezonden.
Wat elke VOR ook heeft, is een eigen zendfrequentie. Ze kunnen niet
allemaal op dezelfde frequentie uitzenden omdat ze dan elkaars
signalen zouden storen. Haamstede zend bijvoorbeeld uit op 114.15
MHz. De beschikbare frequenties liggen in het bereik 108 –
118 MHz.
Militairen werken in hetzelfde frequentiebereik, er wordt dan
echter niet over frequenties gesproken maar 'channels' zoals bijv.
020X.
De zendersterkte van een VOR kan 50 tot 200 Watt zijn. Een baken
welke bedoeld is voor enroute navigatie heeft een zendersterkte van
100 of 200 Watt, voor gebruik op of bij een vliegveld is het 50
Watt.
Daarnaast kan een VOR, met name degenen die bij of op een vliegveld
liggen, de weersgegevens van dat vliegveld uitzenden in gesproken
woord. Daarover een andere keer meer…
Additional Hints
(No hints available.)