Ballistiek voor ballistiekers &
Co
:
De kogelbaan
(Naar Wikipedia, de vrije encyclopedie)
Een kogelbaan is een kromme die een projectiel beschrijft na
afschieten.
Paraboolbaan
In de natuurkundetraditie wordt het woord kogelbaan vaak
gebruikt als synoniem voor een wiskundige figuur, de parabool. Dit
klopt echter niet helemaal, want om een kogel een echte parabool te
laten beschrijven, moet aan de volgende voorwaarden voldaan
zijn:
-
De horizontale beweging van de kogel moet eenparig onveranderlijk
zijn, oftewel de horizontale snelheid (vx) moet constant
zijn in de tijd.
-
De verticale beweging moet eenparig veranderlijk zijn, oftewel de
verticale snelheid (vy) moet evenredig met de tijd
veranderen.
In een eerste benadering en bij lage snelheden wordt nagenoeg aan
beide eisen voldaan.
Afwijking van paraboolbaan
In de praktijk kunnen de volgende effecten de baan laten afwijken
van een parabool.
-
Als luchtweerstand een rol speelt (en bij echte kogels is die rol
GROOT) wordt de kogelbaan asymmetrisch en wijkt flink af van een
parabool.
-
Een éénparige verticale versnelling veronderstelt een uniform
gravitatieveld (waarbij "verticaal" de gehele tijd één kant op is):
voor een kogel die een flinke afstand aflegt moet echter rekening
gehouden worden met de kromming van de aarde. (Als de
lanceersnelheid hoog genoeg is komt het projectiel zelfs in een
baan rond de aarde).
-
Een ronddraaiende kogel of bal kan afwijken van de paraboolbaan
vanwege het Magnuseffect.
-
Het ronddraaien van de aarde kan een afwijking veroorzaken als
kogels over een flinke afstand afgeschoten worden
(Corioliseffect).
Het vereenvoudigd Point Mass Model (PMM)
(Bedankt Wim!)
Het PMM houdt enkel rekening met de luchtweerstand, niet met het
gravitatieveld, noch met het Magnus- of Corioliseffect.
De vektoriële vergelijking wordt bijgevolg:
m a =
FD +
G
of
a = -(1/2) rho
(S/m)CDvv
+ g
Projectie op een loodrecht assenstelsel met de X-as horizontaal en
in de schootsrichting geeft:
Formules
dx/dt = u
dy/dt = w
du/dt = -KCD [Sqr(u2+w2)] u
dw/dt = -KCD [Sqr(u2+w2)] w -
g
waarbij:
K = (1/2) rho (S/m)
rho = luchtdichtheid (kg/m3)
S = Oppervlakte van de doorsnede van de kogel, is dus
f(caliber)
m = massa van de kogel
g = valversnelling (m/s2)
t = tijdstap
CD = drag-coëfficient
De beginvoorwaarden voor het differentiaalstelsel zijn:
x0 = 0
y0 = 0
u0 = v cos(el)
w0 = v sin(el)
v = mondingssnelheid (m/s), de snelheid van de kogel bij het
verlaten van de loopmond
el = elevatie van de loop
De opgave
Gebruik makend van bovenstaande formules
Schiet een kogel af met een mondingssnelheid van 284 m/s onder een
hoek van 32°
Deze kogel heeft een caliber van 250 mm, een CD van 0.3
en een massa van 28 kg
Voor de luchtdichtheid moet je 1.225 kg/m3
nemen
Bereken de maximale horizontaal afgelegde afstand
Deze afstand is gelijk aan XXXX,... meter
ABC = XXXX / 134
DEF = XXXX / 3,54
De cache ligt op
N 51° 20.ABC en E 004°30.DEF
Om het "gemakkelijk" te maken heb ik het stelsel
differentiaalvergelijkingen numeriek opgelost met de Runga-Kutta
methode van vierde orde. Als tijdstap heb ik
1/100e van een seconde genomen. Je mag
nauwkeuriger werken, maar dat moet niet.
Opmerking
wordt
Zie GC1KNWH