Ingenieur
Cornelis Lely stond aan de wieg van het grootste
landwinningsproject uit de geschiedenis: Flevoland. Het
poldermuseum Nieuw Land vertelt in 'oude verhalen van het nieuwe
land' hoe de twaalfde provincie van Nederland aan de Zuiderzee werd
onttrokken. Zeventig jaar polderpionieren aanstekelijk in beeld
gebracht.
Over de dijk raast een ijskoude
wind, de golven van het Markermeer bonken tegen de waterwering. Het
lijkt een oer-Hollands landschap, maar nog geen veertig jaar
geleden was hier niets dan water. Op deze plek, net buiten
Lelystad, is het Nieuw Land Erfgoedcentrum gevestigd. Dit
hypermoderne poldermuseum vertelt over Flevoland, de grootste
polder ter wereld. Zes veelal interactieve presentaties laten zien
hoe uit de woeste Zuiderzee de twaalfde Nederlands provincie
oprees. Een verhaal van technisch vernuft, noeste arbeid maar
vooral een verhaal van de polderpioniers die dit nieuwe land tot
hun nieuwe thuis wisten te maken.
Beeldje
voor de
pioniers In 1977
werd een actie
gehouden 'om de aanschaf van een standbeeld voor de polderpioniers
mogelijk te maken'. De werkcommissie, die zich bezig hield met 'het
oprichten van dit standbeeld, als eerbetoon aan de werkers van
het eerste uur aan de polder', maakte bekend dat de actie zou
worden gevoerd in alle drie de woonkernen alsook op de
buitenwegen. Een en
ander geschiedde in nauwe samenwerking met de drie
verenigingen voor dorpsbelangen. De commissie had een beeld van een
manspersoon voor ogen. Kees Jansen, die de
opdracht kreeg een model voor het standbeeld te maken,
stelde echter voor te kiezen voor een man en een vrouw 'omdat de
pioniers veelal met hun vrouw naar het nieuwe land kwamen en veel
steun hadden aan elkaar'. De commissie was het met
Jansen eens en koos voor een in brons gegoten beeld, ongeveer 1.60
m hoog. Met de aanschaf was een bedrag van f 27.000,=
gemoeid. Op 10 december 1977 werd het beeld 'de
polderpioniers' door de voorzitter van het werkcomite Willem Blink
overgedragen aan burgemeester Eppo van Veldhuizen. Het kreeg een
plaats nabij het dierenparkje.
Strand
bij
Amersfoort Ingenieur Cornelis Lely (1854-1929), de grote
man achter de inpoldering van de Zuiderzee, mijmeren over zijn
droom: het winnen van de strijd tegen het water. "Want anders
kunnen we zo direct bij Amersfoort naar het strand". Het is 1916,
Europa is in oorlog. "Wij halen ons land uit zee, veel vreedzamer
vindt u niet?", refereert Lely aan de ons omringende strijdende
landen. Lely dient een wet in om de Zuiderzee af te sluiten. De
dreiging van lokale watersnoden en de afkalving van bestaand land
zou daarmee definitief tot het verleden behoren. Bovendien kan uit
het ontstane zoetwatermeer veel bruikbare landbouwgrond worden
gewonnen. Het publiek wordt in de filmpresentatie met donder,
bliksem en zelfs met heuse waterspetters deelgenoot gemaakt van
Lely's visionaire landwinningsproject.
Tot leven komen
Ingenieur Lely zet in de filmpresentatie de toon voor alle andere
presentaties: de mensen van het nieuwe land zijn 'avonturiers met
het hart op de juiste plek en met de blik op de toekomst gericht'.
De presentaties beschrijven de strijd tegen het water vanuit
menselijk perspectief en maken de inpoldering van het gebied
inzichtelijk door de betrokken pioniers zelf aan het woord te
laten. Die van nu, maar ook uit een ver verleden.
In de theatrale historische
presentatie 'Leven op de grens van land en water' wordt de
toeschouwer langs negen personages geleid die zich de afgelopen
zesduizend jaar een plekje in dit gebied wisten te veroveren. Van
de vroegste mens uit dit gebied, de 'Swifterbantman' (circa 4300
voor Christus) is aan de hand van opgravingen een levensechte
reconstructie gemaakt. In de begeleidende audiovisuele rondleiding
geeft een archeoloog uitleg over deze jager/verzamelaar en in een
hoorspel komt de Swifterbantman ook zélf tot leven. Hij vertelt
over zijn spannende strijd om in de moerassen van destijds te
overleven, hoe hij ossen opdrijft en otters verjaagt.
Blubber Een
bekend gezegde luidde: 'God schiep de wereld, met uitzondering van
Flevoland'. Op de tekentafels van het ministerie van Verkeer en
Waterstaat werden straten aangelegd, land- en tuinbouwbedrijven
gesticht, dorpen en steden gebouwd en natuurgebieden gecreëerd. We
volgen hoe met de afsluiting van de Zuiderzee in 1932 de polders in
het IJsselmeer, zoals de Zuiderzee was gaan heten, droogvielen: de
Noordoostpolder in 1942, Oostelijk Flevoland in 1957 en Zuidelijk
Flevoland in 1968.
Voor de ontginning en tijdelijke
exploitatie van de jonge poldergronden werden duizenden
arbeidskrachten aangetrokken. 8-Millimeter filmimpressies van Piet
Stevens, de zoon van een dijkingenieur, laten zien hoe in 1954 het
dagelijks leven op een werkeiland bij Lelystad eruitzag. "Een
jongensparadijs," herinnert Stevens zich in een begeleidend
interview. "Ravotten rond de baggermolen, altijd blubber aan je
laarzen."
Alledaagse
geschiedenis Aanvankelijk vooral voor de landbouw bestemd,
kregen de IJsselmeerpolders in de jaren zestig de functie van
overloopgebied voor de bevolking uit de Randstad. Voor dit doel
werden twee steden gepland: Lelystad en Almere. Vijftig van deze
'overlopers' die zich in het begin van de jaren zeventig in deze
woongebieden vestigden, hebben voor de wisseltentoonstelling
'Opnieuw beginnen' attributen beschikbaar gesteld.
Simpele voorwerpen die in al hun
dagelijksheid een compleet verhaal vertellen. Een melkbus die werd
ingegraven om als provisorische koelkast te fungeren, later
gebruikt als contragewicht voor de tracktor. Een picknicktas
waarmee er met het hele gezin opuit werd getrokken 'om van het
prachtige polderlandschap te genieten'. Maar ook de platencollectie
van een puberjongen die zijn dagen sleet met naar muziek luisteren
om 'maar niet aan die rotverhuizing te hoeven denken'.
Deze cache kunt u vinden door het
beeldje van de Polderpioniers goed te bekijken en de volgende
vragen te beantwoorden;
Het beeldje kunt u vinden op het
coördinaat wat boven aan de pagina staat. (Er zijn in de buurt
voldoende parkeermogelijkheden te vinden)
- Hoevaak staat de volgende letter E op de
plaquette? Dit is
A
- Welk jaartal staat er op de plaquette?
Dit is BCDE
De cache kunt u vinden op
(B+C)*(B+C)*2+A
graden en in die richting loopt u
voor D+B+C+E+D
meter en u heeft de cache
gevonden
Houd u er rekening
mee
- Dat er op de cache lokatie veel
brannetels kunnen staan
- Dat u als in veel Nederlandse natuurgebieden gebeten
kunt worden door teken. Ongeveer 10- 15% van de teken in Nederland
is besmet met bacteriën waardoor u de ziekte van Lyme kunt oplopen.
Na besmetting vormt zich binnen enkele dagen een rode ring of vlek
rond de plaats waar de teek zat. Later kunt u zich grieperig
voelen. Om teken te beletten zich in u vast te bijten, is het
raadzaam om in bos en heide afsluitende kleding te dragen.
Thuisgekomen is het verstandig na te gaan of zich teken op uw
lichaam bevinden.
Zou u zo vriendelijk willen
zijn om geen spoilers in u log te vermelden.
Help Nederland schoon houden "Cache In Trash
Out"
Als u aan het Geocachen bent neem dan
het zwerfaval wat u op uw tocht tegenkomt even mee. |