Maarvliet Multi-Cache

Het Maarvliet

Het Maarvliet is een bijzonder intrigerende waterloop. Vooral vanwege zijn deels gegraven en deels natuurlijke karakter. Ten zuiden van de boerderij Wilkemaheerd bij de Dijkumerweg (nabij STAGE 1) is het Maarvliet een gegraven waterloop. Ten noorden ervan is het een natuurlijk gevormde waterloop. Over het ontstaan van deze ‘overoude grachte’ zijn geen historische gegevens voorhanden. Het is zeer waarschijnlijk dat het graven van het Maarvliet te maken heeft met de problematiek van afwatering in combinatie met begrenzing. Ten noordoosten van de Wilkemaheerd begint het Maarvliet te kronkelen en stroomt het langs twee boerderijen –de Kooiplaats en de Maarvliethoeve- in de richting van de oude dijk van Oosternieland-Zijldijk. Een paar honderd meter voor deze dijk splitste de waterloop zich. De noordelijke tak heette in 1828 “het Oude Maar” en de zuidelijke tak “het Maarvliet”.
Als u PM zendt dan ontvangt u een 'kmz' bestand met de loop van het Maarvliet. U kunt dit bestand vervolgens openen in Google Earth. Het zal uw oriëntatie- en inlevingsvermogen vergroten.

Maar

In de provincie Groningen is “maar” één van de meest karakteristieke waternamen. Het is een soortnaam in de zin van een overblijfsel van een geul in het boezemgebied van een rivier. Veelal wordt “maar” gebruikt voor een grotere waterloop. Slechts een enkele keer komt de naam voor bij een kleinere waterloop. De maren komen voor in het oude kronkelende landschap. Oorspronkelijk waren het kronkelende natuurlijke waterlopen. Vandaag de dag zijn echter ook kunstmatige waterlopen met deze waternaam aangeduid. Meestal zijn de maren genoemd naar de plaats waarlangs of waarheen ze stromen. Het Meedstermaar is daar een voorbeeld van. In 1828 wordt deze waterloop “Uithuistermeedster maar” genoemd.

Maarvliet: grenzeloos belangrijk!

Het Maarvliet vormde eeuwen de grens tussen de waterschappen Hunsingo en Fivelingo. Daarnaast was het steeds de grens tussen de landschappen Hunzego en Fivelgo en over zijn gehele lengte scheiding tussen gemeenten. Op kaartbladen van de Historische atlas van de provincie Groningen is tenslotte te zien dat het Maarvliet behoorde tot het Bisdom Munster en daarbinnen fungeerde als dekanaatsgrens (dekanaat = het grondgebied waarover een deken toezicht houdt, bestaande uit een aantal kerspelen). Hierdoor vormt het tevens de grens van oostelijke, tot een Fivelingoër dekanaat behorend, en westelijke tot Hunsingoër dekanaat behorend, gelegen kerkdorpen.

De cache

STAGE 1

Ga naar N 53° 22.979 E 006° 43.722
U staat nu op de Dijkumerweg, een oude zeekering. Het Maarvliet stamt uit één van de vroege bedijkingsperiodes en is ongeveer zo oud is als de Dijkumerweg. Totdat de Oosternijezijl bij Oosternieland in functie kwam, vervulde de Dijkumerdijk met 4 zijlen een belangrijke functie voor de afwatering. Kijkt u naar het westen dan kunt u het Startenhuistermaar zien. Het Maarvliet loopt ten oosten van de boerderij de Wilkemaheerd richting Garsthuizen. Keert u zich om dan zult u slechts een klein stukje van het oorspronkelijke Maarvliet zien.

De opdracht: zoek hier een bewegwijzeringsbord voor voetgangers (niet voor fietsers!). Bepaal de letterwaarden van de volgende letters (spaties tellen niet mee): 2,13,20 = CDE

Verlaat STAGE 1 door over de Dijkumerweg naar het westen te rijden. In Oldenzijl slaat u rechts af. U komt nu op de Battenweg. Deze zeer oude weg laat zien dat de middeleeuwse mens goed van de terreinomstandigheden gebruik heeft gemaakt. De weg is aangelegd op een zavelige rug tussen het Meedstermaar en het Maarvliet. Van oudsher vormde deze weg de belangrijkste verbinding met de oostwaarts gelegen nieuwe aanwassen. Op de nieuwe landen was het kweldergras overvloedig aanwezig. Dit verklaart de oorspronkelijke functie van de weg: een veedrift. Met de voortgaande inrichting van het nieuwe land veranderde ook de functie van de weg. De Battenweg werd de verbinding tussen het oudere dorp Oldenzijl en het jongere dorp Oosternieland.

STAGE 2

Ga naar N 53° 23.970 E 006° 44.547
Als u met de auto bent, rijd dan niet het landbouwweggetje op! U kunt er amper keren en als u naast de weg komt, dan is de kans groot dat u vast komt te zitten. Wandel het stukje naar de aanwijzing.

Heel lang geleden lag er een oude zijl, in de buurt van het tegenwoordige gehucht Oldenzijl. Door de aanleg van de oude dijk van Uithuizermeeden naar Zijldijk werd het Meedstermaar ten oosten van de boerderij Veldzicht (53° 24.500'N, 006° 44.640'O) afgedamd. De oude zijl verloor hierdoor zijn functie. Waarschijnlijk werd toen een verbinding gegraven tussen het Meedstermaar en het Maarvliet. De verbinding lag op circa één kilometer van de oude sluis, daar waar het Meedstermaar en het Maarvliet elkaar tot op 200 meter naderen. U bevindt zich thans op het punt waar de verbindingssloot het Maarvliet in stroomt.

De opdracht: Tel het aantal vierkantjes (afmeting circa 8 x 8 centimeter) in het stalen hekwerk. Trek hier 100 af, dit is XYZ.

STAGE 3

Ga naar N 53° 23.976 E 006° 45.094
U rijdt over de Maarvlietweg. Deze weg is in 1985 aangelegd. Tot aan de aanleg van de Maarvlietweg was de Oosternielandsterweg de belangrijkste verkeersader. De Oosternielandsterweg loopt door het dorp Oosternieland.
Ter plaatse aangekomen kunt u uw voertuig goed parkeren. U ziet hier nog een gedeelte van de oorspronkelijke loop van het Maarvliet. Geniet van het uitzicht en u kunt plaats nemen aan de picknicktafel. Vergeet echter niet om de volgende opdracht uit te voeren:

De opdracht: Bepaal het aantal -van bovenaf zichtbare, u hoeft/moet niet door de knieën zakken- stalen bevestigingsmiddelen van de picknickset = AB

Eindlocatie