Rondje stadswallen Steenwijk EarthCache
Rondje stadswallen Steenwijk
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(other)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
Korte beschrijving:
Deze wandeling gaat langs de stadsgrachten en over de stadswallen of langs plekken waar vroeger stadwallen of stadspoorten waren. De aanleg van de stadwallen zijn een belangrijke verandering in het landschap geweest.De stadswallen komen zelfs terug in de vlag van Steenwijk. Tijdens deze wandeling leert u wat over de namen van de verschillende delen van de stadswal en de geschiedenis van de stadswallen.
De wandeling duurt ongeveer een uur. Soms zijn er stukken met trappen, maar hierbij in de buurt zijn altijd schuin oplopende stukken aanwezig. Zodoende is deze route ook goed te doen met een rolstoel. Komt u vanaf het station (bijvoorbeeld met het openbaarvervoer) dan kunt u er ook voor kiezen om bij vraag 3 te beginnen en vervolgens (oplopend) de punten af te lopen.
Handige spullen om mee te nemen tijdens deze wandeling zijn:
Gps, fototoestel, pen, papier en eventueel een leesbril.
Achtergrond informatie over de stadswallen:
Steenwijk verwierf al in de 13de eeuw stadsrechten. Het bouwen van een stadsgracht bleef echter aanvankelijk achterwege. Dat kwam doordat de vestingstad in het noorden werd beschermd door het moerassige dal van de rivier de Aa die daardoor een natuurlijke hindernis vormde. Pas nadat herhaalde invallen en plunderingen hadden aangetoond dat alleen een omwalling de oplossing was, werden er plannen gemaakt voor het graven van een stadsgracht.
Steenwijk kende 4 stadspooren: de Oosterpoort (oostzijde), de Woldpoort(noordzijde), de Onnapoort (zuidzijde) en de Meyeringepoort (later de Gasthuispoort) aan de westzijde. Aangezien de stadsgracht nogal eens dichtslibde, lieten de Spaanse bezetters bij de Oosterpoort en de Woldpoort bastions met palissades bouwen. Dat deed men om ongewilde overtochten tegen te gaan. (Palissades in de grond gestoken houten palen). Om het water op een redelijk peil te kunnen houden, werd er in 1606 bij de Woldpoort een watermolen gebouwd. In 1634 kreeg de stad een vergunning om een verbinding te realiseren tussen de stadsgrachten en het riviertje de Aa.
Dat betekende dat er kleine bootjes via een sluisje (verlaat) van de grachten naar de Steenwijker Aa konden varen. Dat vergemakkelijkte het kostbare onderhoud aan de grachten. Tot het jaar 1829 verkeerde vestingstad Steenwijk nog in verdedigbare staat. Maar toen de rijksweg Amersfoort-Leeuwarden werd aangelegd, werden de Ooosterpoort en de Woldpoort afgebroken. In de jaren 1950-1952 vond een `restauratie`plaats van de overgebleven bastions en werden de stadswallen voorzien van een beplanting.
Geologische informatie:
De aanleg van de stadwallen hebben voorgoed het landschap veranderd. Zo zijn er wallen opgeworpen en grachten gegraven. Waardoor de stad Steenwijk een totaal ander aanzicht heeft gekregen. Ook is de stroom van het riviertje de Steenwijker Aa omgelegd. Toen op een gegeven moment bepaalde delen van de stadsgrachten zijn gedempt. Bleven de delen waar eerder de gracht stroomde toch vochtig. Wat een interessant natuurverschijnsel is, aangezien de gracht op deze plekken gedempt was en opgevuld met aarde. Inmiddels zijn veel delen van de gracht weer open gegraven en in ere hersteld. Ook is er bij het in ere herstellen van de stadsgrachten een sluisje gevonden. Dat jaren lang onder de grond verborgen heeft gelegen. De bekende stervorm van een vestingstad is tot op de dag van vandaag terug te herkennen in de omtrek van de binnenstad van Steenwijk.
De Earthcache
Parkeer op het volgende coördinaat: N 52 47.278 E 006 07.218
Hier stond de Oosterpoort,Steenwijk kende 4 stadspoorten. In 1829 is de Oosterpoort afgebroken. Vanaf hier begint de stadswandeling. Loop vanaf hier naar Wp 1.
Vraag 1 Stadswallen N 52 47.305 E 006 07.175
Op dit punt bevind u zich bij: ``Het Prinsenbolwerk``. In de volksmond: `De Secreetberg` Dit bolwerk is genoemd naar de commandeur van het garnizoen van Steenwijk, prins Emanuel van Portugal, die hier omstreeks 1660 enige bezittingen had. Dit bolwerk werd grotendeels geslecht in 1931, maar waarom?
Vraag 2 N 52 47 294 E 006 07.059
Wat is de naam van dit deel van de stadswallen?
Vraag 3 N 52 47.340 E 006 06.972
Wat is de naam van dit deel van de stadswallen?
Vraag 4 N 52 47 307 E 006 06.879
Ook dit deel van de stadswallen had een eigen naam, wat was deze naam?
Het bordje is helaas verdwenen, het antwoord is: Het Lok
Vraag 5 Het bolwerk `achter juffrouw Westerbeeck``
N 52 47.305 E 006 06.826
In de volksmond:``Het Juffertiesbolwerk`. Het was vernoemd naar de familie Van Westerbeeck, die hier een huis en enig grondbezit had. Sinds 1922 stond hier een Openbare basisschool School B tot de school rond 2008 verhuisde naar de Capelle school. Dit omdat op de plek waar de noodlokalen stonden de grachten opnieuw werden uitgegraven. Hierdoor had de school geen plaats meer voor alle leerlingen. De Capelle school bood wel genoeg ruimte totdat het nieuwe schoolgebouw af zou zijn.
In welk jaar is dit bolwerk afgegraven?
Vraag 6 N 52 47.283 E 006 06.775
Bij dit punt staat u bij een stuk van de gracht dat rond 2008 in ere is hersteld. Toen de gracht hier al een tijd was gedempt is dit toch tijden een vochtige plek gebleven betreffende de grond.
Wat is er in het gebouw gevestigd dat rechts van de gracht staat?
Tussenpunt (Wp 7) N 52 47.258 E 006 06.744
Bij dit punt is geen vraag. U staat hier bij een sluisje dat ontdekt is bij het aanleggen van de parkeerplaats. Later zijn de sluisdeuren erin gezet.
Vraag 7 N 52 47.234 E 006 06.778
U staat hier bij de voormalige Woldpoort. Deze is in 1829 afgebroken, toen de rijksweg Amersfoort-Leeuwarden werd aangelegd. Tegenwoordig word de binnenstad afgesloten door heel wat anders dan een poort. Namelijk door een aantal paaltjes.
Hoeveel paaltjes sluiten deze straat af inclusief de bedieningspaal.
Vraag 8 Het Zwanennestbolwerk
N 52 47.187 E 006 06.784
Hier stond van 1806-1870 de korenmolen`De Koorndrager`, van Roelof Schurink. In 1870 en de jaren er na is hier alles geslecht en afgebroken ter wille van de aanleg van de Kornputsingel. Het bolwerk bevond zich recht tegenover de Korte Woldstraat.
Hoe werd dit Bolwerk in de volksmond genoemd?
Tussenpunt (Wp 10)
N 52 47.124 E 006 06.825
Vanaf hier kunt u nog een stuk zien van de stadsgracht.
Vraag 9 De Gasthuispoort
N 52 47.122 E 006 06.852
Deze poort is genoemd naar de ooit vlakbij staande St. Catharinagasthuis in de Gasthuisstraat. De poort wordt voor het eerst genoemd in het jaar 1412 en dan de Meyeringepoort. Tijdens het beleg van Steenwijk in 1592 door prins Maurits en Willem Lodewijk werden een deel van de Gasthuispoort en de nabijgelegen wal door ondermijning verwoest. De laatste resten van de poort verdwenen in 1852.
Maar er was iets vreemds aan de hand met de Gasthuispoort, wat was er aan de hand? (zie foto op de pagina, bordje is namelijk verdwenen)
Vraag 10
N 52 47.099 E 006 06.965
Hoe heet dit deel van de stadwallen?
Vraag 11 Het Kleirondeel
N 52 47.074 E 006 07.019
Dit rondeel is waarschijnlijk genoemd naar het voorschrift van prins Maurits om dit bolwerk met klei te bekleden. Vroeger stond hier de Westermolen. In het bolwerkenstelsel rond Steenwijk is dit bolwerk het hoogste: het hoogste punt bevindt zich op 13.20 meter boven N.A.P.
Waarom werd dit rondeel met klei bekleed?
Fotomoment De Onnapoort (optioneel) (WP 14)
N 52 47.107 E 006 07.064
In 1855 werden de laatste restanten van de Onnapoort weg gehaald. Maar sinds 15 april 2000 is hier een nieuwe poort gebouwd.
Dit is het moment voor de foto, maak een foto van een van je teamleden met op de achtergrond één of meerdere kerktorens van Steenwijk.
Vraag 12 Middeleeuwse Keibestrating
N 52 47.120 E 006 07.089
Tijdens de herinrichting van de 17de eeuwse stadswallen is hier in het jaar ???? een gaaf stuk middeleeuwse keibestrating gevonden.
Vraag 13 Het Eckeringebolwerk
N 52 47.151 E 006 07.162
Tot het einde van de 18de eeuw stond hier een standaardmolen. Deze korenmolen heette:`de Middelste molen`. Vanaf hier zijn aan de overzijde van de gracht de restanten van een bedekte weg te zien. Deze bedekte weg die gebruikt werd bij de verdediging van de veste werd ook wel ……. genoemd.
Vraag 14 + foto moment
N 52 47.176 E 006 07.175
Wat is de naam van dit deel van de stadswallen? Maak een foto van de brug over de stadswal met daarbij een foto van uw GPS (optioneel).
Vraag 15
N 52 47.220 E 006 07.231
Hoe heet dit deel van de stadswallen?
(Let op: antwoord is terug te vinden in de straatnaam)
Vraag 16 Het Oosterbolwerk
N 52 47.245 E 006 07.231
In de volksmond:`De Horst` of `de Molenberg`.
Dit bolwerk werd in 1592 tijdens de verovering van Steenwijk door ondermijning voor een groot deel opgeblazen. Het Oosterbolwerk en de Oosterpoort werden geslecht en afgebroken in 1829. Tot 1908 stond hier de Oostermolen, die door een felle brand werd verwoest.
Wie veroverde in 1592 Steenwijk?
Vanaf hier bent u vlakbij de parkeerplaats waar de wandeling is begonnen.
Om deze cache te mogen loggen doe het volgende:
Waarbij het nemen van de foto`s bij de Onnapoort en vraag 14 enkel optioneel zijn.
1. Start vanaf het parkeercoördinaat of vanaf vraag 3.
2. Beantwoord de 16 vragen onderweg
3. Maak een foto bij de Onnapoort en bij vraag 14 (Optioneel)
4. Mail de antwoorden naar de cache eigenaar
5. Upload de twee foto`s bij je log
Stadswandeling Steenwijk (2.0)--> voor mensen die graag een kistje willen vinden.
Additional Hints
(No hints available.)