Op zoek naar wat informatie over de brandweer in Spijkenisse
kwamen we op de site van de brandweer de volgende informatie tegen.
Altijd leuk om zo iets te weten te komen over de geschiedenis van
je eigen woonplaats!
Geschiedenis brandweer Spijkenisse.
Het is zaterdag 13 juni in het jaar 1648. Ergens tussen 9
en 10 uur breekt er in het dorp Spijkenisse een verschikkelijke
brand uit. Binnen de kortste tijd werden 47 huizen, 21 korenschuren
en 6 andere schuren verwoest. Bij deze brand is 1 persoon
om het leven gekomen. Ook het schoolgebouw dat net was vergroot en
hersteld ging in vlammen op. Verder werden er 7 huizen zwaar
beschadigd. De inboedel kon in de meeste gevallen niet meer gered
worden. Het verslag wat werd gemaakt over de brand meldt dat "het
beste van de plaetse is affgebrant". De schade werd geschat op ruim
fl. 150.000,-. Voor die tijd was dit een astronomisch bedrag.
Uiteraard werd er ook direct actie ondernomen om te proberen
dit voorval niet nog eens een keer te laten gebeuren. Daarom heeft
de ruwaard(een functionaris die namens de landheer
een gewest bestuurde) samen met de schout(hoofd van
het dorpsbestuur) en schepenen(openbaar bestuurder op
plaatselijk niveau) van Spijkenisse en Braband op 17 juni 1648
een wet opgesteld waarin staat dat het verboden is om daken met
riet te bedekken. Voortaan zouden er alleen nog maar pannen
gebruikt mogen worden.
Ook in die tijd hield met zich nog niet altijd aan de
regels. En ook de controle op regels was nog niet zo sterk. Daarom
gebeurde het voorval nog een keer. Op 14 april 1741 viel
Spijkenisse nog een keer ten prooi aan een felle brand. Binnen een
uur werden er 21 huizen en 14 schuren aan de oostzijde van de
Voorstraat en aan de Nieuwstraat in as gelegd. Ook bij deze brand
is er een slachtoffer gevallen. Dit keer was het een kind. De
oorzaak van de brand was snel gevonden. Ondanks het verbod, wat al
ruim 100 jaar stond, waren de meeste daken van huizen nog steeds
van riet. Aan een van de woningen in de Nieuwstraat ziet u nog
steeds een houten bordje hangen waar het jaartal 1741 op staat. Dit
is ter herinnering aan deze brand.
Om wederom te proberen zo'n brand te voorkomen is er opnieuw een
verbod uitgesproken op rieten daken. Slechts pannen mochten dienst
doen als dakbedekking. Maar hier bleef het niet bij. Op 26 april
1741 verboden schout en schepenen het roken van tabak op zolders en
straten (zie: het begin van het rookverbod). Dit om de kans
van een (grote) brand te verkleinen. Maar ook hier werden weer
regels opgesteld en werd er niet op gecontroleerd.
Op 27 november 1747, net 6 jaar later, brandden tussen 9
en 10 uur aan de westzijde van de Voorstraat 10 huizen af. 11
huizen raakten zwaar beschadigd. De ramp was compleet omdat in dat
jaar ook de veeziekte heerste en die al tot economische problemen
had geleid. De maatregelen die werden genomen om de ondergang te
voorkomen waren 2-delig. Ten eerste werd er geld ingezameld. Dit
werd bij iedere grote brand gedaan en de kerk speelde daarbij een
belangrijke rol. De inzameling werd in heel Holland gehouden en de
opbrengst was groot. Dordrecht gaf bijna fl. 1900,- terwijl
rotterdam nog geen fl. 54,- opbracht. Het is in dit verband ook wel
sneu dat de eigenaar van de boerderij op de Welplaat, die op 11
augustus 1809 als gevolg van blikseminslag tot op de grond
afbrande, niet uit Rotterdam, maar uit Dordrecht kwam.
Hoe stond het met de blusmiddelen? We weten dat bij de
brand in 1747 hulp werd ontvangen van de brandspuit van Geervliet
en Heenvliet. Maar wat was er voorhanden in Spijkenisse zelf? In
oorsprong waren de blusmiddelen beperkt tot de bij inwoners
opgeslagen emmers, ladders en haken die in opdracht van de ruwaard
van Putten vanaf 18 mei 1688 op voorhanden moest zijn. Dankzij een
op 1 september 1717 opgemaakte lijst, de zogenoemde lijst van de
brandgeweer, weten we precies wie wat in bezit had en met regelmaat
werden deze blusmiddelen dan ook gecontroleerd. Maar had
Spijkenisse ook een eigen brandspuit? Zeker, maar wanneer deze
precies is aangeschaft, is niet bekend. Wel is bekend dat op 6
april 1799 een reglement op de brandspuit werd vastgesteld. In
feite de basis voor de brandweer in Spijkenisse.