Skip to content

Het Turfschip van Breda Multi-Cache

This cache has been archived.

Penelope: Je cache is door mij gearchiveerd omdat hij te lang inactief staat.

More
Hidden : 10/8/2011
Difficulty:
3 out of 5
Terrain:
2.5 out of 5

Size: Size:   large (large)

Join now to view geocache location details. It's free!

Watch

How Geocaching Works

Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions in our disclaimer.

Geocache Description:

Deze cache is een wandeling van circa 9 kilometer die eventueel ook met de fiets gedaan kan worden. De route gaat grotendeels over verharde fietspaden en kleine wegen. Bij regenachtig weer kan een deel van de route drassig zijn.

Bij de boven aan de pagina genoemde coördinaten is gelegenheid om je auto te parkeren. Hier vind je de eerste aanwijzing die je uiteindelijk, via elf waypoints zal leiden naar de eindlocatie. Soms is er op een waypoint een aanwijzing verborgen, soms moet er een opdracht worden uitgevoerd om de coördinaten van het volgende punt te achterhalen. De meeste waypoints liggen direct naast wegen en paden. Er hoeft bij geen enkel punt gegraven te worden. Behandel de opdrachten aub met zorg zodat ook cachers na jou ervan kunnen genieten.

Op mooie dagen zijn er veel mensen die door het gebied fietsen. Benader daarom de waypoints en zeker de eindlocatie met zorg en laat alles weer achter zoals je het hebt aangetroffen. Geniet van de mooie omgeving met zijn rijke historie.

Deze cache is mogelijk dankzij toestemming van de gemeente Breda, Waterschap Brabantse Delta en Staatsbosbeheer.

Een speciaal woord van dank aan Dennis van team Melusine voor het proeflopen.

Ik wens jullie veel plezier.

team AGU

Het Gebied

De Haagse Beemden en de Zwartenbergsche polder zijn natuurgebieden die ten noorden van Leur en ten westen van Prinsenbeek liggen.

Tot in de jaren '70 van de 20 eeuw was het een boezemgebied van de Mark en stond het in de winter voor een groot deel onder water. Het gebied werd daarom als hooiland gebruikt. In 1968 kwam echter een gemaal gereed, waardoor de overstromingen beëindigd werden. Bovendien vond omstreeks deze tijd een ruilverkaveling plaats. Aldus kwam aan de geïsoleerde ligging van het gebied een einde.

De Zwartenbergsche polder werd in 1507 als polder uitgegeven om te bedijken. Tot die tijd had de zee vrij spel op Zwartenberg. Het gebied bevat een aantal oude dijken met kronkelend verloop waarlangs talrijke wielen (cirkelvormige vennen) liggen. Zij getuigen van vroegere dijkdoorbraken, overstromingen en dijkherstelwerkzaamheden. De dijken zijn grotendeels wandelend te bewonderen en geven weidse uitzichten. De Haagse Dijk is ongetwijfeld de mooiste en meest waardevolle dijk die zowel per fiets als te voet te bewonderen is. Hier bevindt u zich vrijwel exact op de grens van zand- en kleigronden. Deze dijk is ruim 500 jaar oud en vormt de scheiding tussen de oostelijk gelegen Haagse Beemden (dat als veenlandschap bleef bestaan) en de westelijk gelegen Zwartenbergsche polder. De Zwartenbergsche polder was een gelijkaardig veenlandschap dat werd bemalen en als gevolg van klink uiteindelijk met klei werd bedekt en in een - aanzienlijk lager gelegen - kleipolder omgezet.

Het gebied kent gradiënten doordat vanuit het noorden voedselrijk water van de Mark binnenkomt, en vanaf het zuiden ook kwel die afkomstig is van de hogere zandgronden in het zuiden. Kenmerkende planten zijn blauwe zegge, tormentil, moerasviooltje en Spaanse ruiter.

De geschiedenis

De list van het turfschip van Breda behoort tot een van de bekendste voorvallen uit de Tachtigjarige Oorlog. Sinds 1581 was Breda bezet door troepen van Filips II. De schipper Adriaen van Bergen uit Leur benaderde stadhouder Maurits in februari 1590 met een voorstel om de stad in te nemen. Van Bergen leverde regelmatig turf aan het kasteel van Breda, waar de bezettingsmacht gelegerd was. Zijn schip werd niet meer onderzocht. Hij zou daarom makkelijk een compagnie soldaten kunnen binnensmokkelen. Maurits ging op het voorstel in en regelde de uitvoering ervan met Johan van Oldenbarnevelt.

In de avond van zondag 25 februari stond bevelhebber Charles de Héraugière met zeventig manschappen klaar bij het Zevenbergse veer. De schipper versliep zich en kwam pas opdagen toen de mannen al terugkeerden. De volgende avond probeerden zij het opnieuw. De schipper durfde de onderneming niet meer aan en liet andermaal verstek gaan, maar twee neven van hem namen de taak over. Vanwege het barre weer en een fikse tegenwind kwam het schip nauwelijks vooruit. Twee dagen lang zaten de soldaten te verkleumen in het ruim.

Op donderdagochtend 1 maart werd het schip stilgelegd en stapten de mannen uit. Om 11 uur 's avonds werd de tocht voortgezet. Pas zaterdagmiddag liep het schip de slotgracht van Breda binnen. Daar stootte het lek. Door flink te pompen voorkwamen de twee schippers een ramp.

Omstreeks middernacht verlieten de mannen het ruim. De bezetters van het kasteel waren veel talrijker - het Bredase garnizoen telde zo'n 350 man - maar werden overrompeld door de aanval. Sommigen vluchtten, anderen werden gevangengenomen. Op zondagmiddag 4 maart trok Maurits de stad in. Hierop gaven de verdedigers zich over.

De Cache

De manschappen van Maurits hielden zich in kleine groepjes schuil in de Zwartenbergsche polder in afwachting van een de knechten van Adriaen van Bergen om zich naar het turfschip te begeven. De routes naar de schuilplaatsen waren in het landschap gemarkeerd door verborgen aanwijzingen.

Een achterdochtige turfsteker, die heulde met de Spanjaarden, had toevallig één van de knechten van Van Bergen gezien terwijl hij zich naar één van de schuilplaatsen begaf op de eerste avond. Nieuwsgierig ging hij de volgende dag zelf op pad en stuitte op een klein groepje Nederlandse manschappen. Hij probeerde nog te vluchten maar werd achterhaald en gedood. De soldaten begroeven hem bij hun schuilplaats. De man had een buidel bij zich met geld en andere kostbaarheden die hij had verdiend met het tegen woekerprijzen verkopen van turf.

De soldaten besloten buidel te verstoppen. De laatste aanwijzing in de route naar hun schuilplaats pasten ze aan zodat ze de buit weer zouden kunnen vinden. Ze spraken af om niets tegen de bevelhebber te vertellen zodat ze later terug konden keren om de buit onderling te verdelen. Helaas kwamen alle mannen om het leven voordat ze terug konden keren om hun buit op te halen.

Deze tocht volgt de route naar de schuilplaats van de soldaten en leidt uiteindelijk naar de plek waar de soldaten de buidel verborgen hebben. Mogelijk is de verstopplek beschermd gebleven tegen de overstromingen die in het gebied hebben plaatsgevonden en is er na al die jaren nog een deel van de buit overgebleven.

Wees tijdens je tocht op je hoede voor turfstekers in het gebied. Voor je het weet proberen ze je stiekem te volgen en de buit te roven.

Additional Hints (Decrypt)

fgneg: bc qr ubrx Jc1: yvaxf ina qr uvaqreavf Jc2: obbz JC4: yrhavat, yrggrejnneqr jc5: annfg qvr qvxxr JC9: zvqqra ibbe JC10: qrpelcg 12345 67890 nyf wr re rpug avrg hvgxbzg ahymrfqevrnpugivwsivremriragjrrartraqevr

Decryption Key

A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M
-------------------------
N|O|P|Q|R|S|T|U|V|W|X|Y|Z

(letter above equals below, and vice versa)