Belsbroek en Heide: De Landduin EarthCache
Belsbroek en Heide: De Landduin
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(not chosen)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
Deze regio vormt de westelijke uitloper van de zandige Kempen. De
ondergrond bestaat uit de Formatie van Diest. Deze afzetting bevindt zich op een
gemiddelde diepte van 2 tot 2,8 meter onder het maaiveld. Deze
bestaat uit zeer glauconietrijke zanden, dikwijls met grintjes
en bruine ijzerzandsteenbanken.
In de omgeving van Belsbroek en heide bevindt zich een
landduinengordel die zich situeeert van Asbergen tot Hulsen. Net
deze duindengordel is zeer belangrijk voor het ontwikkelen van de
zeer bedreigde droge heide en graslandtypes waarvoor de regio als
habitatrichtlijngebied is aangeduid.
Belsbroek en Heide bestaat uit drie deelgebieden. De zone met de
landduin (waarover de Earth Cache gaat) krijgt de naam Belse Heide.
De zone ten oosten van de baan Meerhout-Mol krijgt het toponiem de
Vloyen. Het centrale, laaggelegen deel langs de Grote Nete is
gekend als Belsbroek.
Het landschap hier omvat twee paraboolduinen, wetenschappelijk gekend als barchan
duinen, waarvan één “de Belseheide” omsluit.
Dergelijke paraboolduincomplexen zijn, zeker in de Antwerpse
Kempen, erg zeldzaam geworden.
Het globale reliëf in de Kempen werd gevormd toen in het Pleistoceen zandig materiaal vanuit het noordwesten
door de wind werd aangevoerd en een tot 1,7 meter dikke deklaag
vormde. Veel later (ongeveer 10.000 jaar geleden) werden deze
dekzanden door overwegend zuidwestenwinden door de valleien
geblazen waardoor er landduinen ontstonden.
Hieronder de kaart van Vermaelen (midden 19de eeuw) waarop de
vormen van de duinen aangeduid zijn. Zo wordt een dubbele
paraboolduin zichtbaar.
De duinen, die nu bijna allemaal bebost zijn ongeveer 20 tot 30
meter hoog. Tussen de twee armen van de parabool ligt de
‘panne’, beter gekend als de Belse heide. Zo een
‘panne’ is een kom waaruit het zand opwaaide in
perioden dat er minder begroeiing was en het zand dus minder
vastgehouden werd.
Gedurende het Holoceen werd de duin langzaam vastgelegd,
zodat eerst een loofhout-ijzerpodzol gevormd werd. Na de grote
ontbossingen en het ontstaan van heidegebieden ontstond een
heide-humuspodzol. De term podzol is
van Russische oorsprong. "Pod" betekent "Onder" en "zola" betekent
"as". De naam is afgeleid van de askleurige uitspoelingslaag die in
veel podzolgronden goed zichtbaar is. Bij podzol werd afgestorven
plantenmateriaal door organismen afgebroken tot humus en deze werd
door bodemorganismen door de bovenste decimeters van de grond
gemengd. Daardoor kreeg de bovengrond een steeds donkerder
kleur.
De laatste eeuwen speelde ook de mens een zeer actieve rol bij de
(her)vormgeving van deze duinen. Op deze plaats werd het duinzand
grootschalig ontgonnen voor gebruik als bouwmateriaal.
De duinen zijn opgebouwd uit los, humusarm, middelmatig zand op
wisselende diepte, rustend op een volledig min of meer onthoofde
podzol. De duinen vormen belangrijke complexen overwegend beplant
met naaldhout.
In deze landduin leeft ook nog een uniek diertje, de harkwesp. Leer
hier meer over in GC2EGVK
Stuur de antwoorden op onderstaande vragen
naar mij door om je log compleet te maken
1) Welke 2 kleuren zand kan je op de top, in noordoostelijke
richting vanaf de coordinaten, waarnemen?
2) Welke van beide zandsoorten kan aangeduid worden als een podzol
en waarom?
3) Verklaar waarom de podzol deze kleur heeft aangenomen aan het
oppervlak?
4) Neem beide zanden eens op de hand. Wat is het verschil tussen
het duin-zand en het podzol zand?
5) Neem een foto van jezelf of je GPS met deze landduin
(optioneel)
Additional Hints
(No hints available.)