CW nr 303 RAJBROT
O miejscu:
Cmentarz wojenny nr 303 został zaprojektowany przez Franza Starka, a jego powierzchnia wynosi 1318 m2. Warto podkreślić, że cmentarz wojenny nr 303 jest częścią Szlaku Europejskich Cmentarzy, który nosi status Europejskiego Szlaku Kulturowego. Cmentarz w swoim założeniu miał być jednym z bardziej reprezentatywnych Kriegerfriedhoff na tym terenie, a to w związku z tym, iż pochowani zostali tutaj sojusznicy Austro-Węgier żołnierze pruscy.
Nekropolia ma kształt zbliżony do prostokąta, a otoczona jest murem z kamieni. Wzdłuż murów bocznych znajdują się dwie kamienne ławy. Na teren cmentarza dostaniemy się od strony wschodniej, wchodząc przez monumentalną, kamienną bramę, zwieńczoną frontem z "krzyżem greckim w tympanonie". Brama zamykana jest dwoma wysokimi, żeliwnymi skrzydłami o ażurowej konstrukcji.
Centralnym elementem cmentarza wojennego nr 303 jest pomnik w formie wysokiego krzyża z kamiennych bloków na postumencie. Na zachodniej ścianie ogrodzenia nekropolii znajduje się ściana pomnikowa, zwieńczona niewielkim kamiennym krzyżem, a poprzedzona kamienną ławą. Na ścianie tej znajdował się (niestety, uległ on zniszczeniu) niemiecki napis o treści:
Brama śmierci prowadzi wiernych ku nieśmiertelności
Na tylnej zewnętrzenej ścianie ogrodzenia znajdziemy kamienną płytę z inskrypcją (napis wykuty przez weteranów walk):
Drogim Przyjaciołom z naszej kochanej Armii
Groby umieszczone na cmentarzu wojennym nr 303 rozmieszczone są rzędami, prostopadle do głównej osi cmentarza. Znajdują się tu nagrobki w formie kamiennych steli z żeliwnymi tablicami inskrypcyjnymi, a także w formie łacińskich oraz lotaryńskich krzyży, wykonanych z żelaznych prętów.
Na cmentarzu wojennym nr 303 spoczywają żołnierze armii rosyjskiej, austriacko – węgierskiej oraz niemieckiej, którzy zginęli w grudniu 1914 roku w wyniku walk operacji limanowsko - łapanowskiej, rozgrywających się na okolicznych terenach. Na terenie nekropolii, w 36 zbiorowych i 12 pojedynczych grobach pochowano łącznie 538 żołnierzy. Zidentyfikowano 202 wojskowych. Układ grobów w rzędach prostopadłych do osi założenia. W przedniej części cmentarza (bliżej bramy) znajdują się betonowe stele zakończone dwuspadowo, z żeliwnymi tablicami w płycinie lica. Po lewej stronie leżą żołnierze pruscy (a wśród nich wielu Polaków – część walczących pułków pochodziła z Wielkopolski), po prawej zaś – rosyjscy. Po obydwóch stronach centralnego pomnika znajdują się place, które zapewne służyć miałyby przyszłym (w mniemaniu twórców cmentarzy) patriotycznym uroczystościom. Za pomnikiem skromniejsze mogiły – na niskich betonowych podstawach żelazne krzyże z prętów.
Dodajmy, że cmentarz wykonano jeszcze w czasie trwania wojny. Budowę rozpoczęto w 1915 roku. Nadzór na budową powierzono pochodzącemu z Moraw Stefanowi Koloschkowi, a główne prace przy budowie wykonali jeńcy włoscy, rosyjscy oraz okoliczni chłopi.
SKRYTKA:
Skrytka znajduje sie na terenie cmentarza. Jest to maly plastikowy pojemnik, zawiera logbook i olówek. Wspólrzedne GPS prowadza do miejsca ukrycia skrytki. Zaznaczyłem miejsce do zaparkowania, a jest to tzw parking dla zbieraczy grzybów.
Free counters