12 12 12 Rondje Kontich: Brouwerij De Sleutel
Een beetje achtergrondinformatie:
Brouwerij DE SLEUTEL (nr. 23) - nu woning en kantoor van een architectenechtpaar en kantoor van een landmeter - is gedeeltelijk beschermd als monument: de zuidgevel is een overblijfsel van de oude brouwerij die teruggaat tot het begin van de 18de eeuw.
Oude brouwerijen in Kontich:
In 1503 bestond in Kontich brouwerij ‘De Rode Leeuw’, gelegen op de plaats van de brouwerij ‘De Sleutel’ in de huidige Sleutelstraat.
Brouwerij De Sleutel was zeker van rond 1550 tot in de jaren 1980 in handen van opeenvolgende generaties De Meulder. In 1739 staat alvast vermeld dat Jan-Martinus De Meulder ze huurde van zijn vader Adriaen De Meulder, bier-en azijnbrouwer. Er is gebrouwen tot in 1933. De laatste brouwer heette Alfons De Meulder. Nadien werd er nog limonade gefabriceerd tot begin 1980.
Zeker in de 17e en 18e eeuw paste De Meulder de combinatie van brouwerij-boerderij toe. Dat was praktisch want voor de uitvoer van bier waren er paarden nodig. En waarschijnlijk verbouwde men hop en gerst, grondstoffen nodig voor het brouwen. Het laatste paard werd voor de Brouwerij De Sleutel ingespannen in 1969, en toen bleven er enkel nog vrachtwagens met motoren op de baan.
In 1583 vinden we een brouwerij tussen het St-Martinuskerkhof en de Drabstraat. Achter het kerkhof (dat toen nog rond de kerk lag) moet er in die tijd nog een brouwerij gestaan hebben, waarschijnlijk in het eigendom ‘De Rooster’, thans B.B.L. aan de Magdalenastraat.
In 1685 staan reeds vijf Kontichse brouwerijen genoteerd en uit oude geschriften kunnen we opmaken dat er toen reeds serieuze export naar de stad was. Het was toen zeker een volle dag werk om met kar en paard naar Antwerpen te rijden.
In 1583 stond in Kontich ergens brouwerij ‘De Roos’
In 1558 ‘De Valk’ , die nog brouwerij bleef tot aan Wereldoorlog II (hoek Antwerpsesteenweg/Magdalenastraat, nu Gemeentehuis en nieuwe appartementsblok.
Verder waren er nog brouwerij ‘De Arend’ aan de Varkensmarkt, ‘Het Schaakbord’ aan het Sint-Jansplein, (waar later bierhandel Vanderstappen was). Verder ‘Brouwerij Huybrechts’ eveneens aan het Sint-Jansplein (nu gemeentelijke bibliotheek en Museum voor Heem- en Oudheidkunde), en brouwerij ‘De witte engel’ in de huidige Magdalenastraat.
We vinden nog brouwerij ‘Den Hoorn’, ‘Sint Marten’ en ‘De Kroon’, maar we kunnen ze moeilijk situeren.
Brouwerij ‘Het Wit Kruis’ stond op de plaats van de huidige ‘De Hazelaar’ aan het Witvouwenveld en ‘de Keulse Kar’ was ook in die buurt.
De heer van Contich, Franco-y-Feo, brouwde in 1721 op het Groeningenhof voor eigen gebruik.
Er waren nog een paar brouwerijen buiten het dorp in de Pierstraat en in Waarloos. Het is wel typisch dat er zoveel brouwerijen heel dicht bij mekaar lagen. Toen reeds wisten brouwers dat goed water een vereiste was om goed bier te brouwen. De meeste situeren zich daarom op een waterader die van de Magdalenastraat over het Sint-Jansplein naar de Sleutelstraat loopt en waarschijnlijk zo naar de Mechelsesteenweg.
Deze brouwerijen waren natuurlijk niet allemaal op hetzelfde ogenblik in volle bloei Men brouwde toen slechts twee kwaliteiten: gewone gersten en tafelbier.
Toch was onze lekkere “seef” (of gersten) alom gekend en gegeerd, zeker in het Antwerpse.
In 1834 bedroeg de productie van de vijf brouwerijen die Kontich toen telde, 11.730 hectoliter wit en bruin bier. In 1855 bedroeg de Kontichse bierproductie nog slechts 7406 hectoliter. Onze brouwerijen hadden toen moeilijke jaren achter de rug wegens de hoge graanprijzen.
In de 19e eeuw krijgen we dan stilaan de mechanisering van de bedrijven. Sommige brouwers installeerden een stoommachine wat een grote vooruitgang was, maar anderen gingen er aan ten onder.
Eigenlijk is de teloorgang begonnen tijdens de Tweede Wereldoorlog (1914-1918) toen de Duitsers de koperen brouwketels kwamen uitbreken om kanonnen te maken. Op die manier legde ze de zaken lam.
Later, en zeker na Wereldoorlog II (1940-1945), was het de opkomst van nieuwe bieren van lage gisting die een definitief einde maakte aan de brouwactiviteiten in Kontich. Er bleven toen nog slechts bierdepots en limonadefabrieken over. Spijtig voor het echte oude dorpsgebeuren. Maar dat is de tol van de vooruitgang.
Deze cache behoort tot een rondje van 6 tradjes en een bonuscache. In elk van de tradjes zal je een code vinden die je nodig hebt om de bonus te kunnen loggen.
Vergeet deze code niet te noteren!