Tocht der Zotheid (Erasmus)
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(small)
Related Web Page
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
Een tocht door Gouda langs locaties die te maken hebben met Erasmus. De tocht gaat langs bekende locaties, waaronder het beroemde stadhuis van Gouda.
Startpunt: Het Erasmusplein (ook wel de Erasmusstraat genoemd) in Gouda. De dichtstbijzijnde parkeergarage is de Q-Park op het bolwerk, Sint Mariewal 3, 2801 WS Gouda (q-park.nl/nl/parkeren-bij-q-park/per-stad/gouda/bolwerk), maar je kan er ook naartoe lopen vanaf het station. Het Erasmusplein is het beginpunt. De coördinaten hiervan zijn: N 52° 00.515 E 004° 42.264
Het eindpunt, de locatie van de cache, is altijd (dag en nacht, zeven dagen per week) bereikbaar. Het kan overdag op deze plek druk kan zijn. Neem eventueel handschoenen mee want er moet een tegel opgetild worden om de cache te vinden. De cache is een plastic doosje van 9 bij 6 bij 3 cm.
Tocht der Zotheid
Deze zoektocht gaat over Desiderius Erasmus en zijn beroemde boek de Lof der Zotheid. Door deze tocht maak je kennis met de Lof der Zotheid en Erasmus in Gouda. In de Lof der Zotheid is de Zotheid zelf aan het woord. We leiden je naar verschillende plekken in Gouda die direct of indirect met Erasmus te maken hebben. Dit is wel een iets andere geocache tocht dan normaal.
Het is de bedoeling dat je door het beantwoorden van de meerkeuzevragen de juiste eindcoördinaat krijgt van de cache. Achter elk mogelijk antwoord staat een cijfer. Achter het goede antwoord staat een goed cijfer van de eindcoördinaat. De volgorde waarin je de vragen beantwoord is belangrijk, want deze volgorde bepaalt hoe je de cijfers achter elkaar moet plaatsen voor de eindcoördinaten. De volgorde bepaal je door de locaties te koppelen aan citaten uit de Lof der Zotheid. Dit gaat als volgt: je krijgt de eerste locatie cadeau, met daarbij de eerste vraag. Bij citaat 1 begint het puzzelen. Je moet de volgorde aanhouden waarin de citaten staan. De citaten komen uit de Lof der Zotheid en we hebben het kernwoord cursief gemaakt. Dit citaat koppel je aan een van de locaties, waarbij een tekstje staat met daarin ook een schuingedrukt kernwoord (let op: op één plek staat het schuingedrukte woord in de titel). Herhaal dit totdat je alle vragen beantwoord hebt. Door de vragen/locaties te koppelen aan de citaten krijg je de volgorde waarin je het eindcoördinaat moet zetten.
Voorbeeld: Je begint met een citaat over winkels (met het schuingedrukte woord winkels erin), deze zou je dan moeten koppelen aan de Albert Heijn (dit is ook schuingedrukt). Bij het antwoord staat hier dan het eerste deel van het coördinaat. Dan kijk je naar het tweede citaat. Hierin staat het kernwoord 'vervoer,' wat je koppelt aan het busstation. Bij dit antwoord staat het tweede deel van het coördinaat. Zo ga je door terwijl je de volgorde van de citaten aanhoudt. Je moet telkens de goede locatie bij het goede citaat zoeken, anders krijg je uiteindelijk niet de goede volgorde van de delen van de eindcoördinaten.
Veel plezier en we hopen dat je hierna wat meer over Erasmus en zijn Lof der Zotheid te weten bent gekomen!
Citaten
1. "Maar het slag der kooplieden is het zotst en gemeenste van allemaal, omdat zij het gemeenste beroep van alleen uitoefenen, en dat ook nog op de gemeenste manier. Terwijl ze overal liegen, meineed plegen, stelen, frauderen en bedriegen, vinden ze zichzelf toch boven alle andere verheven omdat ze gouden ringen aan hun vingers hebben."
2. “Ze (grammatici) staan altijd uitgehongerd en smerig in hun scholen –scholen zeg ik? eerder plaatsen van droefenis, tredmolens of folterkamers- midden tussen scharen kinderen. Ze takelen af door hun inspanningen, ze worden doof door het geschreeuw, ze kwijnen weg door stank en vuil.”
3. “De wijze neemt zijn toevlucht tot oude boeken en leert daaruit alleen maar spitsvondigheden uit zijn hoofd.”
4. “Degenen die zich doorgaans religieuzen en monniken noemen, komen het dichtst in de buurt van het geluk der theologen. Beide benamingen zijn echter totaal verkeerd, want een groot deel van hen staat heel ver van de religie af, en er is geen plaats te bedenken waar je zie niet tegenkomt. Ik zie niet goed hoe er iets erbarmelijkers kan bestaan dan zij, als ik hen niet weer op vele manieren te hulp zou schieten.”
5. Maar er zullen misschien wel mensen zijn die [...] behagen scheppen in de liefde van en de omgang met vrienden. Daarbij zeggen ze dan steeds dat vriendschap boven alle dingen gesteld moet worden, omdat deze even noodzakelijk is als lucht, vuur en water.”
6. “Aangezien niet iedereen even goed weet wat mijn afkomst is, wil ik u die met behulp van de muzen eens goed uitleggen. Mijn vader was niet zomaar Chaos of Orcus, Saturnus of Japetus of een ander van die verwelkte of versleten goden. Hij was Plutus, hij alleen, de vader van mensen en goden, al zijn Hesiodus, Homerus en zelfs Jupiter het daar niet mee eens.”
7. “Dan de pausen, die Christus' plaatsvervangers zijn: als zij zijn leven probeerden na te volgen, namelijk in zijn armoede, zijn lasten, zijn leer, zijn kruis, zijn levensverachting, als ze zouden nadenken over hun naam: paus, dat wil zeggen vader, of hun eretitel: allerheiligste, wat zou er dan op aarde benauwender zijn? Wie zou die positie met alle geweld willen kopen? En als hij haar eenmaal had gekocht met het zwaard, of met vergif, uit alle macht verdedigen? Als de wijsheid hen één keer te pakken zou krijgen, hoeveel voordelen zouden zij dan niet zijn misgelopen?"
8. “Maar ik houd nu op met spreken in spreekwoorden, omdat ik niet de indruk wil wekken dat ik de aantekeningen van mijn vriend Erasmus heb geplunderd.”
9. “Er is ook iemand die denkt dat hij met leningen en geld van een ander rijk is, maar hij gaat al snel failliet."
Startlocatie, hier is een parkeerplaats. Erasmusplein: N52°00.515 E004°42.264
We beginnen onze tocht op het plein in Gouda dat naar Erasmus vernoemd is.
Op de muur van het gebouw zie je een uitspraak van Erasmus staan. Wat zou Erasmus met deze uitspraak bedoelen?
a) Diep van binnen zijn wij allemaal reizigers, als we onze instincten zouden volgen zouden we reizen. --- N52°01.
b) We zijn maar heel kort op de wereld, omdat we allemaal naar de hemel zullen gaan. Als je ergens maar heel kort verblijft ben je geen bewoner, maar een reiziger die een tussenstop maakt. --- N52°00.
c) Omdat de wereld ronddraait, veranderen we voortdurend van plek, waardoor we eigenlijk de hele tijd reizen. --- N52°02.
Tip: Gelovigen in die tijd zagen het leven als een tussenstation vóór de hemel.
Huis van Bertha van Heyen: N52°00.603 E004°42.652
Bertha van Heyen was een vriendin van Erasmus in zijn kloostertijd. Hij kwam daar regelmatig over de vloer.
Volgens de Zotheid in de Lof der Zotheid geeft zij zelf geluk aan alle mensen. Welk soort geluk genoemd in de Lof der Zotheid gaf de Zotheid blijkbaar aan Erasmus?
a) Liefde --- 3
b) Drank --- 5
c) Vriendschap --- 4
Streekarchief: N52°00.636 E004°42.829
Hier stonden stukken van Erasmus toen het nog de stadslibrije (bibliotheek) was.
Bekijk het jaartal. Doe dit getal /2 -430 +1000. Dit is het jaar dat de Lof der Zotheid werd gepubliceerd. Kies het goede antwoord.
a) 1727 --- 3
b) 1512 --- 8
c) 1412 --- 9
d) 1509 --- 4
Huis van Pieter Winkel: N52°00.745 E004°42.543
Pieter Winkel was één van Erasmus´ voogden. Hij was vermoedelijk zijn oom en hij beheerde het geld van Erasmus. Dit deed hij volgens Erasmus niet goed: de erfenis van Eramus verdampte. Er is een brief bewaard gebleven waarin Erasmus dit aanhaalt.
Dit was het huis van Pieter Winkel. Tel het aantal ‘pijlen’ die in één stoephek zitten aan de voorkant van het gebouw. Doe dit getal x200-64. Dit is het jaar dat Erasmus stierf in Basel. Kies het goede antwoord:
a) 1586 --- 7
b)1544 --- 6
c) 1536 --- 8
Arti Legi: N52°00.715 E004°42.677
Vroeger bevond zich in dit pand de school van Erasmus.
Welke school was er op deze plek in de tijd van Erasmus? Hij kwam hier om:
a) les te krijgen in tekenen --- 5
b) les te krijgen op de Latijnse school --- 1
c) les te krijgen in de boekdrukkunst --- 3
Tip: Vergelijk de tijden op het ANWB-bordje met zijn geboortedatum.
Huize Groeneweg: N52°00.626 E004°42.831
In dit gebouw vestigde Erasmus’ oude school (parochieschool) zich enige tijd na zijn overlijden. Eerder was dit een klooster.
Boven één van de twee deuren staat een Latijnse tekst. In die Latijnse tekst staan twee talen genoemd die Erasmus goed beheerste en die hij heeft verwerkt in de Lof der Zotheid. Welke twee talen zijn dit?
a) Nederlands en Engels --- E002°
b) Duits en Latijn --- E003°
c) Grieks en Latijn --- E004°
d) Nederlands en Duits --- E005°
Sint-Janskerk: N52°00.640 E004°42.630
De vander van Erasmus was priester in Gouda, en ligt daarom begraven in de Sint-Jan.
Erasmus wilde als humanist dat de Bijbel toegankelijk werd voor de gewone burgers, want de liturgie werd gebracht in het Latijn. In de Sint-Janskerk zorgden de beroemde glazen ervoor dat de Bijbel uitgebeeld wordt, zodat de burgers het konden begrijpen.
Wanneer werden deze glas-in-loodramen gemaakt?
a) 1438 --- 6
b) 1475 --- 5
c) 1555-1603 --- 2
d) 1552-1613 --- 9
Stadhuis: N52°00.688 E004°42.628
Dit oude stadhuis op de markt van Gouda is beroemd over de hele wereld.
Bekijk het getal rechtsboven de deur op straatniveau aan de voorkant van het stadhuis. Doe dit getal x2 -2000+263. Dit is één van de mogelijke geboortejaren van Erasmus.
Welke van de drie mogelijke geboortejaren is het?
a) 1469 --- 5
b) 1467 --- 1
c) 1466 --- 7
Beeld Erasmus: N52°00.632 E004°42.765
Waar stond dit beeld voordat het in Gouda kwam?
a) In een veld als vogelverschrikker --- 5
b) In een binnenkomsthal --- 3
c) In een museum --- 8
U komt nu langs museum Gouda. U kunt dit museum bezoeken als u wilt, er staan vele interessante stukken. U hoeft niet naar binnen voor het vinden van de cache.
Huis van Erasmus’ vader: N52°00.592 E004°42.585
Er zijn twee plekken waar Erasmus’ vader mogelijk heeft gewoond. Waar je nu staat is er één van.
Op welke van de twee sta je nu?
a) Peperstraat --- 2.
b) Vijverstraat --- 1.
Slot
Dit was de laatste vraag. Als je het goed gedaan hebt heb je nu de eindcoördinaten van de plek waar de cache verstopt is.
We hopen dat je het leuk gevonden hebt, en dat je nu wat meer weet over Erasmus in Gouda. Als je nog over hem meer wilt weten, lees dan zijn boek, de Lof der Zotheid, of kom eens kijken bij een bijeenkomst van het Erasmus genootschap Gouda.
Plaats a.u.b. de cache weer terug op dezelfde plek. Gelieve de cache stevig dicht te draaien en even te controleren of er geen zand op de rubberen ring zit om te voorkomen dat de logrol nat wordt.
Additional Hints
(Decrypt)
[Hint voor cache] Renfzhf gbbag h qr jrt. Xvwx baqre qr gjrrqr grtry erpugf ina rra fghxwr vwmre qng hvgfgrrxg, grtra rra zhhe nna.