Skip to content

Tuindersvrouw Antje Tuijnman Multi-Cache

This cache has been archived.

GeoGuy: Je cache is door mij gearchiveerd in verband met het te lang op disabled staan.

Mocht de cache, of onderhoud van de cache, aan je aandacht ontsnapt zijn, en je de cache alsnog weer nieuw leven wilt inblazen, dan graag even een berichtje via email.
Als de cache binnen 3 maanden hersteld of herplaatst is, wil ik de cache wel terughalen uit het archief, mits deze aan de dan geldende voorwaarden voldoet.

More
Hidden : 8/17/2013
Difficulty:
2.5 out of 5
Terrain:
1.5 out of 5

Size: Size:   small (small)

Join now to view geocache location details. It's free!

Watch

How Geocaching Works

Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions in our disclaimer.

Geocache Description:

Deze multi is gebaseerd op historische feiten en volgt het leven van Antje Tuijnman, die in 1843 in het Kleinste Huisje te Schermerhorn wordt geboren. Vanaf de parkeerplaats (P: N 52° 36.049 E 004° 53.365)
wandelt u naar haar huisje. (Openingstijden: op zondagen van juni t/m half september van 11.00 tot 17.00 en op zaterdagen in juli en augustus van 13.00 tot 17.00 — het erf is ook buiten deze tijden toegankelijk.)

Antje Tuijnman
In de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw is Schermerhorn een dorp van tuinders. Zij woonden met hun vaak grote gezinnen in kleine houten huisjes. Zo ook Antje Tuijnman, die in Het Kleinste Huisje woonde, momenteel het laatste overgebleven tuindershuisje in Schermerhorn.

Het Kleinste Huisje
Ga naar WP 1: N 52° 35.978, O 004° 53.332.

Antje komt uit een groot gezin. De ouders van Antje zijn Geertruida Voorn en Klaas Tuijnman. Zij trouwen in 1838 in Schermerhorn. Zij krijgen 8 kinderen — allen meisjes — waarvan er twee voor hun eerste verjaardag overlijden.

In de tijd dat Antje als kind in het huisje opgroeit, wordt het huisje verwarmd door een open vuur in de huiskamer of in het keukentje. Het dient niet alleen als verwarming, Antje's moeder kookt ook boven dit vuur. Olielampjes en kaarsen dienen als verlichting. Als Antje wat ouder is, komt er een kachel en wordt de huiskamer verlicht door een petroleumlamp boven de tafel. Soms is er geen geld om nieuwe petroleum te kopen en hangt Antje’s moeder de lamp scheef, zodat de pit de laatste olie kan opnemen. Daar komt de uitdrukking vandaan: ‘de lamp hangt scheef’, dat wil zeggen: het geld is op.

Het huiskamertje heeft twee bedsteden. De ouders van Antje slapen in de ene bedstee, de meisjes in de andere en boven op het zoldertje, dat via een luikje in het plafond te bereiken is. In het keukentje wordt gekookt op een petroleumstel. Waterleiding is er nog niet. Regenwater wordt opgevangen in de regenton en dient als drinkwater. Voor de was is Antje’s moeder op de sloot aangewezen. Er is ook een stilletje op het erf.

A = Oppervlakte Kleinste Huisje (stapeltellen).

Wat is een stilletje? — zoek de aanwijzing op het erf.
Een leugenbankje WP 2 = N 52° 36.083, O 004° 52.894;
Een plee WP 2 = N 52° 36.070, O 004° 53.349;
Een stalletje WP 2 = N 52° 36.110, O 004° 53.429.

Ga naar WP 2.

De Grote Kerk

In 1871 trouwt Antje Tuijnman met Hendrik Jonk. Het huwelijk wordt voltrokken in de Beemster. Antje vindt dat wel jammer, want de (Nederlands Hervormde) Grote Kerk van Schermerhorn vindt ze toch mooier! Maar ze zijn Rooms Katholiek, daarom zijn ze daar niet getrouwd. De Grote Kerk is in 1634-35 gebouwd als Schermerhorn een welvarend dorp is. In 1699 breekt een grote brand uit, die bijna het gehele Westeinde in de as legt. De kerk blijft gespaard, omdat de wind van de kerk af waait. Het dorp komt deze slag nauwelijks te boven.

Antje herinnert zich hoe zij als kind eens deze kerk was binnengegaan. Ze had naar het 17de-eeuwse kerkmeubilair en de grote gebrandschilderde ramen in het koor gekeken. De glazen hadden een opmerkelijk werelds karakter, ze waren een geschenk van de 7 steden van het Noorderkwartier. Aan de landsgrenzen woedde de oorlog met Spanje, maar uit de ramen bleek wie het hier voor het zeggen had!

Maar de dominee sprak wel Gods woord, zij het van een ander soort! Toen de bakkersvrouw verbaasd naar Antje keek, was zij schielijk onder het getraliede luikje van de (hang)gevangenis door naar buiten geslopen. Naar verluidt werden vroeger in deze gevangenis verdachten van zware misdrijven bewaard tot hun veroordeling.

Welk ondergronds levend dier staat afgebeeld op de gevelsteen van de kerk?
B = Woordwaarde (stapeltellen) + aantal letters.

Tegenover de hoofdingang van de Grote Kerk staat het Rechthuisje (WP 3).

Het Rechthuisje

Buiten gekomen had Antje nog een blik geworpen op het Rechthuisje, waar vroeger recht gesproken werd. Opmerkelijk genoeg stond boven de deur wel een bijbels tafereel: het oordeel van Salomon. Schermerhorn behoorde vanaf 1575 tot de rechtsbanne Noordschermer. In de 17de eeuw werd in Schermerhorn een houten rechthuis gebouwd, dat in 1766 door dit stenen gebouwtje werd vervangen. De schout van Schermerhorn mocht voor kleine vergrijpen geldboetes innen. Het rechthuisje bood onderdak aan de vierschaar, wanneer deze naar Schermerhorn kwam om recht te spreken over een in de hanggevangenis opgesloten verdachte. In de tijd van Hendrik en Antje wordt het rechthuisje in gebruik genomen als woonhuis.

Eenmaal getrouwd betrekken Hendrik en Antje het Kleinste Huisje. Zij krijgen acht kinderen, waarvan vier zonen in leven blijven. Het is gebruikelijk dat de kinderen al vroeg de deur uitgaan. De oudste zoon Klaas is pas 13 jaar als hij in de Beemster gaat wonen en werken. De kleine ruimte thuis en het geringe inkomen van Hendrik en Antje nopen daartoe. Na het vertrek van Klaas nemen Hendrik en Antje de twee zonen Klaas en Nardus van haar overleden zuster Trijntje in huis. (Zo ontstaat er net geen verwarring over twee zonen met dezelfde naam Klaas in huis.) Haar zwager Cees — die in Duitsland is gaan wonen en werken — betaalt voor de kost en inwoning van zijn kinderen.

Kijk goed naar het rechthuisje. Welke gevelsteen (zie onderstaande foto's) is hier aangebracht? Wp 4 is de daarbij horende coördinaat.


C = Het aantal keren dat de letter "r" op de gevelsteen (die met letters) staat vermeld.

De Brug over het Zwet
Net als de meeste tuinders in Schermerhorn verbouwt Hendrik zijn producten op de "bisschoppelijke kavels" in de Eilandpolder. Hij is ook lid van de in 1898 opgerichte Tuinbouwvereniging Schermerhorn, die onder andere zorgt voor een gezamenlijk vervoer van de aardappelen naar de veiling in Broek op Langedijk.


Hendrik brengt zijn aardappelen met zijn eigen bootje naar de opscheping aan het Zuidje. Daarna laden hij en Antje de vracht over op de door de Tuinbouwvereniging aangeschafte handkar en rijden de groente over de weg naar de Kerkewal aan het Zwet. Het Zwet heeft een directe verbinding met de ringvaarten van de Schermer en van de Beemster, waardoor andere bestemmingen bereikbaar zijn. Aan de Kerkewal ligt de schipper afgemeerd, die voor het gemeenschappelijk vervoer zorgt. De lege kisten, zakken en manden worden door de schipper weer mee terug genomen.

Zoek bij Wp 4 de aanwijzing voor letter D.

In welk jaar is de nieuwe brug over het Zwet gebouwd?
1993: Oost;
1998: West;
2007: Zuid.

Loop naar het kruispunt bij de Grote Kerk en Café 's Lands Welvaren. Vanaf dat punt loopt u verder in de richting die u met de vraag heeft bepaald.


De Eilandspolder
Zoek het bankje waar u onderstaand uitzicht heeft:


(U hoeft de provinciale weg niet over te steken).

Op deze plek kijkt u uit op de Eilandpolder. In deze vaarpolder vist Hendrik geregeld om zijn gezin naast groente en fruit ook van vis te voorzien. Voor dag en dauw vaart hij uit om te vissen op paling en baars.

De Tuinbouwvereniging heeft hier haar proeftuinen op de kavels in de Eilandspolder, waarop nieuwe bemestingswijzen worden uitgeprobeerd. Ook doet zij aan scholing en houdt onderlinge wedstrijden, wie de beste groente teelt. Dit leidt tot een grote variatie aan producten. Op de kleine perceeltjes, die door water van elkaar gescheiden zijn, telen tuinders zoals Hendrik en Antje snijbonen, sperziebonen, erwten, aardappelen, wortelen, bloemkool, rode kool, witte kool, savooiekool, boerenkool, spruitkool, rode bieten, augurken, uien, sjalotten, koolrapen, komkommers, andijvie, selderij, appels en peren.

Zoek de aanwijzing voor Wp 6 en de letter E.

De Stoomtram
De moderne tijd bereikt ook Schermerhorn. Op 15 juli 1895 rijdt hier de eerste stoomtram van Purmerend naar Alkmaar. Op deze plaats is een stationnetje gebouwd, waar de stoomtram ook van water voorzien kan worden. ’s Lands Welvaren speelt in op de nieuwe ontwikkelingen door zich als stationskoffiehuis te profileren. Het station ligt even buiten het dorp aan het eind van het Zuidje. Het koffiehuis ligt aan het begin van het Zuidje. Dat is een eindje lopen van het station verwijderd. Maar de doorgaande weg loopt in die tijd nog steeds dwars door Schermerhorn heen over het West- en Oosteinde. Het koffiehuis brandt rond 1930 af, maar wordt herbouwd. De naam blijft behouden.


De nieuw opgerichte tuinbouwvereniging ziet de mogelijkheden van vervoer per spoor en weet via dit station de tuinbouwproducten van de aangesloten leden tegen gereduceerde prijzen naar Purmerend en Amsterdam te vervoeren. De Tuinbouwvereniging stelt een ladingmeester aan die toezicht houdt op de vracht en de verkoop daarvan in Purmerend. Antje gebruikt de tram een enkele keer om naar de stad te gaan en inkopen te doen. Daar is geld voor omdat Hendrik meer krijgt voor zijn tuindersproducten. In 1921 zijn de prijzen voor het vervoer zo gestegen dat de vereniging toch weer kiest voor vervoer per schuit.

In 1931 wordt de tramlijn opgeheven. Veel later wordt het tracé van de spoorweg gebruikt voor de aanleg van een grote weg buiten het dorp om.

Zoek op Wp 6 een doosje met de laatste aanwijzingen.

Tot besluit: de Cache
Als Hendrik en Antje nu een kijkje konden nemen, dan zouden zij Schermerhorn niet meer herkennen. Alleen de Grote Kerk, het Rechthuisje en — hoe bijzonder — hun eigen kleine huisje zijn er nog. Alle nieuwe ontwikkelingen uit hun tijd zijn al weer achterhaald. De Eilandspolder raakte in onbruik als tuinbouwgebied. De tuinders verdwenen en Staatsbosbeheer kocht de percelen op als natuurgebied. De Tuinbouwvereniging leed vanaf 1960 een slapend bestaan en werd in 1995 opgeheven.

Na Hendrik (1922) overlijdt ook Antje Tuijnman op 16 maart 1929 in Schermerhorn op de gezegende leeftijd van 86 jaar. In 1924 wordt het Kleinste Huisje per openbare verkoping verkocht aan Cornelis Konijn, de laatste bewoner, die in 1987 overlijdt. Tien jaar later wordt het huisje opgeknapt en opengesteld voor publiek als voorbeeld van de leefomstandigheden van de tuinders uit vroeger tijden.

De Cache ligt op: N 52° 35.ABC O 004° 53.DEF.

Wie de cache van Tuindersvrouw Antje Tuijnman gevonden heeft kan onderstaande banner op zijn profiel plaatsen:


<a href="http://coord.info/GC4EV4Y"> <IMG height ="80" src="http://i.imgur.com/UcpWXF1.png">

Wie meer over de levensloop van Antje en haar familieleden wil lezen klikt hier.)

Laag Holland ontwikkelde deze cache in samenwerking met Francis van Zon van de stichting "Het kleinste huisje van Schermerhorn".


Laag Holland bedankt Fred, Francis, Ivo, Robin, Hanne en Ingrid (en Karel) voor het proeflopen.

Eremetaal

Additional Hints (Decrypt)

Jc6: zntargvfpu

Decryption Key

A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M
-------------------------
N|O|P|Q|R|S|T|U|V|W|X|Y|Z

(letter above equals below, and vice versa)