Obozowa historia gdańskiej dzielnicy Maćkowy
 |
POLSKI
|
O miejscu:
Gdańska dzielnica Maćkowy kojarzy się głównie ze spółdzielnią mleczarską o tej samej nazwie. Jednak 70 lat temu to, co się działo w tych rejonach mogło kojarzyć się z całkiem innym kolorem niż mleko - z kolorem czarnym.
Porośnięte bujną roślinnością, niemal zapomniane przez wszystkich, tereny przy ul. Starogardzkiej nie zachęcają do odwiedzin. Kilka rozwalających się baraków zajmują osoby eksmitowane ze swoich mieszkań. Mało kto ma pojęcie, co tu kiedyś się działo.
Przed II woją światową miał tu powstać kompleks turystyczny. W maju 1939 roku Senat Wolnego Miasta Gdańska odkupił zalesiony teren z rąk prywatnych. Jednak w związku z wojennymi planami Niemców w lipcu 1939 roku rozpoczęto budowę koszar dla jednostki SS-Heimwehr Danzig. Jest to ta sama formacja, która brała udział m.in. w ataku na budynek Poczty Polskiej w Gdańsku, w dwóch nieudanych atakach na Westerplatte, w zdobywaniu Kępy Oksywskiej, 12 członków tej jednostki uczestniczyło w mordowaniu polskiej inteligencji w Lasach Szpęgawskich pod Starogardem Gd.
Po wybuchu wojny do prac przy rozbudowie koszar SS-Kaserne Danzig-Matzkau skierowano pierwszych polskich więźniów z Nowego Portu. W paktyce powstała tu filia obozu koncentracyjnego Stutthof pod nazwą Aussenstelle Matzkau. Dla więźniów panowały tu bardzo ciężkie warunki. Więźniowie spali na ziemi wyścielonej jedynie wilgotną słomą. Bardzo szybko pojawiła się wszawica. Przez obóz przewinęło się około 1500 więźniów. W Matzkau mieściła się grupa więźniów komanda zwanego „Himmelstadtkommando”, które w całości zostało zgładzone przez Niemców. Wyjątkowość tego komanda polegała na tym, że używano go do grzebania ofiar egzekucji polskiej i żydowskiej ludności w Piaśnicy. Członkowie tej grupy byli specjalnie dobierani spośród Polonii Gdańskiej i po zakończeniu prac podzielili los tych, którzy pierwsi zginęli pod strzałami plutonów egzekucyjnych grupy Eimanna. Z kolei same koszary rozbudowano do 45 baraków, z czego blisko połowa stanowiła koszary, resztę zajmowała administracja, kantyna z kuchnią, lazaret, magazyny, warsztaty i zbrojownia. Jak na ówczesne warunki, w obozie był rozbudowany węzeł sanitarny, a nawet hala sportowa z basenem pływackim i strzelnica. Do tego rozbudowane zaplecze dla taboru samochodowego, w tym miejsce dla 100 pojazdów oraz własna stacja benzynowa.
Jako koszary obóz działał do jesieni 1940 r. Następnie, na blisko rok czasu, stał się obozem przejściowym dla niemieckich przesiedleńców z krajów nadbałtyckich i Wołynia.
W końcu, we wrześniu 1941 r., zdecydowano o częściowym przeniesieniu do Maćkowych obozu karnego SS i policji, który działał przy KL Dachau. W ten sposób powstał SS und Polizejgericht Strafvollzugslager. Do obozu tego trafiali SS-mani i niemieccy policjanci, skazani za m.in. dezercję, defetyzm, kradzieże, sprzeciw wobec przełożonych oraz homoseksualizm. Wykonywano również wyroki śmierci.
Pierwszych 347 skazanych przywieziono w styczniu 1942 roku. Do grudnia tegoż roku było ich już 1858. Dziesięć godzin było przeznaczonych na pracę fizyczną poza obozem (m.in. w rzeźni miejskiej w Gdańsku), a dwie na ćwiczenia wojskowe.
Więźniowie przebywali w obozie od sześciu do dziewięciu miesięcy. I nie mieli wcale tu lekko. Byli traktowani wręcz brutalnie - w końcu zhańbili rasę panów. Miesięcznie zwalniano około 500 skazanych, którzy mieli odbyć resztę kary na froncie wschodnim. Z tego obozu wywodziła się znaczna część specjalnej jednostki karnej SS "Dirlewanger", która słynęła z niezwykłego okrucieństwa, między innymi podczas tłumienia powstania warszawskiego. Obóz karny ewakuowano w lutym 1945 roku. Ale nie oznaczało to końca obozowej historii w tym miejscu.
Po zajęciu Pomorza Gdańskiego przez Sowietów, obóz przejęło NKWD, które osadzało tu i sprawdzało swoich podejrzanych oraz ujętych hitlerowców przed zesłaniem wgłąb Rosji lub na tamten świat. Według niektórych relacji trafiali tu również członkowie polskiego ruchu oporu. Ostatecznie obóz zamieniono w magazyny wojsk Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i jednostek milicji.
Skrytka:
Pojemnik "klipsiak" ukryty jest pod współrzędnymi. Miejsce zupełnie na uboczu, na przysłowiowym "zad...u". Ale dojście stosunkowo łatwe. Z miejsca oznaczonego jako parking należy pokonać niewielki ziemny wał i wejść na starą asfaltową drogę. Po chwili skręcić w prawo. (proszę się nie zrażać śmieciami tuż za wałem ziemnym od strony szosy - dalej jest raczej czysto)
Proszę starannie zamykać pojemnik, aby nic nie dostało się pomiędzy krawędź pudełka i gumową uszczelkę pokrywy. Proszę również o uczciwą wymianę fantów - jeśli chcesz coś zabrać, zostaw w zamian coś o podobnej wartości. Jedynie Travel Bug'a można zabrać bez wymiany i włożyć do innego kesza - przypominam, że to jest przedmiot podróżny :)
Wszędzie można natknąć się na pozostałości dawnych zabudowań. Wszystko zarasta bujną roślinnością. Proszę więc o uwagę w przypadku eksploracji tego terenu.
 |
ENGLISH
|
About this spot:
In this place in 1939 and 1940 were barracks for SS-Heimwehr Danzig and also camp Aussenstelle Matzkau for parts of prisoners from KL Stutthof. In 1941-45 was there German penal camp for SS and Nazi Police. After IIWW soviet NKVD camp. Later there were storehouses for polish army and Citizen's Militia (communist police).
The cache:
1 liter container is hidden at the coordinates .
If you want more to explore of this area, please be careful - you may come across dangerous places in tall grass.
