Op Open Monumentendag, 14 september 2013, wordt de cache daadwerkelijk neergelegd en kan hij voor het eerst gevonden de worden. Op die dag staat er ook een kraampje van Landschapsbeheer waar mensen die kennis willen maken met geocaching een GPS kunnen huren en uitleg krijgen over geocaching. Ook zal er een tijdelijke kindercache te doen zijn.
Het Landgoed
Geschiedenis
Het Landgoed Huys te Warmont is ontstaan uit een middeleeuwse versterkte hoeve in de 14e eeuw. In 1573 werd het huis door de Spanjaarden verwoest. Omstreeks 1600 is het weer opgebouwd uit materiaal van verwoeste kloosters rondom Warmond. Het werd omringd door boomgaarden, weilanden en moestuinen, die tevens een bron van inkomst waren voor de heren en vrouwen die het Huys bewoonden. In de 16e en 17e eeuw werden, zoals toen de mode was, rechte lanen aangelegd en bestaande lanen werden verder doorgetrokken. Achter het Huys werd een langgerekt zichtkanaal gegraven. Boomgaarden en tuinen maakten plaats voor bosaanplant. Later, in het begin van de 19e eeuw, werd het landgoed opnieuw aangepast, deze keer in de romantische ook wel ‘landschappelijke’ stijl van die tijd. Er kwamen meer kronkelende paden, rechte lanen werden doorbroken. Ook werd er een nieuwe, slingerende toegangsweg aangelegd en kwamen er spannende hoekjes. De huidige eigenaar van het park, het Zuid-Hollands Landschap, is de laatste jaren bezig het park weer in die stijl terug te brengen.
De situatie nu
Waar heeft dit allemaal toe geleid? Een parkbos met lange statige lanen en kronkelende paden, eeuwenoude taxusbomen en moerascipressen en prachtige oude eikenlanen. Daarnaast zijn er graslandjes die luisteren naar prachtige namen als Droomweide. Ook is er een kasteelgracht die tussen de kastanjes door in het bos verdwijnt en weer als Droomvijver opduikt. Bij een wandeling over dit terrein ontvouwt zich een eeuwenlange geschiedenis van tuin- en landschapsarchitectuur.
Flora en fauna
Bijzonder is ook dat een grote vleermuizenkolonie zich heeft genesteld in de vele bomen van het park en dat hier wetenschappelijk onderzoek naar wordt gedaan (zie GC3V2Q2). Ook hebben vele tientallen reigers hier al jaren hun thuis gevonden en onlangs zijn er enkele zeldzame krombekeendenpaartjes in de slotgracht rond het huis uitgezet. Deze bijzondere eendensoort is vermoedelijk enkele eeuwen geleden door zeevaarders vanuit het verre oosten naar Europa gebracht. Verder kent het landgoed een enorme paddenstoelenrijkdom. Ook kun je in de winter het in Nederland zeer zeldzame lenteklokje zien bloeien.
Bron: website Zuid-Hollands Landschap, website Huys te Warmont
De Cache
Op verschillende plekken komt het rijke verleden van het parkbos naar voren. Graag nemen we je mee op een tocht door de geschiedenis van het landgoed. We raden aan om de route in de aangegeven volgorde te lopen, omdat je zo langs alle mooie plekken van het landgoed komt. Vanaf de parkeerplaats is het een klein stukje lopen naar het beginpunt. De route gaat over goed begaanbare wandelpaden.
Vraag 1
Je ziet hier in de grond de betonnen funderingen van een V1-raketinstallatieplatform dat in februari/maart 1945 door de Duitsers, die het Huys een tijd lang in bezit hadden genomen, is aangelegd om Engeland mee te beschieten. Gelukkig is het nooit zover gekomen en was de oorlog al voorbij voordat hiervan gebruik gemaakt kon worden. In welke richting loopt de lange as van deze funderingen? Gebruik het kompas op de GPS.
a) Van oost naar west -> A = 2
b) Van noord naar zuid -> A = 5
c) Van noordwest naar zuidoost -> A = 7
Vraag 2
Je komt nu bij de voormalige oprijlaan van het Huys. Deze is in de 17e eeuw, toen zowel het landgoed als het huis grondig verbouwd en veranderd werden, aangelegd in een rechte lijn naar de weg die langs het landgoed loopt. Rechte lijnen waren in die periode in de mode: er moest meer regelmaat komen. Dit noemen we de Hollands-classicistische stijl. Later, in de tijd van de Romantiek, is de huidige, kronkelende oprijlaan aangelegd en is de oude oprijlaan vervallen. Toch is er nu nog iets te zien wat vroeger deel uitmaakte van de oprijlaan. Wat is dit?
a) Een recht pad -> B = 2
b) Een rechte, oude gracht -> B = 0
c) Een rechte bomenrij langs de oprijlaan -> B = 1
Vraag 3
Welke begroeiing die je hier ziet, laat duidelijk zien dat het landgoed door mensenhanden is aangelegd?
a) Bamboescheuten -> C = 3
b) Palmbomen -> C = 0
c) Cactussen -> C = 5
Vraag 4
Via het water dat onder dit bruggetje doorloopt vervoerde ooit de boer uit de boerderij ten westen van de brug met de schuit zijn koeien naar de weide aan de andere kant, de Ezelweide. Welke dieren zijn – als je het bordje nauwkeurig leest – niet toegestaan hier?
a) Vissen en honden -> D = 0
b) Honden en paarden -> D = 3
c) Paarden en vissen -> D = 1
Vraag 5
In dit laantje, ooit onderdeel van de 17e-eeuwse oprijlaan, staan zowel rode beuken als taxussen, die tegelijk zijn aangeplant in het begin van de 20e eeuw. De taxussen, die minder snel groeien, zorgden voor schaduw voor de beuken, die niet goed tegen veel licht kunnen. De bedoeling was dat de taxussen vervolgens weggehaald werden, maar dat is nooit gebeurd. Hierdoor is dit donkere laantje ontstaan. Welke boomsoort staat het dichtst bij het pad?
a) Rode beuk -> E = 2
b) Taxus -> E = 3
Vraag 6
Vanaf hier kun je het Huys te Warmont goed bekijken. De beroemdste bewoner is zonder twijfel Johan van Duvenvoorde, admiraal van Holland en bevelvoerder bij de geuzen. Hij bewoonde het Huys in de Spaanse tijd en kreeg na de verwoesting van het Huys door de Spanjaarden na afloop van het beleg van Leiden toestemming om met de stenen van eerder afgebroken Warmondse kloosters het Huys te herbouwen. Vermoedelijk is in deze tijd ook het luidklokje ‘Barbara’ naar het Huys gekomen. In welke toren zie je deze klok hangen?
a) Linksvoor -> F = 2
b) Linksachter -> F = 4
c) Rechtsvoor -> F = 1
d) Rechtsachter -> F = 3
Viapunt
Vervolg de route via dit punt. Het gebouw dat je hier ziet is de oranjerie. Deze heeft nog altijd zijn oorspronkelijke functie: het dient als stalplaats voor vorstgevoelige potplanten in de koude maanden. Daarnaast wordt het gebouw als kantine gebruikt door de vrijwilligers van het Zuid-Hollands Landschap. Deze vrijwilligers zetten zich in om het landgoed te onderhouden en in oorspronkelijke stijl terug te brengen.
Vraag 7
Hier sta je op een bruggetje dat het verbindingsstuk van het water om het vogeleiland met de aanliggende wateren overbrugt. Wat voor soort brug is dit?
a) Een ophaalbrug -> G = 6
b) Een vaste brug -> G = 7
c) Een draaibrug -> G = 4
Vraag 8
Vanaf hier heb je een mooi uitzicht op de polder. Er zijn verschillende soorten molens te zien. Wat voor type molen staat het dichtstbij, in zuidelijke richting? Dit is de Nieuwe Hofmolen.
a) Een Zuid-Hollandse poldermolen: wordt gezien als de klassieke poldermolen. Heeft een stenen onderbouw en is met riet bekleed. De rieten bedekking is achtkantig. -> H = 0
b) Een wipmolen: herkenbaar aan een draaibaar bovenhuis en een piramidevormige ondertoren. Het 'wippen' komt van het schudden van het bovenhuis als het hard waait.-> H = 1
c) Een stellingmolen: is extra hoog om meer wind te kunnen vangen. Om de molen nog wel te kunnen bedienen is er halverwege een houten stelling rondom de molen. -> H = 2
Vraag 9
Je staat hier midden in het ‘kabinet’. De oude watergang die je hier ziet heeft nog een middeleeuwse oorsprong. Deze plek werd als een soort loungeplek gebruikt. Men kon hier lekker beschut zitten met uitzicht op het water en de weide. Hoe kun je dat nu nog zien?
a) Om je heen staan veel beuken vaak dicht op elkaar die vroeger een vierkant vormden -> I = 0
b) Om je heen staan veel taxussen vaak dicht op elkaar die vroeger een cirkel vormden -> I = 4
c) Om je heen staan de restanten van een haag die vroeger een vierkant vormde -> I = 5
Vraag 10
Je komt nu bij het successielaantje. Het successielaantje stamt uit de barokke periode (1667-1775) waarin het landgoed een meer bosachtig karakter kreeg. Successie betekent opvolging, wat in dit geval waarschijnlijk duidt op de houtkap en het nieuwe hout dat daardoor aangroeit: het volgt het afgekapte hout op. Vrij recent is de laan herbeplant met nieuwe bomen. Wat voor boomsoort vormt nu de laan?
a) Berken: hebben een meestal witte bast die in horizontale banden afbladdert en lichtgroene bladeren -> J = 2
b) Beuken: hebben een gladde, grijze stam en enkelvoudige, licht gegolfde bladeren -> J = 3
c) Taxussen: hebben een roodachtige schors en vlakke, donkergroene, lange naalden -> J = 4
Vraag 11
Rechts van het pad, net voor het pad naar links, staat een boom met grote gaten waar bonte spechten in zitten. Hoeveel gaten zijn er? Kijk hoog in de boom en aan alle kanten! - omdat deze vraag vaak fout beantwoord wordt: het zijn er 3.
a) 1 -> K = 9
b) 3 -> K = 0
c) 9 -> K = 5
Viapunt
Hier kun je hoog in de boom een reigernest zien. Er zit hier al jarenlang een reigerkolonie.
De cache
Je kunt gaan schatzoeken op:
N 52° 12.QRS
E 004° 30.XYZ
Q = A + B
R = C + D
S = E + F
X = G + H
Y = I + J
Z = K