Op 11 mei 1940 bombardeerden Duitse bommenwerpers ten zuiden van Roosendaal een Franse colonne, die op weg was naar het noorden om het Nederlandse leger hulp te bieden in de strijd tegen de Duitsers. Op 31 mei 1944 werd Roosendaal opnieuw opgeschrikt door een bombardement. Het was een dag met stralend weer, maar het werd één van de zwartste dagen uit de geschiedenis van Roosendaal. De bombardementen hebben een aantal sporen achtergelaten in Roosendaal. Deze multi van ongeveer 4 km voert je langs een aantal bekende en onbekende plekken die met de WOII te maken hebben. De route begint op het coördinaat N 51° 32.400' E 004° 27.758'. Hier staat het officiële bevrijdingsmonument waar de gemeente Roosendaal jaarlijks op 4 mei alle slachtoffers uit onder andere de Tweede Wereldoorlog herdenkt. Het beeld stelt een vrouw voor die zichzelf bevrijdt uit haar boeien. In het monument zijn de namen van de slachtoffers uitgebeiteld. Er bevinden zich onder de namen veel slachtoffers die gevallen zijn om en nabij het terrein van Melkfabriek Het Anker. De fabriek was in vol bedrijf. Veel werknemers hadden dienst. Daarnaast kwamen veel melkboeren juist op het moment van het bombardement melk brengen.
De linkse plaquette is gewijd aan de Joodse Roosendalers die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Een aantal van deze namen zullen we opnieuw tegenkomen op onze route.
Wat is het zevende cijfer op de rechtse plaquette? Dit is A
Op weg naar het volgende punt slaan we rechtsaf de Admiraal Lonckestraat in. Aan de rechterkant van de straat komen we de eerste Stolperstein tegen op waypoint 2 (N 51° 32.355' E 004° 27.661'). Hier wordt Josephus Hennekam herdacht. Deze jongeman was 20 jaar en automonteur.
Wat is het derde cijfer van het geboortejaar van Josephus Hennekam? Dit is D
We lopen door naar het station van Roosendaal, dat zowel door de Duitsers als door de geallieerden gebombardeerd is. Het was een groot station en als verkeersknooppunt erg belangrijk voor het treinverkeer naar België en Frankrijk. Op waypoint 3 (N 51° 32.415' E 004° 27.558') vinden we een zuil, oftewel monument De Vrede. Dit monument herdenkt burgerslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De meeste van de namen op de plaquette zijn namen van slachtoffers die omgekomen zijn bij het bombardement van de geallieerden op het station van Roosendaal.
Hoeveel namen staan op de plaquette? Stapeltel dit antwoord. Dit is O
Ook het stationsgebouw zelf kwam er in 1944 niet ongeschonden vanaf. Hier is echter niet veel meer van terug te zien. We lopen langs het stationsgebouw en slaan dan linksaf de Dr. Lemmensstraat in. Aan de linkerkant van deze straat vinden we twee Stolpersteinen. De eerste Stolperstein vind je op nummer 30. Hier wordt Pieter Penneweert herdacht. Deze man zat in het verzet en werkte bij de Nederlandse Spoorwegen.
De tweede Stolperstein kom je tegen op waypoint 4 (N 51° 32.291' E 004° 27.541'). Deze kei herdenkt Johannes Heijnen. Hij was leider van een verzetsgroep, Voor God en de Koning en bracht samen met de andere leden van zijn groep een illegaal blad uit. De groep hield zich veel bezig met spionage- en inlichtingenwerk. Helaas werden zijn ondergrondse praktijken hem fataal.
In welke maand werd Johannes Heijnen gearresteerd? Dit is L
We lopen een stukje terug en slaan links de Burgemeester Schoonheijtstraat in. Aan de rechterkant vinden we opnieuw een Stolperstein op waypoint 5 (N 51° 32.297' E 004° 27.501') . Hier heeft de Joodse Mina Cozijn gewoond.
Wat is het vierde cijfer van het geboortejaar van Mina Cozijn? Dit is F
Op het eind van de weg slaan we linksaf. We komen nu bij het volgende waypoint 6. (N 51° 32.263' E 004° 27.324') . Op deze plek was tijdens WOII een schuilloopgraaf, waar mensen uit de omgeving dekking konden zoeken bij luchtaanvallen. Het beeldje is ter ere van de Franciscanessen van Mariadal, omdat zij 150 jaar in Roosendaal het onderwijs hebben verzorgd. Daarnaast hebben zij ook het ziekenhuis gesticht.
Wat heeft de jongen vast? Het antwoord is G
Appel = 9
Tas = 0
Boek = 7
We gaan de Ludwigstraat in. Deze straat is ook hard getroffen tijdens de oorlog. Alle gebouwen die in deze straat staan hebben schade opgelopen tijdens minimaal één van de bombardementen. De familie die op nummer 1 woonde is omgekomen bij een bombardement. Op nummer 3 woonde de familie van Olaf Geerts. Dit huis is ook compleet verwoest door een bom.
We lopen de straat uit en steken over het park in. Sla bij de oude kastanje boom rechts af en loop langs het via-punt (N 51° 32.048' E 004° 27.168' ) het park uit. Hier steken we de straat over en lopen we onder het spoor door naar waypoint 7 (N 51° 32.055' E 004° 27.011'). Hier zie je een belangrijk monument staan voor Roosendaal: de Polar Bear. De ijsbeer was het symbool van de Britse 49th West Riding and Midland Infantry Division, oftewel de Polar Bears, die Roosendaal in 1944 hebben bevrijd. Tijdens de bevrijding zijn veel burgers en soldaten om het leven gekomen. De strijd om de bevrijding van Roosendaal kostte uiteindelijk aan 45 inwoners, 55 Engelse, één Noorse en 61 Duitse militairen het leven. Ieder jaar worden deze mensen hier op 30 oktober herdacht samen met oud-strijders.
Hoeveel rozen zie je op de monument? Dit is C
Waypoint 8 is niet ver weg. (N 51° 32.033' E 004° 27.075'). Op deze plek staat de Paterskerk. Voor de Paterskerk staat een beeld van St. Michaël die de draak verslaat. Dit beeld is door de rector geschonken, nadat de kerk en het klooster de oorlog goed doorstonden. Aartsengel Michaël symboliseert dus de strijd tegen het kwaad (het Nazisme).
Wat is het eerste cijfer van het huisnummer van de kerk? Dit is K
We gaan verder naar het volgende waypoint en steken de spoorwegovergang over. We lopen de Oude Markt op. Hier zien we aan onze rechterkant het nachtcafé “De Cleyne Cat’. Dit is het oudste café van Roosendaal en stamt uit de 17de eeuw. Ga naar het volgende via-punt (N 51° 31.981' E 004° 27.305') . Dit brengt ons bij een hek wat ons naar waypoint 9 leidt. (N 51° 31.941' E 004° 27.287') Op het einde van dit steegje vind je een verassend spoor van de oorlog. Deze Duitse bunker uit 1943 was bedoeld als een kabelschakelpunt voor de telefoonlijnen van de Duitsers. Zij wilden namelijk naast het reeds bestaande net een ‘noodnet’ aanleggen, zodat de Duitsers bij een eventueel bombardement op de telefooncentrale van de PTT, konden blijven telefoneren. Het ‘noodnet’ is echter nooit voltooid.
Hoe breed is deze bunker ongeveer? Dit is I
3 meter = 1
6 meter = 0
10 meter = 3
We gaan terug naar de markt. Je loopt langs onze Tullepetaon (het symbool van carnaval in Roosendaal, oftewel Tullepetaonestad). Mocht je tijd hebben dan kun je hier ook de Sint-Janskerk bewonderen en/of een drankje en een hapje doen.
We wandelen vervolgens door de Parottia naar waypoint 10 (N 51° 32.020' E 004° 27.295') . Bij dit waypoint zie je een kunstwerk uit 2010. Op de muur staan een man, vrouw en kind afgebeeld.
Voor wie is dit monument? Dit is M.
Joden = 5
Verzetstrijders = 4
Soldaten = 6
Nu lopen we rechtsaf de parkeerplaats op en door de Panneboeter richting de Bloemenmarkt. Deze doorgang is ontstaan door een bombardement in 1944. Er ontstond toen een gat en er is besloten deze doorgang naar het erachter gelegen terrein te behouden.
We slaan linksaf de Domineestraat in. Hier komen we weer drie Stolpersteinen tegen op waypoint 11 (N 51° 32.083' E 004° 27.421’). Lazjer Flinker, Mozes Flinker en Mindla de Rochanin hebben hier gewoond. Zij waren Joodse Polen die naar Brussel zijn gevlucht. Daar zijn zij gearresteerd. Later zijn ze vermoord in Bergen-Belsen en Auschwitz. De zoon Mozes Flinker heeft een dagboek bijgehouden en dit is in de oorlog door zijn broers en zussen gered . Ook in Nederland is dit uitgegeven als het Dagboek van Mozes Flinker (1942-1943).
In welke maand is Lazjer Flinker vermoord? Dit is B
We lopen terug richting de Molenstraat. Ook deze straat is flink getroffen in de oorlog. Op weg naar het volgende waypoint komen we langs Anno 1810. Dit is de voormalig Nederlands Hervormde kerk. Vervolgens lopen we langs het Tongerlohuys, wat een voormalige pastorie van de Sint-Jans kerk was en nu een museum is. We wandelen naar waypoint 12 (N 51° 32.085' E 004° 27.653') . Hier zie je een gevelsteen.
Welk dier zie je op deze gevelsteen? Dit is N.
Paard= 7
Hond = 0
Leeuw = 2
Deze gevelsteen herinnert aan een bombardement in de Molenstraat en het wederopbouwen van de straat. Het gat wat was ontstaan door het bombardement is gebruikt voor het aanleggen van een nieuwe straat: de Burgemeester Prinsensingel (toen nog de Binnensingel). Deze straat lopen we in en vervolgen we tot waypoint 13 (N 51° 32.180' E 004° 27.647'). Bovenop de muur van het klooster ‘Mariadal’ staat een monument. We zien twee bouwvakkers die aan het metselen zijn. Zij bouwen als het ware Roosendaal terug op, na de verwoestingen uit de Tweede Wereldoorlog, die worden uitgebeeld door de twee bommen onderaan op het monument
Wat is het tweede cijfer van het huisnummer vlakbij het beeld? Dit is H
We gaan een stukje terug en slaan linksaf de Oliemolen in. Deze straat lopen we uit, totdat we op de Brugstraat komen. We steken de straat over en slaan linksaf. We lopen langs een Mariakapel naar waypoint 14 (N 51° 32.268' E 004° 27.718') . Hier ligt een Stolperstein om Gerard van de Ven te herdenken. Dit was een Tilburgse student op de vlucht. Hij vluchtte via België naar Frankrijk. Hier werd hij gevangen genomen en ging hij via Buchenwald naar Dora. Bij het ontruimen van het kamp is Gerard omgekomen.
Wat is het derde cijfer van het jaar waarin Gerard van de Ven geboren is? Dit is E
We lopen linksaf de Burgemeester Prinsensingel in en gaan meteen rechts de Vincentiusstraat in. We lopen langs de plaquette van de verzetsstrijder Pater Alphonsus. Nadat hij in Roosendaal aankwam was hij dag en nacht in touw voor het verzet in Roosendaal. Hij smokkelde samen met andere verzetsstrijders Joden, Franse soldaten, neergeschoten geallieerde piloten, Engelandvaarders en andere vluchtelingen, de grens over en schonk hulp aan onderduikers. Hij werd helaas verraden bij de Duitsers en werd opgepakt. Even verderop in dezelfde straat ligt zijn Stolperstein (N 51° 32.269' E 004° 27.593') . Dit is tevens het laatste waypoint.
Wat is het laatste cijfer van het jaar waarin Gerardus Aloysius Averdieck (Pater Alphonsus) is gearresteerd? Dit is J
Na al deze informatie is het nu tijd om alle cijfers op de juiste plaats te zetten. De cache kan je vinden op: Noord AB° CD.EFG, Oost HIJ° KL. MNO
21-07-2014 Let op: de hint en het formaat van de cache zijn aangepast. Helaas heeft de gemeente op de originele plaats een rattenval geplaatst. De eindcoördinaten blijven hetzelfde, maar de cache bevindt zich nu wel op een andere plek.