Pungelpad 7 Traditional Cache

Op iedere Belgische enclave ligt een traditional cache, men kan dus zelf een route samenstellen. In principe is het een wandel- en fietsroute, al kunnen in het buitengebied ook ruiters en mountainbikers hun hart ophalen. Binnen de bebouwde kom is het vrij gemakkelijk overal te komen, daarbuiten kan het modderig zijn; laarzen mee!

Deze streek is van oudsher bekend vanwege de ‘pungelaers’, smokkelaars die van alles de grens over brachten en bij veel grenzen is dat natuurlijk een lucratieve bezigheid. Menigmaal viel een verdachte door de mand bij de hete kachel in het douanekantoor omdat de onder de jas verstopte boter begon te smelten. Totaal zijn er 22 Belgische enclaves (H1 t/m H22) met hierin weer 7 stukjes Nederlands grondgebied (N 1 t/m 7) plus een achtste in België bij het dorpje Zondereigen, kortom een lappendeken van stukjes die qua vorm vaak niet zijn te rijmen met de lijnen van natuur of bebouwing.

Zo doorkruist de grens soms een woning en heeft elders een bedrijf de hele enclave omsloten. De onregelmatige puzzelstukjes op de kaart zijn een erfenis uit het middeleeuwse leenstelsel. In de loop der eeuwen bleek het steeds te complex om de rijksgrens van de twee Baarles overal precies aan te duiden. Uiteindelijk lukte dat definitief in 1995. Geïnteresseerden in deze historie kunnen terecht op de site: http://www.amaliavansolms.org

H7    ‘De Loversche Akkers’.

Deze kleine enclave(2469 m2) is wel de meest bekende plek in het dorp vanwege het beroemde ‘huis met de twee huisnummers’. In de middeleeuwen was Loveren een belangrijke woonkern, al beschreven in 1333. De eerste kaart waarop enclave H7 is vastgelegd stamt uit 1668, indertijd gemaakt door landmeter Van der Vleuten. Deze kreeg hiertoe de opdracht van de Raad van State van de Republiek der Zeven verenigde Nederlanden vanwege de noodzaak om duidelijkheid te krijgen welke wegen zich al dan niet op het grondgebied van de Noordelijke Nederlanden bevonden. Men vermoedde namelijk dat er bij goederenvervoer sprake was van onterechte heffingen door Baarle – Hertog, dat meende deze wegen te bezitten. De kaart wees echter uit dat alle ‘heerwegen’ onder Baarle –Nassau  vielen.

Aan de driehoekige ‘plaetse’ , met pomp, is te zien dit een dorpskern was. Het lag aan de kruising van de handelswegen Breda-Turnhout en Antwerpen-Den-Bosch en zoals gebruikelijk bij knooppunten, was er een paardenwisselplaats. Zo zou Hugo de Groot op z’n vlucht in de nacht van 22 op 23 maart 1621 overnacht op deze stopplaats hebben overnacht. De herberg van Loveren, die deels op deze enclave stond, voorkwam dat de Hollandse autoriteiten hem zouden oppakken. Van het in de nabijheid gelegen kasteel of slot van de leenheer, het Slot Bruheze, is echter niets meer over. Wel bewaard zijn:

-het huis met de klokgevels op de hoek Nonnenkuil /Loveren. -de oude Vlaamse schuur aan de noordkant. -het huis met de twee huisnummers, gebouwd kort na 1640,waarin lange tijd herberg ‘de Swaen’ was gevestigd. Na een brand in 1801 werd het herbouwd. Het staat op de enclave. Zo te zien liep de grens toen al door een deel van het pand.

Slot Bruheze, (witte pijlen op oude kaart) werd al beschreven in 1358 en heette eerst een lange tijd ‘Huis van Loveren’. Later behoorde het aan Cornelis van Bruheze waarna zoon Hendrik, schout van Alphen en Baarle-Nassau, er introk. Het bleef tot ca 1540 familiebezit. Daarna wisselde het vaak van eigenaar. In de 17e eeuw fungeerde het nog als ziekenhuis voor pestlijders en het was zelfs nog een tijdlang marechausseekazerne. Na zo’n 500 jaar te zijn bewoond, werd het in 1870 afgebroken.