Czym jest bursztyn bałtycki?
Bursztyn bałtycki jest żywicą kopalną pochodzącą sprzed około 40-35 mln lat. Ze względu na dużą zawartość kwasów bursztynowych (3-8%) jest nazywany również sukcynitem. Najbogatsze złoża bursztynu znajdują się w rejonie Zatoki Gdańskiej, zarówno w Polsce, jak i Obwodzie Kaliningradzkim w Rosji. Są to najbogatsze złoża bursztynu w skali świata.
Jak powstał bursztyn?
Bursztyn powstał z żywicy wydostającej się ze zranień, pęknięć pni i gałęzi drzew. "Matkami" bursztynu były dawno wymarłe sosny bursztynodajne (Pinus succinifera). Nazwa ta obejmuje kilka, do końca niezidentyfikowanych gatunków. Nie jest jednak do końca jasne dlaczego drzewa te tak obficie żywicowały. Istnieje kilka hipotez na ten temat. Żywicowanie mogło być spowodowane nagłym ociepleniem klimatu, procesami wulkanicznymi, chorobami drzew lub też obecnością szkodników. Mogło być także naturalnym procesem w ich życiowym rozwoju.
Skąd przybył bursztyn? (źródło: www.amber.com.pl)
W okresie tworzenia się bursztynu, na obszarze współczesnej Skandynawii rozpościerał się ląd zwany Fenno-Sarmacją. Na miejscu obecnej Europy falowały zaś wody Morza Tetydy (in. morza górnoeoceńskiego). Z terenów Fenno-Sarmacji żywica transportowana była przez hipotetyczną rzekę Eridan i osadzała się w jej delcie - tam gdzie dziś znajduje się Zatoka Gdańska. To właśnie w tych okolicach znajdują się największe złoża bursztynu. Pokłady te zostały odkryte i wypłukane przez rzeki płynące pod lodowcem około miliona lat temu.
Wyspa Sobieszewska a bursztyn.
Wyspa Sobieszewska to miejsce, gdzie jest bardzo duża szansa na znalezienie bursztynu na plaży. Sztormy wyrzucają na plaże dużo tzw. "bursztynowych śmieci", czyli zwykłych patyków, glonów i innych odpadków wśród których znajduje się również jantar. Należy spodziewać się raczej małych kilku milimetrowych kawałków, chociaż nie wykluczone jest znalezienie większego okazu, czego życzę :-)
Bursztyn na sobieszewskiej plaży (zdjęcia: grzesztof)
Aby zalogować znalezienie tej skrytki, wykonaj poniższe zadania. Odpowiedzi proszę wysyłać za pomocą mojego profilu. Nie trzeba czekać na moją odpowiedź, można od razu logować. Jeśli coś będzie nie tak, zgłoszę się sam. Pamiętajcie proszę, że logi bez podesłanych odpowiedzi będą kasowane.
Zadania:
- Podaj nazwę geologiczną okresu, w którym powstał bursztyn bałtycki.
- Ile waży największa znana bryła bursztynu bałtyckiego i gdzie została znaleziona?
- Jak nazywamy skamieniałość (np. owad, roślina) zachowaną w bursztynie?
- W pobliżu współrzędnych zobaczysz tablicę informacyjną. W jakiej odległości od morza stoi tablica. Zdjęcia jakich zwierząt się na niej znajdują?
- Znajdź bursztyn na sobieszewskiej plaży i sprawdź jak zachowuje się w morskiej wodzie. Dlaczego tak się zachowuje?
- Zadanie opcjonalne: na miejscu zrób fotkę i umieść ją w logu - naprawdę warto :-)
Questions and tasks:
- Give the geological name of the period in which the Baltic amber was made.
- How much is the largest known lump of Baltic amber weighing and where has it been found?
- What do we call a fossil (eg an insect, a plant) preserved in amber?
- Near the coordinates, you'll see an information board. At what distance from the sea there is a board. Photos of which animals are on it?
- Find amber on the beach of itself and see how it behaves in the sea water. Why is this behaving?
- Optional task: take a photo on the spot and place it in the log - it's really worth it :-)