Seria Ptaki Krainy Łęgów Odrzańskich
Obowiązkowa skrytka naszej serii. Kania ruda to herbowy gatunek Krainy Łęgów Odrzańskich. W Krainie Łęgów Odrzańskich występują obydwa obecne w Polsce gatunki kań: kania czarna Milvus migrans, kania ruda Milvus milvus. Ptaki te objęte są ochroną gatunkową ścisłą z zakazem fotografowania, filmowania i obserwacji mogących powodować płoszenie lub niepokojenie oraz jako gatunki wymagające ochrony czynnej. Wokół gniazd kań ustalane są strefy ochrony miejsc rozrodu: • strefa ochrony całorocznej w promieniu do 100 m od gniazda; • strefa ochrony okresowej (od 1 marca do 31 sierpnia) w promieniu do 500 m od gniazda. W strefach ochrony, bez zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska zabrania się : 1) przebywania osób, z wyjątkiem właściciela nieruchomości objętej strefą ochrony oraz osób sprawujących zarząd i nadzór nad obszarami objętymi strefą ochrony, oraz osób wykonujących prace na podstawie umowy zawartej z właścicielem lub zarządcą; 2) wycinania drzew lub krzewów; 3) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli nie jest to związane z potrzebą ochrony poszczególnych gatunków; 4) wznoszenia obiektów, urządzeń i instalacji. Obydwa gatunki kań są umieszczone w: • „Polskiej czerwonej księdze zwierząt” z kategorią zagrożenie NT (Near Threatened) – gatunki niższego ryzyka, ale bliskie zagrożenia (Głowaciński 2001); • „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce” z kategorią NT (Głowaciński 2002); • w załączniku I Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/EC z dnia 30 listopada 2009 roku w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, obejmującym gatunki silnie zagrożone, wymagające szczególnej ochrony w tym głównie poprzez zabezpieczenie ich siedlisk i miejsc występowania (tzw. dyrektywa ptasia); • w załączniku II Konwencji Berneńskiej o ochronie europejskiej fauny i flory oraz ich naturalnych siedlisk, obejmującym gatunki bardzo zagrożone i ściśle chronione; • w załączniku II Konwencji Bońskiej, która dotyczy międzynarodowej ochrony zwierząt wędrownych, obejmującym gatunki o niepewnym statusie lub wykazujące regres populacyjny; • w załączniku II Konwencji Waszyngtońskiej (CITES) w sprawie międzynarodowego handlu gatunkami zagrożonymi wyginięcie, obejmującym gatunki niekoniecznie już zagrożone a będące przedmiotem handlu. Kanie to średniej wielkości ptaki drapieżne o dziennym trybie życia z rzędu szponiaste, podrzędu jastrzębiowce, rodziny jastrzębiowate. Wykazują terytorializm, zajmują terytoria lęgowe które bronią. Cechą charakterystyczną obydwu gatunków w locie jest widoczny długi i wcięty ogon (tzw. jaskółczy ogon) oraz długie i wygięte skrzydła przypominające literę M. Kania czarna jest najszerzej rozprzestrzenionym ptakiem drapieżnym na świecie. Występuje od Eurazji i Afryki po Oceanię i Australię. Kania ruda ma znacznie mniejszy areał który zasiedla i w zasadzie ograniczony do Europy, zwłaszcza środkowej i zachodniej. Obydwa gatunki związane są z dolinami rzecznymi lub większymi kompleksami wód stojących. Preferują urozmaicony krajobraz z mozaiką trenów otwartych (łąki, pola) w sąsiedztwie większych kompleksów leśnych i zbiorników wodnych. Gniazda wolą zakładać na skraju lasu. Kania rude potrafi zasiedlać tereny w typowym krajobrazie rolniczym w oddali od zbiorników wodnych. Populacja krajowa kani czarnej została oceniona na 300-400 par lęgowych, a kani rudej na 650-700 par. Według tego samego źródła kluczowe ostoje dla kań na terenie Polski to: W Krainie Łęgów Odrzańskich głównym miejscem ich występowania jest dolina Odry. Tutaj znajdują odpowiednie miejsca do zakładania lęgów jak również do żerowania. W trakcie prac nad projektem planu zadań ochronnych dla obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Łęgi Odrzańskie PLB020008, który położony jest między Brzegiem Dolnym a Głogowem, oceniono populację kani czarnej na 3-5 par, kani rudej na 8-9 par. Kania czarna występuje głównie między Brzegiem Dolnym a Ścinawą. W trakcie prac związanych z inwentaryzacją ptaków stwierdzono 3 stanowiska lęgowe w lasach nadodrzańskich tego gatunku. Oceniono również, że nastąpiło gwałtowne załamanie się liczebności. W latach 1988-1989 gnieździło się tu 15-17 par , na początku ostatniego dziesięciolecia XX wieku już tylko 10 par. Kania ruda najliczniej zasiedla dwa fragmenty doliny Odry: między Rzeczycą a Ścinawą oraz od Radoszyc do ujścia Baryczy. Populacja gatunku utrzymuje się od lat 90 XX wieku na stabilnym poziomie. Do głównych zagrożeń dla kań należy zaliczyć: • niekorzystne zmiany siedliskowe spowodowane obniżeniem się poziomu wód gruntowych i przesuszenie doliny Odry, głównie spowodowane przez regulacje i prace hydrotechniczne w korycie Odry i jej dopływach; • degradacja starorzeczy i zanik związanych z nimi ekosystemów i gatunków; • niepokojenie w najbardziej wrażliwym okresie lęgów (od kwietnia do lipca) zwłaszcza masowy wypoczynek nad Odrą w okresie świąt majowych (1-3 maja), obserwuje się masowe przebywanie nad Odrą różnych grup turystów np.: wędkarzy, rodzinne grillowanie, rajdy auto- i motocrossowe; • zmiany w drzewostanach poprzez ich odmłodzenie, wycinanie lasów w międzywalu, niekontrolowane wycinanie drzew (ludność miejscowa pozyskująca nielegalnie opał) co powoduje ubytek miejsc do zakładania lęgów; • uproszenie krajobrazu poprzez rozwój intensywnych monokulturowych upraw rolnych na gruntach ornych i zaorywanie trwałych użytków zielonych, porzucenie użytkowania łąk; • chemizacja rolnictwa powodująca spadek różnorodności biologicznej w tym ubytek zwierząt stanowiących pokarm kań, a także kumulację „trucizn” w organizmach ptaków; • potencjalny negatywny wpływ przyszłych elektrowni wiatrowych lokalizowanych w granicach lub w pobliżu granic obszaru Natura 2000 Łęgi Odrzańskie;
Přeložil danielos99.
Série ptáci Krajiny Łęgów Odrzańskich
Povinná keš z této série. Káně rudá je vyobrazena na erbu Krainy Łęgów Odrzańskich. V Krajinie Łęgów Odrzańskich se vyskytují oba druhý kání, které se objevují v Polsku : káně černá Milvus migrans a káně Milvus milvus. Oba druhy jsou pod přísnou ochranou, nesmíme je fotit, natáčet, sledovat ani plašit. Okolo hnízd kání jsou tyto ochranné zóny :
• zóna celoroční ochrany do vzdálenosti 100m od hnízda
• zóna ochrany v letním období (od 1 března do 31 srpna) ve vzdálenosti do 500m od hnízda.
V ochranných zónách je zakázáno :
1) pobyt osob, kromě majitele pozemku a osob, které na něj dohlíží a osob, které zde pracují na základě smlouvy s majitelem.
2) kácení stromů nebo keřů
3) změna vodních toků, pokud se nejedná o záchranu ohroženého druhu
4) stavby jakýchkoliv staveb.
Oba druhý kání se nachází v :
• „Polské červené knize zvířat” v kategorii NT (Near Threatened) – druhy s nižším rizikem, ale možným uhynutím (Głowaciński 2001)
• „Červené listině ohrožených a hynoucích druhů Polska" v kategorii NT (Głowaciński 2002)
• v příloze I Evropského parlamentu a rady 2009/147/EC ze dne 30 listopadu 2009
• v příloze II Bernské konvence o ochraně evropské fauny a flóry
• v příloze II Bonské konvence, která se týká mezinárodní ochrany zvířat.
• v příloze II Washingtonské konvence (CITES)
Káňata jsou středně velcí draví ptáci z rodiny jestřábovitých. Brání své území. Mají dlouhý ocas, ten můžeme spatřit hlavně během letu (tzv. vlaštovčí ocas) a dlouhé ohnuté křídla ve tvaru písmene M. Káně černá je nejvíce rozšířeným dravým ptákem na světě. Vyskytuje se od Eurasie a Afriky až po Oceánii a Austrálii. Káně rudá se vyskytuje pouze v Evropě, hlavně ve střední a západní. Oba druhy se vyskytují hlavně v řečních dolinách a u stojatých vod. Hnízdí nejraději na okraji lesa. Polská populace káně černé je asi 300-400 párů a káně rudé je asi 650-700 párů. V Polsku se vyskytují hlavně v Krajinie Łęgów Odrzańskich a to hlavně v dolině Odry. Tady mají ideální podmínky pro život. Káně rudá zde nejvíce obydluje dvě oblasti : mezi Rzeczycą a Ścinawą a od Radoszyc do ústí Baryczy.
Mezi hlavní hrozby patří :
• změna hnízdiště spojena se změnou úrovně hladiny Odry a její přítoků
• zánik ekosystému
• rybáři, turisté, auto a motocross
• masivní kácení lesů
• intenzivní rozvoj monokultur
• používání chemických přípravků v zemědělství
• potencionální negativní vliv větrných elektráren.