De Hertogswetering is in het begin van de 14e eeuw, waarschijnlijk tussen 1300 en 1310, gegraven in een oude droge bedding van de Maas, bekend onder de naam Beersche Maas. De Beersche Maas, later ook wel traverse van de Beerse Maas of traverse van de Beerse Overlaat genaamd, heeft tot 1942 gediend als gecontroleerde overloopzone bij hoogwater van de Maas. De Maaskade ten westen van Oss is een overblijfsel van de traverse van de Beerse Overlaat. De Hertogswetering heeft smalle secties, gegraven in de droge bedding van de Beerse Maas en brede secties, waar hij de bedding volgt van een meander van een oude Maasarm. De brede secties zijn Hamelspoel-Putwielen bij Herpen en Ossermeer bij Oss.
Het Hertogsgemaal, bijgenaamd blauwe sluis, pompte bij hoog water het water van de Hertogswetering de Maas in. Het Hertogsgemaal, nu een museum, is niet meer in gebruik en is vervangen door Gemaal Gewande in de gemeente Lith dicht bij de grens met de gemeente 's-Hertogenbosch. Gemaal Gewande dient ook voor de Roode Wetering die op korte afstand maar op een andere waterhoogte parallel loopt aan de laatste sectie van de Hertogswetering.
Hertogswetering 8.
Op het logboekje staat HW8 wat staat voor Hertogswetering 8. Noteer uw bonusgetal H=