Afke's Tiental is een jeugdboek dat is geschreven door Nienke van Hichtum (pseudoniem van Sjoukje Maria Diderika Troelstra-Bokma de Boer, 1860-1939).
Afke's tiental is gebaseerd op het leven van Harmke Feenstra-Tuinstra uit het dorp Wergea (Warga), Friesland. Haar dochter was dienstmeisje bij Nienke van Hichtum. Het is het verhaal over een arm gezin met tien kleine kinderen, dat aan het einde van de 19e eeuw op het Friese platteland leefde. Door de zorgzaamheid van moeder Afke werd het een gelukkig gezin, waarin men veel voor elkaar over had.
Nienke van Hichtum (Fries: Nynke fan Hichtum), pseudoniem van Sjoukje Maria Diderika Troelstra-Bokma de Boer (Nes, 13 februari 1860 – Hilversum, 9 januari 1939) was een Nederlands en Fries vertaalster en kinderboekenschrijfster. Haar bekendste boek is Afke's Tiental.
In 1885 verloofde Sjoukje zich met Pieter Jelles Troelstra, die in Groningen rechten studeerde. Ze trouwden in 1888 en kregen twee kinderen, Dieuwke en Jelle. Troelstra werd al snel gegrepen door de politiek en sloot hij zich aan bij de Socialistische beweging. Ook Sjoukje was door de tijdgeest gegrepen en omarmde de principes van de beweging.
Troelstra raakte echter meer en meer betrokken bij de politiek en vond dat zijn vrouw thuis moest blijven om voor de kinderen te zorgen. Sjoukje die na twee bevallingen verzwakt was, kreeg nu haar handen vol aan opvoeding en huishouden. Zij zag met lede ogen dat haar opgebouwde zelfstandigheid en eigen creativiteit afbrokkelde. Ook het gezinsinkomen ging achteruit en tussen 1891 en 1897 hadden de Troelstra’s moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. In dat laatste jaar werd Pieter Jelles Troelstra lid van de Tweede Kamer voor het kiesdistrict Tietjerksteradeel. Sjoukje bleef schrijven en probeerde met de kinderboeken en journalistiek werk het inkomen aan te vullen. In 1900 ging Troelstra vanwege de Hogerhuis-affaire een maand de gevangenis in. In die tijd schreef Sjoukje Afke's Tiental over een familie van straatarme landarbeiders. Het zou haar wereldberoemd maken.
Voor haar gezondheid verbleef Sjoukje voor langere tijd in het buitenland, waarbij de kinderen in zogenaamde 'Landerziehungsheime' werden geplaatst. Dit legde een extra druk op het huwelijk met Troelstra. In 1906 werd laatstgenoemde na de dood van zijn vader, directeur van de verzekeringsmaatschappij Neerlandia. In die tijd kreeg Troelstra ook een relatie met de huishoudster van het gezin. Uiteindelijk leidde dit alles tot een scheiding in 1907 tussen Sjoukje en Pieter Jelles.
Sjoukje leed zwaar onder de scheiding, maar met behulp van haar zoon Jelle wist zij de crisis te overwinnen. Ze ging sprookjes en volksverhalen uit de hele wereld verzamelen en navertellen in allerlei boeken. Ook vertaalde ze kinderboeken als Winnie de Poeh en Robinson Crusoë. Pas aan het begin van de jaren dertig ging ze weer haar eigen jeugdverhalen schrijven. Hoewel ze inmiddels al jaren in Hilversum woonde, speelden deze jeugdboeken weer in Friesland.
Bron: nl.wikipedia.org
