Kamień pamiątkowy i Wieża Bismarcka w Działdowie
Wieżę tę wzniesiono przed 1. wojną światową na wzgórzu przy drodze koło Malinowa (dawniej wzgórze nosiło nazwę Fuchsberg / Lisia Góra).
Do budowy użyto nieregularnie uformowanych kamieni polnych.
Według projektu architekta Kähna z roku 1915, wieża miała zostać przekształcona na obelisk w hołdzie poległym w 1. wojnie światowej. Projekt ten zawierał misę ogniową. Nie został zrealizowany.
W czasie wojny i do 10.01.1920, kiedy to Działdowo w myśl traktatu wersalskiego znalazło się w granicach Polski, wieża nie została przebudowana.
Ludność niemiecka, która pozostała w Działdowie, nazwała ją po roku 1920 Wieżą Bismarcka, prawdopodobnie ze względu na duże podobieństwo do projektu Kolumny Bismarcka „Zmierzch Bogów”. Jeszcze pod koniec lat 30-tych spotykała się pod „Wieżą Bismarcka“ młodzież Hitlerjugend, uprawiająca zabawy na wolnym powietrzu.
Budowla została nieco zmieniona w latach 1923 - 1937, m . in. przez polskie napisy. Powszechnie nazywano ją wówczas Wieżą Wolności.
Wieża zachowała się do dzisiaj w stanie ruiny. Schodów wewnętrznych brak.
A memorial stone and Bismarck Tower in Działdowo
Tower that was built before the first world war on the hill by the road near Malinowa (formerly hill was named Fuchsberg / foxy Mountain).
Used to build irregularly shaped field stones.
By architect Kahn 1915, the tower was to be transformed into an obelisk in honor of those who died in the 1st World War. This project contained a fire bowl. It has not been realized.
During the war and to 01/10/1920, when it Działdowo under the Treaty of Versailles became part of the Polish, the tower was not rebuilt.
The German population that remained in Działdowo, called her after 1920 Tower Bismarck, probably due to the strong similarity to the project Columns Bismarck "Twilight of the Gods". Even in the late 30's met the "Tower of Bismarck" the Hitler youth, practitioner having fun outdoors.
Construction was slightly changed in the years 1923 - 1937, m. al. by Polish subtitles. Commonly called it the Freedom Tower.
The tower survived to today in ruins. No internal stairs.
Gedenkstein und Bismarckturm in Soldau
Dieser Turm wurde vor dem 1. Weltkrieg auf dem Fuchsberg im Stadtwald bei Amalienhof (Malinowo) errichtet.
Als Baumaterial wurden unregelmäßig geformte Feldsteine verwendet.
Nach einem Entwurf von Architekt Kähn aus dem Jahr 1915 sollte der Turm zu einem Gedenkstein für die Kämpfer und Opfer des 1. Weltkrieges umgestaltet werden. Dieser Entwurf beinhaltete eine Feuerschale. Der Entwurf wurde nicht realisiert.
Während des Krieges und bis zum 10.01.1920 (Abtretung des Gebietes an Polen gemäß dem Versailler Vertrag) erfolgte dieser Umbau nicht.
Der Turm wurde nach 1920 von den in Soldau verbliebenen Deutschen, vermutlich aus Grund seiner Ähnlichkeit zum Bismarcksäulen-Entwurf „Götterdämmerung“, Bismarckturm genannt. Man traf sich noch Ende der 1930er Jahre zu Geländespielen der HJ am „Bismarckturm“.
Das Bauwerk wurde 1923 und 1937 leicht verändert, u.a. durch polnische Aufschriften. Der Turm wird im polnischen Sprachgebrauch auch als Freiheitsturm bezeichnet.
Das Bauwerk ist erhalten, allerdings in stark ruinösem Zustand. Die Innentreppe ist nicht mehr vorhanden.
Auf einer Schautafel am Turm wurde das Bauwerk im Oktober 2004 als "wieza bismarcka" (Bismarckturm) bezeichnet.
