Stacja kolejowa Zebrzydowice - historia
Seibersdorf (1855-1921) Zebrzydowice (1921-1939) Seibersdorf (1939-1945) Zebrzydowice (1945-)
Początkowo w Zebrzydowicach znajdował się przystanek oddany do użytku w roku 1855 wraz z innymi obiektami kolejowymi uruchomionego wtedy odcinka Bogumin - Trzebinia na C.K. Uprzywilejowanej Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda. Na przystanku zatrzymywały się pociągi tylko na żądanie ówczesnych właścicieli Zebrzydowic - baronów von Mattencloitów. Od strony Pruchnej wybudowano przed nim wiadukt, który jednak nie służył długo, gdyż błędy w konstrukcji stwarzały niebezpieczeństwo dla podróżnych. Przystąpiono więc do przebudowy trasy, a wiadukt rozebrano. Nowy odcinek linii oddano do użytku 3 listopada 1877 roku. Przy tej okazji wybudowano w Zebrzydowicach właściwe budynki stacyjne (obecnie znajdują się tam warsztaty kolejowe).
Kolejna rozbudowa stacji miała miejsce po roku 1921, kiedy to podzielono Śląsk Cieszyński między Polskę i Czechosłowację. Umowa między obydwoma krajami zakładała, że odprawa celno-paszportowa w ruchu pasażerskim i towarowym będzie odbywała się po stronie polskiej. Przebudowano wtedy całą stację budując m.in. magazyn towarowo-celny, ładownię otwartą i krytą przeładownię, wieżę ciśnień, obrotnicę dla parowozów, domy mieszkalne dla drużyn konduktorskich i parowozowych, urząd celny i dom mieszkalny dla straży celnej oraz nowy budynek dworca umożliwiający także rewizję celną i paszportową (stary posłużył za dworzec towarowy). Całość oddano do użytku 16 stycznia 1930 roku.
W połowie lat 30. stacja stała się węzłową dzięki uruchomieniu nowych linii kolejowych: 10 listopada 1934 roku uruchomiono odcinek Cieszyn - Zebrzydowice, a 1 grudnia 1935 roku Zebrzydowice - Moszczenica (rozkład jazdy pociągów z Moszczenicy do Zebrzydowic ważny od 1 grudnia 1935 roku).
Podczas II wojny światowej od sierpnia 1942 do marca 1944 roku istniał w pobliżu stacji hitlerowski obóz pracy przymusowej dla Żydów, którego więźniowie zatrudnieni byli przy różnych pracach na terenach kolejowych (obecnie upamiętniony pomnikiem). Od lutego do kwietnia 1945 roku w rejonie Zebrzydowic miały miejsce działania frontowe, w których budynki stacyjne zostały zniszczone. Po ich zakończeniu wybudowano prowizoryczne drewniane baraki spełniające funkcję dworca, które ostatecznie zostały zastąpione przez wybudowane w latach 60. i istniejące do dziś zabudowania. W latach 60. przeprowadzono także elektryfikację odcinka Petrovice u Karviné przez Zebrzydowice do Czechowic, a pierwszy pociąg trakcji elektrycznej wjechał na stację 29 kwietnia 1964 roku. Przejazd połączony został z otwarciem zabudowań stacyjnych, które mieściły wówczas kasy biletowe, pocztę, kiosk "Ruchu", zakład fryzjerski, sklep z pamiątkami i wyrobami ludowymi, nowoczesną kawiarnię, siedzibę urzędu celnego, WOP oraz biura kolejowe.
W latach 50. dokonano rozbudowy i modernizacji parowozowni (m.in. powiększenie do 6 kanałów, napęd elektryczny obrotnicy) co umożliwiło jej awans z parowozowni pomocniczej na parowozownię główną III klasy. W szczytowym okresie dawała ona zatrudnienie ok. 1200 osobom. W latach 90. w związku z likwidacją lokomotywowni oddano do użytku halę napraw wagonów z kanałami i podestami. W kolejnych latach zabudowania lokomotywowni były systematycznie dewastowane i ostatecznie zostały rozebrane w roku 2008.
Na terenie stacji znajduje się rozbudowana w latach 1976-77 bocznica bazy przeładunkowej zwierząt, nie wykorzystywana od początku lat 90. XX wieku.
Lokalne znaczenie stacji systematycznie maleje, z czym związane jest m.in. zawieszenie przewozów pasażerskich na linii do Moszczenicy w roku 1997, ograniczenie kursowania pociągów do Cieszyna. W ruchu międzynarodowym znaczenie stacji wciąż jest duże, choć zmalało po wejściu Polski do układu z Schengen (przed otwarciem granic znajdowało się tu największe przejście kolejowe na południowej granicy kraju).
Obecnie węzeł w Zebrzydowicach to duża stacja towarowa i osobowa. Posiada łącznie pięć nastawni, trzy niskie perony (w tym dwa wyspowe) połączone przejściem podziemnym z budynkiem stacyjnym.
Na wzgórzu nad stacją przy ulicy Dworcowej istnieje wybudowana po II wojnie światowej wieża wodna dawniej obsługująca tereny stacji - obecnie nieczynna.
Stacja węzłowa dla linii 90 i 93, dawniej także dla linii 170. Przedłużeniem linii 93 jest po stronie czeskiej linia 320, a najbliższą stacją za granicą stacja Petrovice u Karviné.
Zdjęcia:
Źródło