Schandpaal
Een schandpaal, gerechtspaal, geselpaal of kaak is een paal waaraan iemand als strafmaatregel werd vastgebonden en te kijk werd gesteld. Naast een schandpaal bestaat ook het schandblok.
Het te schande zetten was in de eerste plaats bedoeld als een onterende straf, maar het stond het publiek vaak vrij de persoon die letterlijk "voor paal stond", te beschimpen of te bekogelen met rot fruit of andere zaken. Ook het spreekwoord "iets aan de kaak stellen" komt van deze straf.
Deze middeleeuwse straf is in heel Europa gebruikt als strafmaatregel in de tijd dat gevangenisstraffen nog niet gangbaar waren. Het kon, wanneer de bevolking niet massaal kwaad was op de veroordeelde, een relatief milde straf zijn; degene die hem onderging leed gezichtsverlies en zijn gezicht werd in de hele stad bekend.
Wanneer de bevolking kwaad op de veroordeelde was werd hij tevens met rot fruit, paardenvijgen, stenen, etc. bekogeld. Wanneer stenen en andere harde voorwerpen werden gegooid kon dit leiden tot ernstige (hoofd)verwondingen of zelfs de dood van de veroordeelde. Tevens was het mogelijk dat een veroordeelde aan de schandpaal lijfstraffen opgelegd kreeg, zoals zweepslagen of stokslagen.
Het kon ook gebeuren dat een ter dood veroordeelde voorafgaande aan de executie eerst aan de schandpaal werd gezet om aan het volk te worden getoond. Dit overkwam bijvoorbeeld Willem de Deken in 1328.
De duur waarin men aan de schandpaal moest staan bedroeg meestal enkele uren. De schandpaal bleef tot ver in de 18e eeuw populair, om halverwege de negentiende eeuw in 1854 officieel als strafmaatregel te worden afgeschaft.
Hedendaagse schandpaal
Tegenwoordig worden verdachten of veroordeelden juist niet te schande gezet. In nieuwsberichten worden zij juist anoniem vermeld, of hoogstens met een naam zoals Willem H. vermeld.
Naming and shaming (de naam luid en duidelijk noemen en de persoon daarmee te schande zetten) is echter ook gebruik, met name bij witteboordencriminaliteit. Een andere vorm van de hedendaagse schandpaal bestaat op het internet. Daar bestaan digitale schandpalen waar mensen en organisaties door bloggers of anderen al dan niet terecht voor iedereen leesbaar te kijk worden gezet.
De cache
Op het gepubliceerde coördinaat vind u een schandpaal. Een foto maken bij de schandpaal is niet verplicht maar wordt door de cache-eigenaar wel heel erg gewaardeerd bij uw log.
De schandpaal is afgesloten met een hangslot. Onder de merknaam staan vier getallen: AB/CD.
U dient de afstand tussen straatniveau en de onderkant van de houten dwarsbalk te bepalen. (Dit is X in bijgevoegde illustratie)
Indien 095cm<X<100cm dan geldt E=4
Indien 100cm<X<105cm dan geldt E=5
Indien 105cm<X<110cm dan geldt E=6
Indien 110cm<X<115cm dan geldt E=7
Indien 115cm<X<120cm dan geldt E=8
Indien 120cm<X<125cm dan geldt E=9
De cache ligt vervolgens op:
N 52° 2(A+1).D(C+1)(E-1) E 005° 4(A+C).E(B+1)(D+3)