Click to go to the language version:
Polski 
Français 
English 
Polski
Kadyny - dawniej osada staropruska i gród obronny Pomezanów. W XIX wieku miejscowość stała własnością ostatniego cesarza Niemiec i króla Prus - Wilhelma II Hohenzollerna. Dzięki przepięknym okolicom cesarz polecił wybudować tu swoją letnią rezydencję. Powstało tu także wiele innych budowli – w tym manufaktura ceramiczna, specjalizująca się w produkcji majoliki na potrzeby dworu oraz ceramiki użytkowej, która szybko zdobyła uznanie w kraju i za granicą. Duże pokłady surowców ilastych przyczyniły się do powstania licznych cegielni.
Wysoczyzna Elbląska należy do najciekawszych regionów Polski północnej, zarówno ze względu na wyraźną odrębność fizjograficzną w stosunku do otaczających krain, jak też z powodu niezwykle zróżnicowanej i skomplikowanej budowy geologicznej - widocznej w wyrobiskach kopalnianych nad Zalewem Wiślanym (Kadyny, Pęklewo, Suchacz, Nadbrzeże).
Na przełomie trzeciorzędu i czwartorzędu (około 1,87 mln lat temu) nastąpiły głębokie i gwałtowne zmiany klimatyczne o zasięgu globalnym. Ujemne temperatury powietrza i obfite opady śniegu - który nie topnieje w ciągu lata lecz gromadzi się - na znacznych obszarach Ziemi przyczyniły się do powstania olbrzymich lądolodów. Nastała epoka lodowcowa zwana plejstocenem. Proces formowania się Wysoczyzny następował podczas czterech zlodowaceń skandynawskich: zlodowacenia południowopolskiego (objęło ok. 90% powierzchni Polski), zlodowacenia środkowopolskiego, interglacjału eemskiego (interglacjał Riss/Würm), zlodowacenia północnopolskiego (zlodowacenie bałtyckie, Wisły lub Vistulian). Utwory czwartorzędowe wykazują wielkie deformacje w układzie warstw spowodowane rożnymi procesami, wśród których największą rolę odgrywały intensywne procesy (glacitektoniczne), które powodowały, przez nacisk lub tarcie lodu o podłoże (egzaracja), deformacje podłoża lodowca oraz składanych przezeń osadów (lodowcowych i wodnolodowcowych). Dotychczasowe obserwacje wskazują, że zaburzenia glacitektoniczne następowały tu kilkakrotnie.
Znajdujesz się w miejscu nieczynnej, wyeksploatowanej kopalni surowców ilastych. Wydobywano tu surowce na potrzeby zakładów ceramicznych – przede wszystkim iły czerwone oraz iły elbląskie (yoldiowe), zawierające skorupki mięczaków morskich - arktycznych małży Portlandia (Yoldia) arctica. Są to jedyne tego typu osady w Polsce.
Przed posuwającym się z północy czołem lądolodu pokłady iłów pofałdowały się i wypiętrzyły, dlatego iły elbląskie znajdują się o kilkadziesiąt metrów powyżej obecnego poziomu morza. W miejscu, w którym się znajdujesz można dokładnie zaobserwować bardzo silne spiętrzenie i stłoczenie osadów przez lodowiec. Dominującymi osadami w złożu są szary lub zielonkawy ił mułkowy, zawierający faunę arktyczną oraz ił czerwony, z rdzawymi naciekami i pozbawiony makrofauny. Iły te przechodzą stopniowo w mułki ilaste, z częstymi wkładkami piasku. Iły mułkowe zawierające makrofaunę odznaczają się swoistą teksturą. Jest ona prawie luźna – ił składa się jakby z poszczególnych drobnych grudek, które dają się bez wysiłku rozdrobnić w palcach. Ta mała zwartość wynika ze stosunkowo niedużej ilości obecnych w nich substancji ilastych. Z drugiej strony „serowata” konsystencja mogłaby wskazywać, że iły yoldiowe nie były na tym terenie poddawane silniejszemu ciśnieniu, które by je mocniej sprasowało. Można by również przypuszczać, że były one w swej masie przemarznięte, a po ustąpieniu lądodolodu i odtajaniu zachowały swoją dzisiejszą teksturę. Wskazywałoby na to zachowanie w iłach nie zniszczonych, kruchych skorupek Yoldia.
Ponato spotykamy tu charakterystyczne dla Wyżyny Elbląskiej iły tłuste (65% substancji ilastych) barwy czekoladowoczerwonej z różnymi odcieniami. Są one bardzo silnie zwarte, trudne do eksploatacji, zwłaszcza w okresie letnim.
Jak wynika z interpretacji badań petrograficzno-mineralogicznych, surowce te powstały w okresie stadiału toruńskiego, poprzedzającego stadiał główny zlodowacenia Wisły (Vistulian). Pomimo, że złoże jest już wyeksploatowane, wciąż można znaleźć widoczne pozostałości surowców.
Zadania:
Odpowiedzi proszę wysyłać za pomocą mojego profilu. Nie trzeba czekać na moją odpowiedź, można od razu logować. Jeśli coś będzie nie tak, zgłoszę się sam. Logi bez podesłanych odpowiedzi będą kasowane.
- Jaki jest wiek surowców ilastych w tym złożu?
- Stojąc przodem do odkrywki można zauważyć (w przybliżeniu w połowie jej wysokości) warstwę iłów przeławiconych iłami niebieskimi.
- Jaka jest przybliżona długość tego przeławicenia?
- Jaki minerał jest odpowiedzialny za niebieskie zabarwienie przeławicenia?
Jest to szeroko rozpowszechniony minerał z gromady fosforanów, a jego nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego mineraloga, odkrywcy tego minerału. Inna jego nazwa pochodzi od nazwy miejscowości na Krymie (Ukraina), gdzie występują jego złoża. W przeszłości minerał ten był często używany na wsi jako barwnik do malowania zewnętrznych ścian elewacji.
- [zadanie opcjonalne] Mile widziane są zdjęcia nie zawierające podpowiedzi/spoilerów!
POWODZENIA!
Bibliografia:
Makowska A., Rabek W. (1990), Osady morskie interglacjału eemskiego i pozycja stratygraficzna iłów elbląskich (yoldiowych) na podstawie otworów w Pęklewie i Pagorkach (Wzniesienie Elbląskie), „Kwartalnik Geologiczny”, t 34, nr 2
Makowska A. (2004), Najpełniejszy w Polsce kompleks młodoplejstoceński (eem i vistulian) na dolnym Powiślu i Wzniesieniu Elbląskim, „Przegląd Geologiczny”, vol. 52, nr 9
Prothero D.R., Schwab F., (1996), Sedimentary Geology, W. H. Freeman and Company, New York
http://www.geo.uni.lodz.pl/files/studia/cwiczenia-terenowe/geologia-i-geomorfologia/tabela-stratygraficzna.pdf
Français
Kadyny - une ancienne forteresse prussienne, situé dans le Parc naturel régional des collines d'Elbląg, une zone protégée sur une moraine frontale qui se étend le long de la lagune de la Vistule de la Côte baltique. Au XIXe siècle, la ville est devenue la propriété du dernier empereur allemand et roi de Prusse - Guillaume II de Hohenzollern. Merci à les environs magnifiques, l'empereur a ordonné de construire sa résidence d'été ici. Un certain nombre d'autres bâtiments a été construit ici ce temps - notamment manufacture de céramique (spécialisée dans la production de faïence pour les besoins Empereur) et de la poterie, qui a rapidement gagné la reconnaissance en Prusse et à l'étranger. D'importants gisements de matériaux argileux brutes ont contribué au la création de nombreuses briqueteries.
Le region des collines d'Elbląg est un des régions les plus intéressantes du nord de la Pologne, notamment en raison de la spécificité géomorphologique - visible dans les chantiers de la mine sur la lagune de la Vistule (Kadyny, Pęklewo, Suchacz, Nadbrzeże).
À la fin du Tertiaire et début du Quaternaire (il ya environ 1,87 millions d'années) le climat mondial a changé profondément et rapidement. Basses températures d'air et fortes chutes de neige -qui ne fond pas au cours de l'été, mais se accumule - ont contribué à les énormes inlandsis. Il a été appelé le glaciation du Pléistocène. Processus de formation du Plateau suivie au cours des quatre glaciation scandinave: Eburonien (couvert environ 90% de la Pologne), Elsterien, Saalien (interglaciaire Riss / Würm) et la dernière période glaciaire, populairement connu comme la dernière période glaciaire (Le Weichsélien, ou glaciation de Weichsel). Les formations quaternaires indiquent de grandes déformations dans la disposition des couches en raison de divers mécanismes, dont le rôle le plus important a été joué par les processus intensifs (glacitectoniques) causées par la pression de la glace ou friction de la glace sur le sol (exagéré), ou déformation du substrat et les sédiments (glaciaires ou fluvio-glaciaires). Observations passées indiquent que les perturbations se sont produites plusieurs fois.
Vous êtes dans une mine (exploitée et abandonnée ) d'argile brute. Les matières brutes ont été extraits ici pour la production de la céramique. Ces matériaux étaient principalement des argiles rouges et argiles d'Elblag (argiles Yoldia), contenant des coquilles de mollusques - moules arctiques Portlandia (Yoldia) arctica. Ce sont les seuls dépôts de ce type en Pologne.
Avant le front du glacier, les dépôts d'argile froissées et ils se levèrent, donc maintenant les argiles d'Elblag sont quelques dizaines de mètres au-dessus du niveau actuel de la mer. Dans cet endroit, vous pouvez observer avec précision une accumulation de sédiments très fort et pressant causé par le glacier. Les sédiments dominants dans ce dépôt sont: limon gris ou limon verdâtre, contenant flore arctique et argile rouge, avec infiltration rouillée et sans aucune macrofaune. Ces limons transforment peu à peu en une argile, souvent avec des inserts de sable. Le loam limoneux contenant macrofaune se caractérise par une texture spécifique. Il est presque lâche - limon se compose de petits morceaux individuels, que vous pouvez facilement écraser avec vos doigts.
Cette faible densité est dû au faible nombre de substance d'argile, présente dans le limon. D'autre part, cette “cohérence du fromage" semble indiquer que les argiles d'Elblag n’ont pas été soumis à la pression plus forte, qui pourrait les compresse plus fort.
On pourrait aussi supposer qu'ils ont été givrés, et, après avoir quitté l’ inlandsis et après décongélation ils conservent leur texture actuelle. Il serait indiquée par la conservation à l'intérieur de l'argile, fragile coquille Yoldia en bon état.
De plus, on trouve ici les argiles grasses (65% de l'argile), de couleur chocolat-rouge avec des nuances différentes. Ils sont fortement comprimés, ce qui rend difficile leur exploitation, en particulier en été.
Comme il ressort de l'interprétation des études pétrographiques et minéralogiques, ces matériaux bruts ont été créés lors de la phase de Torun, précédant la glaciation principale de la dernière période glaciaire (Le Weichsélien). Même si le dépôt est déjà épuisée, vous pouvez encore trouver des vestiges visibles des matériaux bruts.
Votre missions
S'il vous plaît envoyer vos réponses via mon profil de GC. Il n'y a pas besoin d'attendre ma réponse, vous pouvez vous loguer immédiatement. Si la réponse est incorrecte, je vous contacterai. S'il vous plaît rappelez-vous que les logs sans réponses seront supprimés!
Pour loguer un "found it" sur cette cache il sera nécessaire de me répondre aux questions suivantes:
- Quel est l'âge d'argile dans ce dépôt?
- Faisant face à l'avant de l'affleurement vous remarquerez (approximativement dans la moitié de sa hauteur) une couche d'argile, divisé par la couche de limon bleu.
2a. Quelle est la longueur approximative de cette section?
2b. Quel minéral est responsable de la couleur bleue de l'argile?
Astuce: C’ est un minéral phosphate. On le trouve en tant que minéral secondaire dans de nombreux environnements géologiques. Il se présente généralement sous forme de cristaux prismatiques ou écrasés, de couleur variant du bleu foncé au bleu-vert. Il prend une teinte fonce sous l'action de l'oxygène. Son nom vient du nom du minéralogiste anglais, qui a découvert ce minéral. Son autre nom vient du nom du village en Crimée (Ukraine), où il ya les énormes gisements de celui-ci. Dans le passé, ce minéral a été très souvent utilisé dans la campagne comme colorant pour peindre les murs extérieurs des façades.
3. OPTION: N'hésitez pas à ajouter des photos!
BON GÉOCACHING !
Références:
Makowska A., Rabek W. (1990), Osady morskie interglacjału eemskiego i pozycja stratygraficzna iłów elbląskich (yoldiowych) na podstawie otworów w Pęklewie i Pagorkach (Wzniesienie Elbląskie), „Kwartalnik Geologiczny”, t 34, nr 2
Makowska A. (2004), Najpełniejszy w Polsce kompleks młodoplejstoceński (eem i vistulian) na dolnym Powiślu i Wzniesieniu Elbląskim, „Przegląd Geologiczny”, vol. 52, nr 9
Prothero D.R., Schwab F., (1996), Sedimentary Geology, W. H. Freeman and Company, New York
http://www.geo.uni.lodz.pl/files/studia/cwiczenia-terenowe/geologia-i-geomorfologia/tabela-stratygraficzna.pdf
English
Kadyny – former Old Prussian fortress, situated in the Elblag Upland Landscape Park, a protected area on a terminal moraine stretching along the Vistula Lagoon of the Baltic Coast. In the nineteenth century, the town became the property of the last German Emperor and King of Prussia - William II of Hohenzollern. Thanks to the beautiful surroundings, the emperor ordered to build his summer residence here. A number of other buildings has been created here that time - including ceramic manufactory (specializing in the production of majolica for the Emperor needs) and pottery, which quickly gained recognition both in Prussia and abroad. Large deposits of raw clay materials contributed to the creation of numerous brickyards.
The Elblag Upland is one of the most interesting regions in the northern Poland, especially because of the physiographic distinctiveness in relation to the surrounding regions, as well as because of the extremely diverse and complex geological structure - visible in the mine workings on the Vistula Lagoon (Kadyny, Pęklewo, Suchacz, Nadbrzeże).
In the late Tertiary and early Quaternary (about 1.87 million years ago) profound and rapid changes in global climate occured. Negative air temperatures and heavy snowfall - which does not melt during the summer but accumulates - have contributed to the huge ice sheets. It was called the Pleistocene ice age. Plateau formation process followed during the four Scandinavian glaciation: Kansan glaciation (covered approx. 90% of Poland), Central Poland glaciation, the Eemian (interglacial Riss / Würm) and the last glacial period, popularly known as the Ice Age (Baltic glaciation, or Vistulian). The quaternary formations show great deformations in the arrangement of layers due to various mechanisms, among which the most important role was played by intensive processes (glacitectonic) caused by pressure or rubbing ice on the ground (exaggeration), deformation of the substrate and sediments (glacial and glaciofluvial). Past observations indicate that disturbances occurred here several times.
You are in an exploited and abandoned raw clay mine. Raw materials were mined here for the purpose of ceramic works. These materials were mostly red clays and Elblag clays (Yoldia clays), containing shells of shellfish - arctic mussels Portlandia (Yoldia) arctica. These are the only deposits of this type in Poland.
Before the glacier forehead, the clay deposits wrinkled and rose, therefore now the Elblag clays are a few dozen meters above the current sea level. In this place you can accurately observe a very strong sediment accumulation and squeezing caused by the glacier. The dominant sediments in this deposit are: gray or greenish silt containing arctic flora and red clay, with rusty infiltration and without any macrofauna. These silts gradually transform into a clay, frequently with sandy inserts. Silt loam containing macrofauna is characterized by a specific texture. It is almost loose - silt consists of individual small lumps that can be effortlessly crushed with the fingers. This low density is due to the relatively small number of clay substance present in the silt. On the other hand, this "cheesy" consistency would indicate that the Elblag clays were not subjected to the stronger pressure which would compress them harder. One might also assume that they were frosted, and, after leaving the ice sheet and defrosting they retain their current texture. This would be indicated by the preservation not damaged, fragile shell Yoldia inside the clay.
Moreover, we can find here the greasy clays (65% of the clay), of chocolate-red color with different shades. They are highly compressed, which makes them difficult to exploitation especially in the summer.
As follows from the interpretation of petrographic-mineralogical studies, these raw materials were created during the stage of Torun, preceding the main stadial Vistula glaciation (Vistulian). Although the deposit is already depleted, you can still find visible remains of raw materials.
And now a few tasks…:
To log this EarthCache please answer the following questions:
- What is the age of clay raw materials in this deposit?
- Facing the front of the outcrop you will notice (approximately in the half of its height) a layer of clays divided by the blue silt layer.
- What is the approximate length of this section?
- What mineral is responsible for the blue color of clay?
Hint: This is a hydrated iron phosphate mineral found in a number of geological environments. Its name comes from the name of the English mineralogist, who discovered this mineral. Its another name comes from the name of the village in the Crimea (Ukraine), where there are the huge deposits of it. In the past, this mineral was very often used in the countryside as a dye to paint the outer walls of the facades.
- [optional task] Feel free to add pictures containing no hints / spoilers!
Please send your answers using my GC profile. There's no need to wait for my reply, you can log immediately. If the answer is incorrect, I will contact you. Please remember that the logs without answers will be deleted!
GOOD LUCK!
References:
Makowska A., Rabek W. (1990), Osady morskie interglacjału eemskiego i pozycja stratygraficzna iłów elbląskich (yoldiowych) na podstawie otworów w Pęklewie i Pagorkach (Wzniesienie Elbląskie), „Kwartalnik Geologiczny”, t 34, nr 2
Makowska A. (2004), Najpełniejszy w Polsce kompleks młodoplejstoceński (eem i vistulian) na dolnym Powiślu i Wzniesieniu Elbląskim, „Przegląd Geologiczny”, vol. 52, nr 9
Prothero D.R., Schwab F., (1996), Sedimentary Geology, W. H. Freeman and Company, New York
http://www.geo.uni.lodz.pl/files/studia/cwiczenia-terenowe/geologia-i-geomorfologia/tabela-stratygraficzna.pdf
