De route loopt langs een aantal hoogstamboomgaarden. Deze regio was vroeger een belangrijk fruitteeltgebied. De sporen daarvan zijn nog overal te zien. Zeker in de bloesemtijd bieden deze boomgaarden een prachtige aanblik. Daarnaast passeer je een groot aantal monumenten waaronder 4 kastelen.
Alle antwoorden moeten eventueel door middel van stapeltellen worden herleid tot 1 cijfer. Met stapeltellen wordt bedoeld het herhaaldelijk optellen van alle cijfers totdat er 1 cijfer overblijft (bijvoorbeeld: 698 geeft 6+9+8=23 geeft 2+3=5; dus het antwoord is 5).
Eijsden
Eijsden, of zoals de inwoners zelf zeggen “Eèsjde”, is een dorp met ongeveer 7500 inwoners in het Maasdal ten zuiden van Maastricht. Het is het dorp waar de Maas het land binnen stroomt. De rivier vormt hier de grens met België, waardoor het dorpje Ternaaien aan de overkant Belgisch is. De nabijheid van het buitenland is goed te merken aan de gemoedelijke sfeer in het dorp.
De huidige kern van Eijsden wordt gevormd door drie voormalige dorpen met elk een eigen karakter: Eijsden, Breust en Caestert.
Het oude Eijsden had door de ligging aan de Maas veel belang bij de handel over de Maas en groeide vanaf de Middeleeuwen uit tot een handelsdorp. In 1321 ontving het dorpje vrijheidsrechten (een beperkt soort stadsrechten) van de stad Luik. De oorspronkelijke kern van Eijsden is nog goed herkenbaar door de vele oude, statige huizen die in dit deel van het dorp liggen.
In Breust, dat ten noordoosten van de oude kern van Eijsden ligt, nam de landbouw een belangrijke positie in. Vlakbij de Sint-Martinuskerk van Breust lag in de Middeleeuwen een kasteeltje dat bij opgravingen in 2009 werd ontdekt.
Ten zuiden van Eijsden en Breust langs het riviertje de Voer ligt het molendorp Caestert. Aan de Voer lagen verschillende watermolens. Hier werd graan gemalen voor de inwoners van de omliggende dorpen. Caestert bestaat uit twee delen: Hoog-Caestert in het oosten en Laag-Caestert in het westen. In Laag-Caestert ligt ook het kasteel van Eijsden. Dit in 1636 gebouwde kasteel behoort tot de Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten. Van oudsher woonden op deze plek de heren van Eijsden. Het wordt nog steeds bewoond door de afstammelingen van deze vroegere bewoners.
Deze drie voormalige dorpen zijn met de jaren aan elkaar vast gegroeid. Vooral in de twintigste eeuw zijn er veel nieuwe woningen gebouwd. Tegenwoordig is Eijsden een dorp met veel forensen. Deze maken gebruik van de nabijgelegen autosnelweg A2 of van het station van Eijsden. Van economisch belang voor het dorp is ook de zinkwitfabriek in het zuidoosten van het dorp. De laatste tijd probeert de gemeente het dorp toeristisch beter te profileren. Daarvan getuigt het fiets- en voetveer “de Cramignon” dat Eijsden verbindt met het Belgische dorpje Ternaaien aan de overkant van de Maas. Een overtocht is zeer de moeite waard!
Andere dorpen
Tijdens de fietstocht kom je ook langs alle andere dorpen in de voormalige gemeente Eijsden. Deze gemeente is op 1 januari 2011 gefuseerd met Margraten tot de gemeente Eijsden-Margraten.
Cache
Je begint de fietstocht in Mariadorp. Mocht de parkeerplaats hier vol zijn, dan kun je ook parkeren in Eijsden op parkeerplaats 2 of 3.
Dit planmatig opgezette dorpje vlak bij Eijsden is in het begin van de 20ste eeuw gebouwd voor de werknemers van de nabijgelegen zinkwitfabriek. Deze fabriek zie je aan het einde van de route. De kenmerkende kerk is gebouwd in 1960.
Volg de bordjes van de fietsroute “Ontdek Eijsden aan de Maas”. Deze hangen op bijna iedere kruising waar je langs komt. Let goed op, want soms hangen ze niet op een logische plaats!
WP1: N 50° 45.955 E 005° 43.282
Je bevindt je hier in Withuis. In dit gehucht lag jarenlang een belangrijke grensovergang. De meeste huizen zijn wit geverfd. In 1918 ontvluchtte de Duitse keizer Wilhelm II zijn land en ging hij naar Nederland om daar asiel aan te vragen. Hij kwam toen hier, in Withuis, aan bij de grens en vroeg asiel aan. Vervolgens liep hij met zijn gevolg naar het station van Eijsden dat ruim een kilometer verderop ligt. Doordat de communicatie destijds niet zo snel ging als nu heeft hij op het station nog een paar uur moeten wachten. In die tijd is onderstaande foto gemaakt. Stapeltel de cijfers linksonder op het rechter informatiebord. Dit geeft A.
A=
Bundesarchiv, Bild 183-R12318 / CC-BY-SA
WP2: N 50° 45.760 E 005° 43.862
Je bent aangekomen in Mesch. Mesch is het zuidelijkst gelegen kerkdorp van Nederland. De Sint Pancratiuskerk in het centrum van het dorp is mogelijk de oudste kerk van Nederland. Mesch was het eerste Nederlandse dorp dat in 1944 werd bevrijd door de Geallieerden.
Je staat hier bij een monument ter herinnering aan die gebeurtenis. Stapeltel alle cijfers op dit monument. Dit geeft B. Voor het monument is een nieuwe herdenkingssteen geplaatst. Deze kun je negeren.
B=
WP3: N 50° 46.168 E 005° 43.660
Hier sta je boven aan een “wielerklassieker”. Hoe hoog is deze berg? Stapeltel de hoogte in meters. Dit geeft C.
C=
WP4: N 50° 47.930 E 005° 44.020
Je bent nu in Rijckholt. Rijckholt was tot de fusie met de gemeente Eijsden in 1982 onderdeel van de gemeente Gronsveld. Het kerkdorp is sterk gericht op de voorzieningen in Gronsveld dat een paar kilometer verderop ligt. In het dorp ligt een kasteel. Dit is tegenwoordig een rijksmonument.
Op dit kruispunt staat een waterpomp. Welke kleur heeft deze waterpomp? Deze kleur geeft D.
Blauw: D=1
Rood: D=2
Zwart: D=3
D=
WP5: N 50° 48.770 E 005° 44.029
Je bent aangekomen in Gronsveld. Gronsveld was met ruim 3000 inwoners het op een na grootste dorp in de voormalige gemeente Eijsden. Tot 1982 vormde het een zelfstandige gemeente. Het kasteel in het dorp (of in ieder geval een voorloper daarvan) vormde eeuwenlang het centrum van een graafschap dat in wisselende mate een belangrijke machtsfactor vormde in de omgeving. Een paar kilometer ten noorden van het dorp ligt de torenmolen van Gronsveld. Het is een van de vijf torenmolens van Nederland en staat in de Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten.
Op deze hoek staat een wegkruis zoals je er heel veel ziet in Zuid-Limburg. Wat staat er op dit wegkruis? Dit geeft E.
Een engel: E=4
Een bordje met tekst: E=5
Een doodskop: E=6
E=
WP6: N 50° 49.475 E 005° 43.816
Dit is de torenmolen van Gronsveld. Tegenwoordig ligt hij op het grondgebied van de gemeente Maastricht. Op de coördinaten van dit waypoint staat een informatiebord. Het nummer van de kap van de molen in de legenda op dit informatiebord is F.
F=
Let op: het informatiebord is hier (tijdelijk) verdwenen. F=3
WP7: N 50° 48.914 E 005° 43.715
Je bent weer terug in Gronsveld. Hier staat een monument. Stapeltel de leeftijd waarop de sergeant die hier wordt genoemd stierf. Dit geeft G.
G=
Onderweg naar waypoint 8 kom je langs de kerk en het kasteel van Gronsveld en het kasteel van Rijckholt.
WP8: N 50° 47.759 E 005° 43.178
Je bent nu bijna in Oost-Maarland. Dit dorp is een samenvoeging van de voormalige dorpjes Oost en Maarland. Je komt het dorp straks binnen in Maarland en fietst dan naar Oost dat verwarrend genoeg het westelijkste dorpje van de twee is. De twee dorpjes zijn in het begin van de vorige eeuw langzaamaan naar elkaar toegegroeid en zijn tegenwoordig nog maar lastig van elkaar te onderscheiden. De Sint-Jozefkerk lag oorspronkelijk tussen beide dorpjes in. Net ten westen van Oost ligt achter bomen verscholen een kasteel.
Op het waypoint staat een kapelletje. Het aantal lange, verticale, ronde spijlen in het hek dat dit kapelletje afsluit geeft H (denk aan stapeltellen!).
H=
WP9: N 50° 46.617 E 005° 41.976
Tussen Oost-Maarland en Eijsden ben je langs de Eijsder Beemden gefietst. Dit is een uniek natuurgebied van 61 hectare langs de oevers van de Maas.
Na aankomst in Eijsden ben je eerst door het voormalige buurtschap Breust gefietst (de eerste kerk die je tegenkwam) om vervolgens naar het oude centrum van Eijsden zelf te gaan. Zoals je hebt gemerkt zijn deze kernen volledig aan elkaar gegroeid.
Je staat hier op het Bat van Eijsden. Dit is de voormalige handelskade van het dorp. Hier vaart in de zomermaanden een veerpont de Maas over naar het Belgische dorpje Ternaaien. Stapeltel het jaartal waarin dit veerpont in gebruik werd genomen. Dit geeft J.
J=
WP10: N 50° 46.328 E 005° 42.317
Je bent alweer aangekomen bij het laatste waypoint van deze fietscache. Dit kruispunt ligt centraal tussen de buurtschappen Hoog-Caestert en Laag-Caestert die beiden tegenwoordig deel uitmaken van de kern Eijsden. Hoeveel witte paaltjes tel je hier? Aantal, teruggeteld tot één cijfer is K.
K=
Je kunt hier op een bankje de cachelocatie uitrekenen.
Om de fietsroute te vervolgen dien je de onverharde weg naar het westen te volgen. Deze weg loopt in de richting van kasteel Eijsden. Dit kasteel staat ook in de Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten.
Cache: N 50º 4[J].[D-E+G+K][A+F][G] E 005º 4[C-6].[H][K+7-J+B][E-D]
Plaats de cache precies zo terug als je hem gevonden hebt.
Veel plezier!