Aangezien ik een groot gedeelte van mijn jeugd aan Leur verbonden ben geweest wilde ik eens kijken hoe het er heel vroeger uitgezien heeft.
Dat wilde ik combineren met mijn hobby Geocaching en zo is het idee van deze multi ontstaan.
Deze multi neemt jullie mee naar het Leur van eind 19e tot halverwege 20ste eeuw.
Er zullen steeds waypoints bezocht gaan worden die iets te maken hebben met hetgeen op de foto’s te zien is.
Tijdens deze tocht dien je aan de hand van de aanwezige cijfers en letters tot een juist eind coördinaat te komen en zo de cache te vinden.
De tocht is 3 tot 5 km lang
Gaan jullie mee?
We beginnen bij WP1 dat is de Vijfhuizenweg (N 51 34.921 E 004 39.619)
Op de kaart die ik gevonden heb uit 1866 zijn dit enkel een paar huisjes bij elkaar en heet de Vijfhuizen.
Het was wel onderdeel van Leur en was gelegen naast de spoorlijn van Breda naar Bergen op Zoom.
Het was een doorgaande weg met een aantal huizen eraan en eromheen.
Later is dit is deze straat de Vijfhuizenweg geworden en jawel met lange tijd maar 5 huizen.
Op bovenstaand WP zijn 2 groene letters te vinden neem hiervan de letterwaarde en tel die bij elkaar op (indien nodig stapeltellen tot 1 getal)
Ga nu naar WP2 (N 51 34.AA4 E 004 39.768)
Op de foto is de Vijfhuizenweg goed te zien aan de rechterkant.
Aan het begin van de straat rechts midden op de foto staan inderdaad maar 5 huizen
Midden bovenin was de kruising met de Kasteellaan.
Je ziet hier goed dat Leur hier "ophield" als het ware.
WP2:
Dit was tot eind jaren 80 van de vorige eeuw het einde van de bebouwde kom van Leur.
Hier begonnen de weilanden en was enkel nog een boerderij.
Kijk anno 2015 eens goed om je heen en je zult zien dat het hier nu niet ophoud.
De boerderij die er nog stond heeft plaatsgemaakt voor kleinindustrie welke gevestigd is op Attelaken.
Daar stonden vroeger ook een aantal, voornamelijk boerderijen.
Hier op WP2 is een telefoonnummer te vinden neem hiervan het 3e cijfer en noem dit B neem vervolgens het 9e cijfer en noem dit C het 4 cijfer tot slot is D.
Ga nu naar WP3 (N 51 35.BBC E 004 39.6CD).
WP3:
Het grote witte huis wat je hier ziet is gebouwd halverwege de vorige eeuw en deed dienst als kruidenierswinkeltje van de familie Maagdenberg.
Later werd het nog enige tijd een bakkerij van de familie Vermeulen.
Tegenwoordig is het een normaal woonhuis en is er van kruidenier tot bakker niets meer terug te vinden.
Leuk detail mijn oma heeft hier precies tegenover gewoond op nummer 44.
Om WP4 te kunnen berekenen hebben we het huisnummer nodig van het witte huis waar we nu voorstaan.
Stapeltel dit tot een cijfer noem dit E.
Ga nu naar WP4 (N 51 35.BDB E 004 39.(E-C)AB).
Dit is een oude foto van de Kasteellaan.
In deze straat heeft mijn oma gewoond, daar achteraan op de foto aan de rechterkant op nummer 44.
WP4:
Van 1934 tot 1999 heeft hier een basisschool gestaan.
Gezien de ligging naast de kerk kreeg deze school waarschijnlijk zijn naam Onder de torens.
Jaren lang was dit een vertrouwd beeld op Leur.
Vele Leurse kinderen waaronder mijn moeder hebben hier destijds les gehad.
De leerlingen die in 1999 nog op deze school zaten zijn terecht gekomen op de brede school Pontus.
Anno 2015 staat hier een gebouw dat dezelfde naam draagt als destijds de school.
In de muur is een plaquette gemetseld met daarop een jaartal.
Stapeltel dit jaartal en noem dit F.
Ga nu naar WP5 (N51 35.B(2XF)(D+F) E 004 39.FC(D+F)
Een oudere foto is er van deze school helaas niet te vinden.
Dit was basisschool onder de torens welke van 1934 tot 1999 hier op deze plek gestaan heeft.
De school heeft inmiddels plaatsgemaakt voor appartementen.
WP5:
De Sint-Petruskerk ontworpen door P.J. van Genk is heel kenmerkend voor Leur en is gebouwd in 1889 in dat jaar vond ook de inwijding ervan plaats.
Het is een zogeheten neogotische kruisbasiliek en heeft 2 kerktorens met 8 zijdige spitsen.
Daarnaast heeft de kerk een driebeukig schip en heeft het koor een vijfzijdige sluiting.
Er zijn 2 zijkappellen en een sacristie. (bron: Wikipedia)
Tegenwoordig is deze kerk een rijksmonument.
Achter de kerk is een begraafplaats te vinden die rijkt tot aan de Kapelstraat.
De ingang daarvan bevind zicht rechts van de kerk.
De kerk is in de loop der jaren aan de buitenkant weinig veranderd dit kun je zien als je de oude foto’s ervan bekijkt.
Nu we hier op het pleintje staan voor de kerk gaan we op zoek naar G.
Neem hiervoor van beide groene lantaarnpalen het 2e cijfer en tel dit bij elkaar op.
Noem dit G.
Ga nu naar WP6 (N 51 35.C0A E 004 39.(B+F)(G-F)(F-B)
De Sint Petrus kerk is gebouwd in 1889 en ontworpen door P.J. van Genk.
Tegenwoordig is deze kerk een rijksmonument.
WP6:
We staan nu voor een doorgang met daarop een beeld van Petrus.
De poort stamt uit begin jaren 20 van de 20ste eeuw.
Lange tijd was er hier de jongensschool gevestigd zoals met het op Leur noemde.
Nadat deze Petrusschool is dichtgegaan werd dit gebouw bijgetrokken bij het turfschip.
Dit deed dienst als cultureel centrum op Leur en er werden onder andere beurzen, bingo, sjoelen, carnaval en zelfs houseparty’s georganiseerd.
Anno 2015 is het oude pand van het turfschip er niet meer.
Dit is een paar jaar geleden gesloopt om plaats te maken voor onder andere een parkeerplaats.
Het enige wat er nog staat is deze doorgang en die herinnert ons aan het verleden.
Neem van de inscriptie hierboven de 3e letter en zet deze om naar een cijfer.
Noem dit H.
Ga nu naar WP7 (N 51 35.CEG E 004 39.DBH)
Op deze foto is de Petrusschool te zien.
Nadat de school is dichtgegaan is dit gebouw een cultureel centrum geworden met de naam 't Turfschip.
WP7:
Je staat nu aan de kade van de Leurse haven en ziet aan je linkerhand het nieuwe turfschip dat in 2010 haar deuren opende.
Je vind hier onder andere een restaurant, hotel, sportzaal en vergaderruimtes.
Op deze plek is ook de oude zeepfabriek aan de overkant van de haven te zien.
Dit pand gebouwd in 1913 deed dienst als zeep en glycerinefabriek.
Voordat de firma Pierrre Leon Nolson intrede nam in dit pand zijn deze in de korte brugstraat gestart met zoutwinning.
Dit gebeurde al in 1843 en in 1853 zijn de begonnen met het zieden van zeep.
In 1856 wordt zijn bedrijf overgenomen door D.G.F. Verwilghen en in 1858 door de firma P. Geesink en Compagnon.
In 1920 is de productie van zeep gestopt vanwege de grote concurrentie.
Het pand is hierna onder andere in gebruik genomen als weegwerktuigen fabriek.
De fabriek kreeg de naam “de ster” en deze naam siert de gevel nog steeds.
Tegenwoordig is hier een restaurant gevestigd.
Het pand is een rijksmonument.
neem de naam van dit pand en stapeltel deze tot 1 getal.
Noem dit I.
Ga nu naar WP8 (N 51 35.DEH E 004 39.C(I-C)G)
Kijk onderweg ook eens goed naar de panden aan de overkant van de haven. Sommige zijn uit de 17e eeuw en andere weer nieuwbouw. Al met al een mooi geheel waarbij geprobeerd is het oude aanzicht weer een beetje terug te krijgen.
Op deze foto is goed de Geer en Kadijk te zien.
De Geerkade is er nog steeds en ligt aan de overkant van de haven.
De foto zal ongeveer op dit punt genomen zijn vermoed ik.
In de verte is molen de Lelie goed te zien.
WP8:
Je staat nu op een brug, de zogeheten Slikbrug.
Deze is eind jaren 80 / begin jaren 90 van de 20ste eeuw gemaakt en maakte een verbinding mogelijk tussen Geerkade en destijds nog Zevenbergseweg.
Op de plek waar nu woonwijk de Keen ligt was destijds een waterzuiveringsinstallatie.
Op de plaats waar nu de Schoenmakershoek ligt was enkel weiland.
Als je om je heenkijkt zie je dat dat nu wel anders is.
Ook is vanaf hier molen de Lelie goed te zien.
Deze ronde stellingmolen is gebouwd in 1804.
Hij deed dienst als koren en schorsmolen tevens maakte de Lelie beenderen voor de lijmproductie.
In 1937 is deze molen afgebrand door een oververhitte petroleummotor.
Het overgebleven stuk werd ingericht als mechanische maalderij.
In 1986 stelde de toenmalige burgemeester Houben voor om de molen te reconstrueren en op 25 september 1998 werd de herbouwde maalvaardige molen door hem geopend Houben was toen inmiddels commissaris der koningin van de provincie Noord Brabant.
Nu wordt er op vrijwillige basis graan gemalen.
Op zaterdag is deze molen vaak opengesteld voor publiek en kan men er een kijkje nemen.
Op de Slikbrug is een aluminium plaatje te vinden met daarop wat getallen in de vorm van telefoonnummers en adresgegevens.
Als je alle getallen bekijkt, welk getal komt er dan exact 5 keer voor?
Noem dit J.
Ga nu naar WP9 (N 51 35.C(J+B)C E 004 39.CI(J+B))
Op deze foto is eveneens molen de Lelie goed te zien.
Echter nu is ook de Kadijk goed te zien, dat was de weg richting Zevenbergen.
De haven was van groot belang voor Leur.
Vrachtschepen kwamen af en aan bij de fabrieken op Leur in die tijd.
WP9:
Op deze plaats staat tegenwoordig het Adriaen van Bergen beeld.
Dit heeft al op diverse plaatsen gestaan langs de haven en begin vorige eeuw nog op het van Bergen plein getuige de ansichtkaarten uit die periode.
De Leurse haven liep toen een heel eind door, dit gedeelte is later gedempt.
Adriaen van Bergen afkomstig uit Leur was de bedenker van de list met het turfschip van Breda.
In 1590 veroverde prins Maurits de stad Breda van de Spanjaarden.
Markant verhaal hierbij is dat hij zichzelf op de dag van verovering versliep.
Een dag later zichzelf terugtrok en gevangen genomen werd door 2 neven.
Het beeld waar we nu voor staan stamt uit 1904.
Aan alle kanten van het beeld staat tekst, neem de tekst waar het oudste jaartal in staat.
Neem van deze tekst de 4eregel, het 3e woord en daarvan de 6e letter.
Zet deze letter om naar een getal en noem deze K (a=1, b=2 enz enz).
Loop nu naar WP10 (N 51 35.BEH E 004 39.DJ(B+D))
Pas op met oversteken, het kan hier druk zijn!
Het beeld van Adriaen van Bergen is typerend voor Leur.
Het heeft werd onthuld in 1904 en heeft op diverse plaatsen gestaan langs de Leurse haven.
Op deze foto genomen ergens in de 70er jaren van de vorige eeuw staat het op de kop van het Zwaaigat.
WP10:
Je staat nu bij een andere kerk van Leur en wel de vroegere hervormde kerk.
Deze kerk stamt uit 1614 echter stond er hier in 1284 al een kapel die gewijd was aan de Heilige Maagd en het Heilig Kruis.
In 1584 tijdens de tachtig jarige oorlog werd deze kapel verwoest en daar is in 1614 deze kerk voor terug in de plaats gekomen.
Tot 1970 is deze kerk in gebruik geweest als kerk.
Vanaf 1970 heeft het kerkgebouw in de Baai deze functie overgenomen.
Tegenwoordig doet het trouwkerkje zoals het nu in de volksmond heet dienst als trouwlocatie voor de gemeente Etten – Leur.
Daarnaast worden er orgelconcerten en tentoonstellingen gegeven.
Als het kerkje open deur heeft neem dan gerust eens een kijkje en zie binnen onder andere een 10 gebodenbord uit 1616, een geloofsbelijdenis bord uit 1643 en een onzevaderbord uit 1648.
(bron Wikipedia).
Op deze plek aan het kerkje bevind zich ook een bord met daarop de naam van het plein wat aan de rechterkant ligt.
Op dit bord staat een jaartal, neem daarvan het 1e cijfer en doe dit maal 2, onthoud dit voor het vinden van de cache en noem deze L.
Ook leuk te weten is dat er op de plek van de kruising vroeger een brug over de Leurse haven was.
Deze is op diverse oude foto’s terug te zien.
Het bruggetje verbond de Lange Leur (nu Lange Brugstraat) met de Korte Leur (nu Korte Brugstraat)
Loop nu naar WP11 (N 51 35.JGD E 004 39.DID)
Op deze foto is het bruggetje over de Leurse haven goed te zien.
Het bruggetje verbond de Lange Leur met de Korte Leur.
Tegenwoordig heten deze straten de Lange en Korte Brugstraat.
Ook is op de foto de hervormde kerk goed te zien, tegenwoordig noemt men het kerkje trouwkerkje.
WP11:
We zijn inmiddels aangekomen bij het pand van de vroegere paardentram.
Het staat zelfs nog op de voorgevel van het pand.
Het traject ging vanaf de Rijksweg naar het Lichttoornhoofd het centrum van Leur.
Het lijntje werd operationeel op 21 augustus 1890.
Het lijntje sloot aan bij de stoomtramlijn uit Breda en was in beheer van de Zuid-Nederlandse Stoomtramweg Maatschappij.
Tegenover dit station stond de paardenstal. Deze paardentram werd achtereenvolgens beheerd door de families Griethuisen, Bekers en Schuurmans.
Een van de conducteurs was Leen Schuurmans.
Hij had twee paarden die de tram trokken waarvan iedereen de namen kende, namelijk Jet en Pol.
In 1925 werd de paardentram op dit lijntje opgeheven.
Ook vond er goederenvervoer op dit lijntje plaats.
De goederenwagons reden door naar de haven en werden gehaald en gebracht door een stoomtram.
Deze laatste dienst werd gelijktijdig met de lijndienst Breda – Etten op 11 januari 1937 beëindigd.
(bron:BHIC)
Achter je staat een monument voor de oorlogsslachtoffers.
Hier worden elk jaar op 4 mei diverse kransen en bloemen gelegd voor hen die omkwamen in de oorlogen.
In de steen bovenop het monument is een tekst te lezen.
Neem van deze tekst de 3eregel, het 1e woord en daarvan de 1e letter.
Zet deze letter om naar een getal (NIET stapeltellen)en noem deze M.
Loop nu naar WP12: (N 51 35.JHA E 004 39.FCA)
Onderweg passeren we cafe Roellofs.
Dit cafe stamt al uit begin 20ste eeuw, het pand echter stond er al in 1832.
Op deze foto is het pand waar de paardentram gezeten heeft goed te zien.
Ook goed te zien is het spoorlijntje waar de tram overheen reed.
Het trammetje reed van de Rijksweg tot het Lichttoornhoofd.
Ook het cafe van Roellofs is op de foto te zien het cafe stamt uit 1904 maar het pand stond er al rond 1832.
Ook dit is iets typisch Leurs.
WP12:
Het laatste WP voor het vinden van de cache brengt ons naar het pand van het vroegere sint Antonius gesticht.
Al in 1902 kwamen er zusters naar huize Antonius op Leur Aanvankelijk was de congregatie verzocht om de verzorging van bejaarden op zich te nemen maar vanaf ca. 1909 besloot de congregatie het gasthuis een andere bestemming te geven.
Vanaf 1911 werd het sint Antonius gesticht enkel nog gebruikt voor de opvang en verzorging van vrouwelijke psychiatrische patiënten, zwakzinnigen en epileptici.
In 1931 is er een tweede gebouw gebouwd en dit kreeg de naam Maria paviljoen.
Dit gebouw is in de periode tussen 1980 en 1990 afgebroken en heeft plaats gemaakt voor appartementen.
Tegenwoordig zit in het pand van het sint Antonius gesticht de GGZ regio Breda.
Op de gevel van het pand zit een rood wit bordje met daarop een jaartal met witte cijfers in een rood vlak.
Neem hiervan het eerste cijfer.
Onthoud ook deze voor het vinden van de cache en noem deze N.(Bordje is er tijdelijk niet meer maar N=1)
Loop nu naar het laatste WP13 en vind daar de cache:
N (H*I+M) DF. I(N+K)(L+E+N), E JJ(D+B) (I-H)(M-L).F(M-J-C)(B*N)
Let op het plaatje op de kast was van de cache maar op deze locatie is hij geript.
Is nu iets verplaatst coordinaat is ook iets gewijzigd
Op deze foto is het gehele complex te zien van het sint Antonius gesticht zoals het er stond na de oplevering.
Zoals je kunt zien is er anno 2015 aan de buitenkant weinig veranderd.
Ook weer zo'n typisch Leurs aangezicht.
In de cache is geen plaats voor tb's en coins.
De cache is niet 24/7 dit vanwege de mooie uitzichten die je mist als het donker is en omdat er dingen zijn die enkel overdag te lezen zijn.
Log a.u.b. zo onopvallend mogelijk, zijn vaak vele ogen op u gericht.
Plaats de cache na het vinden aub weer recht terug.
Ik dank de gemeente Etten - Leur voor het verlenen van toestemming voor de plaatsing van deze cache.
Als je de cache met succes hebt gelogd mag je onderstaande banner toevoegen aan je profiel.
