Szczwół plamisty (Conium maculatum L.) – gatunek trującej rośliny z rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.). Nazwy potoczne: pietrasznik plamisty, psia pietruszka, świńska wesz, weszka, szaleń plamisty.
Działanie toksyczne: jest to roślina bardzo trująca. Zdarzają się nieraz przypadkowe zatrucia u ludzi po omyłkowym spożyciu liści i korzeni szczwołu zamiast podobnej do niego pietruszki lub innych jadalnych roślin spośród rodziny baldaszkowatych. Ze wszystkich alkaloidów grupy nikotynowej koniina najsilniej pobudza, a następnie poraża zwoje wegetatywne układu autonomicznego oraz zakończenia nerwów ruchowych. W zatruciu koniiną występują porażenia mięśni, obejmujące najpierw kończyny dolne, a następnie posuwające się ku górnym, wyższym odcinkom ciała. Śmierć następuje wskutek porażenie ośrodka oddechowego. Typowymi objawami zatrucia koniiną są rozszerzone źrenice, światłowstręt, pojawia się obfity ślinotok, silne biegunki. Wypadki zatrucia szczwołem u zwierząt spotykane są rzadko, gdyż wskutek nieprzyjemnego zapachu zwierzęta tę roślinę omijają.
Jako roślina trująca szczwół był znany już w głębokiej starożytności. Sok z niedojrzałych owoców był używany w Grecji to tracenia przestępców. Znakomity filozof Sokrates zakończył życie, wypijając z wyroku sądowego kielich soku wyciśniętego z szczwołu.
Roślina dwuletnia,60-100 cm wys.
Cechy rozpoznawcze: roślina przy roztarciu wydaje wstrętną mysią woń. Łodyga sinozielona, bruzdowata, dołem czerwono lub brunatnofiloteowo plamista. Baldachy 7-18 szypułowe; pokrywy baldachu 3-5 listne, nie podzielone, lancetowate; pokrywki baldaszków bardzo drobne, w dół odgięte, liście pokrywek jednostronne, w liczbie 3-5 zrosłych nasadami.
Cechy szczegółowe: liście 3-krotnie pierzaste; odcinki lancetowate, pierzasto wcinane. Kwiaty białe, zapachu moczu mysiego; kielich o ząbkach niewyraźnych. Owoc kulisty, o wybitnych falistych, pełnych żeberkach, nieco spłaszczony z boków.
Kwitnie: od czerwca do sierpnia
Siedlisko i rozmieszczenie: roślina występuje na żyznych glebach, nieużytkach, na śmietnikach, w ogrodach, na rumowiskach,
przy płotach, w zaroślach, nad rowami i brzegiem rzek; lubi nieco wilgotna glebę gliniasta. Rośnie na całym obszarze niżowym i w niższych położeniach górskich.
Ważniejsze składniki chemiczne: ziele i owoc szczwołu plamistego zawierają alkaloidy; koniinę, koniceine; flawonoidy: diosminę; olejek eteryczny, które występują we wszystkich organach rośliny, ale przede wszystkim w niedojrzałych owocach. Zawartość tych alkaloidów w łodygach dochodzi do około 0,065%, w liściach około 0,01%, w korzeniach ilość alkaloidów w łodygach dochodzi od 0,018 do około 0,042%, zaś w niedojrzałych owocach występuje od 0,2 do około 0,7% alkaloidów. Zawartość wszystkich alkaloidów w szczwole dochodzi do 2%.
Właściwości lecznicze: w homeopatii bardzo rzadko stosuje się przetwory ze szczwołu plamistego leczeniu wrzodów żołądka
i dwunastnicy.
Fragment książki Jakuba Mowszowicza - Rośliny trujące.
Wikipedia
Uwaga: w niektórych pojemnikach znajdują się zielone karteczki z danymi i tropami, pozwalającymi ustalić miejsce ukrycia FINAŁU PROJEKTU, jak również podpowiedzi do innych skrzynek nie wchodzących w obrys sowy (skrzynki te wirtualnie założone są na widocznym obok sowy księżycu np. Hotel Uroczysko). Karteczek tych nie zabieramy!!!
Projekt realizowany jest przez Nadleśnictwo Damnica i Gminny Ośrodek Kultury w Główczycach oraz zaprzyjaźnionych keszerów z bliższej i dalszej okolicy :)
skrzynka przygotowana przez: Sir Black
Skrzynka
Jedno z haseł do skrzynki małego finału roślin trujących wirtualnie umieszczonego na księżycu obok sowy (GC5VWHT) zdobędziesz odpowiadając na zagadkę.
Kto to taki? Pewnie wiecie,
choć nie rybak, łapie w sieci.
Siedzi w kącie, pilnie słucha,
czy mu w sieć nie wpadła mucha.