Be smart, be an EarthCacher - geology rulez! ;)
Acknowledgment: Paweł Woźniak MSc / Polish Geological Institute-National Research Institute
Podziękowanie: mgr Paweł Woźniak / Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy
Jaskinia - podziemne ciągi i korytarze, sale i komnaty, studnie i kominy. To efekt działania procesów krasowych, czyli rozpuszczania masywów wapiennych przez wody zawierające dwutlenek węgla. Uległy im również Góry Towarne. Ich wnętrze wygląda zapewne jak ser szwajcarski! Mamy tu przecież Jaskinię Cabanową, Towarną, Dzwonnicę i Niedźwiedzią. Dzisiaj wykorzystujemy je do celów turystycznych, sportowych (speleologia) i naukowych. Spróbujmy jednak zamknąć oczy i wyobrazić sobie te same jaskinie mniej więcej 30 tys. lat temu...
"Batmens" - od jesieni do wiosny można je tu spotkać... / photo & background photo: hanbei
Jest jakoś inaczej niż poprzednio… I nie chodzi tu o zmianę koloru otaczającego nas pejzażu. Przed chwilą staliśmy na zielonym wzgórzu udekorowanym białymi skałami, a teraz jesteśmy w białej... zamrażarce? Nie ma się co dziwić. Witamy w plejstocenie! Czym teraz jest dla nas jaskinia? Neandertalczyk miał pewnie podobne dylematy, ale ta „dziura” w skale wapiennej dawała mu schronienie (wiatr, mróz, śnieg, deszcz), była miejscami pochówków, kultowych obrzędów, a nawet spełniała rolę lodówki! Stała, chłodna temperatura utrzymywała przez jakiś czas mięso upolowanych zwierząt w dobrej kondycji. Niestety zarówno w przeszłości, jak i teraz, zdobycie mieszkania nie przychodzi ludziom łatwo. Większość grot była przeważnie zajęta, a spotkanie z ich właścicielem nie należało do przyjemności. Niedźwiedź jaskiniowy (Ursus spelaeus) tylko pozornie zdawał się być „poczciwym i niezdarnym misiem” stworzonym do przytulania.
Przed Niedźwiedzią: Leo (hanbei/GeoAwarePL) & mgr Paweł Woźniak (PGI-PRI)
In front of the Niedźwiedzia Cave: Leo & Paweł Woźniak MSc (PGI-PRI)
photo & background photo: hanbei
Ursus władał w plejstocenie sporą połacią Europy, praktycznie od Hiszpanii aż po Ural. Wymarł pod koniec ostatniej epoki lodowcowej 28 tysięcy lat temu. Był o około 30% większy od dzisiejszego niedźwiedzia brunatnego. Niektóre okazy jego szkieletów, wystawione obecnie w muzeach, mają 190 cm długości i 120 cm wysokości w kłębie! Dorosłe niedźwiedzie mogły ważyć nawet 1000 kg! Pomimo ociężałego wyglądu ursus poruszał się szybko i cicho, osiągając prędkość dochodzącą do 60 km/h. Całe zwierzę pokrywało gęste, ciemnobrązowe futro. Paleontolodzy dysponują obecnie tysiącami przebadanych kości niedźwiedzia jaskiniowego. Materiał ten pozwolił na dokładne odtworzenie jego wyglądu, a także rozwoju i warunków życia. Część z nich znaleziona została w olsztyńskich jaskiniach.
Odpowiedzi proszę wysyłać za pomocą mojego profilu. Nie trzeba czekać na moją odpowiedź, można od razu logować. Jeśli coś będzie nie tak, zgłoszę się sam. Pamiętajcie proszę, że logi bez podesłanych odpowiedzi będą kasowane.
ZADANIA
- Podaj w centymetrach wysokość i szerokość otworu wejściowego prowadzącego do Jaskini Towarnej.
- Co zaobserwować można w stropie Jaskini Towarnej, około 5-6 m za otworem wejściowym? Zwiedzanie jaskini nie wymaga użycia specjalistycznego sprzętu – ciąg rozwinięty jest w poziomie. Wystarczy tylko latarka (czołówka) i kask (np. rowerowy). Do wskazanego w zadaniu punktu dochodzi jeszcze światło zewnętrzne.
- Jak myślisz, czym jest czarna wstęga, widoczna na skale, na zdjęciu tła (znajduje się ona w połowie korytarza do końcowej hali)?
- Niedźwiedź jaskiniowy zniknął z powierzchni Ziemi prawie równocześnie z mamutem i nosorożcem włochatym. Przyczyniły się do tego zmiany klimatyczne i polowania naszych przodków. W przypadku niedźwiedzia jaskiniowego pojawiło się w literaturze naukowej wiele publikacji na temat klanów łowców plejstoceńskich specjalizujących się w polowaniu na niedźwiedzia. Czy oprócz tego istniał jakiś inny czynnik, który przyczynił się do jego zagłady? Odpowiedzi udziel w kilku prostych zdaniach.
- Zadanie opcjonalne: tu zawsze warto zrobić sobie niedźwiedzią fotkę ;)
URSUS – everything’s clear!
Cave – underground systems, galleries, halls, chambers, wells and holes. This is all due to karst processes, which is limestone massifs dissolution by water with carbon dioxide. Towarne Mountains were one of the victims. Their interior must look like a Swiss cheese. Here, all in one place, we have the Cabanowa, Towarna, Dzwonnica and Niedźwiedzia Cave. Today we use them for touristic, sport (Speleology) and scientific reasons. Let’s just attempt to close our eyes for a moment and imagine these caves more or less 30 thousand years ago…
It all feels a bit different than before… and this is not just about the colour change of the landscape art surrounding us. Just a moment ago we were standing on a green hill embellished with white rocks, whereas now are we in a white… refrigerator? Well, don’t be stunned. We are in Pleistocene after all! What is the cave for us now? Neanderthals must surely have had similar dilemmas, but the ‘hole’ in the rock served them as their shelter (before wind, frost, snow or rain), a burial place, rites and even a fridge! A fixed, cool temperature served to keep meat or hunted animals in good shape. Getting your own place to live in was then and is now quite a big challenge. Most of the grottos were occupied and greeting their hosts was not a pleasant thing to do. Cave bears (Ursus spelaeus) were only apparently a “decent and clumsy bear” some would like to cuddle.
Ursus ruled a big part of Europe (practically from Spain up to Ural) back in Pleistocene. The species were extinct at the end of the Ice Age, almost 28.000 years ago. Ursus was about 30% larger than today’s brown bear. Some of the skeleton forms in museums are of 190 cm length and 120 cm height (and this is in withers). Grown up bears could weigh as much as 1000 kg! Despite its lumpish looks, ursus moved quietly and quickly, reaching pace up to 60 km/h. The animal was covered with thick and dark brown fur. Palaeontologists possess thousands of investigated bones of the ursus. Some of them were found in Olsztyn’s caves.
Replies are to be sent via my profile. There’s no need to wait for my reply, you can log your answers straight away. If there’s anything wrong, you will be notified. Do remember though, that logs with no answers shall be deleted.
TASKS
- Provide the height and width (cm) of the entrance hole leading to Towarna’s Cave • Name the object you can look at on the roof of the cave, around 5-6 metres behind the entrance. Visiting the cave does not require use of specialist equipment – its path is horizontal – a head torch and a helmet are enough. Additional external light is a bonus support for the task.
- What do you think is a black ribbon, visible on a rock as well as the background photo (located from the bottom of the gallery up to its hall end)?
- Cave bear disappeared from the Earth almost simultaneously alongside a mammoth and a wolly rhinocerous. This was caused by climate change and hunting of our predecessors. As for the cave bear, much was published about the clans and Pleistocene hunters specialising in bear hunting. Was there any other factor affecting the bear’s demise. Answer in short and simple sentences.
- Optional task: a bear’s photo would be bearable ;)
