Jezioro Kierskie jest jeziorem polodowcowym, położonym w zachodniej części Poznania. Jest to największy zbiornik wodny miasta i jeden z największych w Wielkopolsce. Jezioro leży na terenie Pojezierza Poznańskiego.
Zdjęcie: Tomasz Duszyński, FotoAvion.
Pojezierze Poznańskie (zwane Wysoczyzną Poznańską) to duży mezoregion fizycznogeograficzny położony w zachodniej części Pojezierza Wielkopolskiego. Ograniczają je Bruzda Zbąszyńska na zachodzie i Poznański Przełom Warty na wschodzie. Średnio teren wznosi się na wysokość 75-100 m n.p.m. z kulminacją w postaci Góry Moraskiej (154 m n.p.m.) w północnej części Poznania. W części północnej mezoregionu znajdują się równoleżnikowe moreny czołowe fazy poznańskiej, zaś na południowym zachodzie przebiega południkowo glacjotektoniczny Wał Lwówecko-Rakoniewicki. Unikatowego krajobrazu polodowcowego z licznymi jeziorami rynnowymi, pagórkami morenowymi oraz rozległymi kompleksami leśnymi chronią dwa parki krajobrazowe - Sierakowski Park Krajobrazowy i Pszczewski Park Krajobrazowy. Cenny fragment na południe od Poznania, z morenami czołowymi, jeziorami rynnowymi, ozami oraz bogatą szatą roślinną obejmuje Wielkopolski Park Narodowy.
Jeziora polodowcowe są jeziorami powstałymi w zagłębieniu terenu utworzonym wskutek działalności lodowca lub lądolodu, charakterystyczny dla obszarów młodoglacjalnych. Znaczna część jezior polodowcowych pochodzi z roztopienia rozległych płatów martwego lodu, które przez dłuższy czas utrzymywały się jeszcze przed czołem cofającego się lodowca. Bryły martwego lodu otoczone były wówczas materiałem morenowym lub żwirami i piaskami osadzonymi przez wody roztopowe. Jeziora polodowcowe występują w Polsce na obszarze objętym przez najmłodsze zlodowacenie północnopolskie. W strefach pagórkowatych czołowo-morenowych są one tak liczne, że całe regiony przybrały stąd nazwę pojezierzy.
Wśród jezior polodowcowych wyróżnia się m.in.:
- jeziora eworsyjne: jest to rodzaj jeziora polodowcowego w obrębie kotła eworsyjnego, powstałego w wyniku erozyjnej działalności wód podlodowcowych;
- jeziora karowe (cyrkowe): to jeziora polodowcowe, powstałe w obrębie kotła lodowcowego po ustąpieniu lodowca, inaczej mówiąc wody tego jeziora wypełniają obniżenia powstałe w wyniku erozyjnej działalności lodu lodowcowego w miejscu jego gromadzenia, a więc w cyrku lodowcowym; jeziora te mają małą powierzchnię, owalny kształt, strome brzegi i są stosunkowo głębokie;
- jeziora morenowe: to rodzaj jezior polodowcowych, powstałych w obniżeniu pomiędzy wzniesieniami moren czołowych i obniżeniu moreny dennej; charakteryzują się dużą powierzchnią, małą głebokością, rozwiniętą linią brzegową i łagodnymi brzegami;
- jeziora rynnowe: to jeziora polodowcowe, które wypełniają obniżenie rynny polodowcowej, zazwyczaj długie, wąskie, kręte, głębokie i o stromych brzegach; często tworzą ciągi, które wyznaczają przebieg dawnych rynien;
- jeziora wytopiskowe: to rodzaj jezior polodowcowych, powstałych w zagłębieniu utworzonym po wytopieniu się brył martwego lodu, klinów lodowych lub soczewek lodu gruntowego (wytopisko); rodzajem jeziora wytopiskowego są oczka polodowcowe; jeziora te posiadają nieregularne kształty i głębokość do 30 metrów, mają łagodne brzegi;
- jeziora zastoiskowe: to rodzaj jezior lodowcowych utworzonych na przedpolu lodowca w wyniku zatamowania naturalnego odpływu wód lodowcowych przez jęzor lub czoło lodowca, powstały one w okresach cofania się (rzadziej nasuwania) lodowca, gdy masy wód roztopowych nie znajdowały sobie odpływu i zalewały przed jego czołem rozległe obszary.
Przez profil wyślij odpowiedzi na poniższe pytania. Nie musisz czekać na moją zgodę na logowanie, jednak pamiętaj, że logi bez uprzednio wysłanych odpowiedzi będą kasowane. Logować można bezpośrednio po wysłaniu odpowiedzi do mnie, a jeśli coś w nich będzie nie tak, zgłoszę się do Ciebie/do Was i pomogę w zadaniu. Powodzenia!
Zadania:
- Jakie typy jezior polodowcowych przedstawiono na rysunku poniżej?
- Jakiego rodzaju jeziorem polodowcowym jest Jezioro Kierskie? Odpowiedź uzasadnij.
- Udaj się na współrzędne skrytki. Opisz dno jeziora.
- Następnie przejdź do waypointu Głaz. Podaj w cm wymiary A i B głazu widoczego na poniższym zdjęciu. Opisz jego teksturę. Jak myślisz - jaka to skała?
- OPCJONALNIE: Możesz załączyć zdjęcie swoje lub gpsa. Proszę nie zamieszczaj zdjęć odpowiadających na pytania.