Uwaga! Finał tej zagadki nie jest ukryty na współrzędnych startowych, ani na terenie kolejowym. W żadnym wypadku nie trzeba się zbliżać do torów kolejowych!
O historii tej lokomotywy, jak i całej serii nie ma co się rozpisywać, bo poznacie ją sami rozwiązując zagadkę :) Pierwsze zadanie to dowiedzcie się co to za maszyna. Najłatwiej można się z nią zapoznać przybywając na stację Warszawa Praga (kierunek: na Legionowo, Modlin, Ciechanów). Jest świetnie widoczna z okien pociągu po prawej stronie przed wjazdem na samą stację. Można też dojść do niej na piechotę, ale uważajcie na przejeżdżające nieopodal pociągi! Gdy już ją zobaczycie, zanotujcie sobie jej oznaczenie, zapisane na kotle.
Co oznaczają literki?
Jest to typowy zapis dla normalnotorowych lokomotyw parowych, obowiązujący w polskiej kolei. Pierwsza duża litera oznaczała typ parowozu: O dla osobowych, P dla pospiesznych i T dla towarowych. Czasem za nią była jeszcze jedna duża literka K, która oznaczała tendrzaka – krótką lokomotywę bez tendra - wagonu, w którym jechał węgiel. Tego typu pojazdy zwykle pracowały jako lokomotywy manewrowe. Natomiast mała literka to zaszyfrowany układ osi pojazdu. Koleje w różnych państwach miały swoje własne standardy oznaczania liczby osi. Waszym pierwszym zadaniem jest dowiedzieć się jak układ osi naszej bohaterki zostałby zapisany w systemie brytyjskim. Suma wszystkich cyfr to A.
Kuzynka naszej bohaterki, która przyjechała z Niemiec na wolsztyńską Parowozjadę.
Pochodzenie zapisane w liczbach
Po literkach mamy cyferki, które oznaczają pochodzenie lokomotywy. Ta trafiła do nas z... no właśnie skąd? Gdy już to ustalicie, to już tylko krok dzieli Was od informacji w jakim mieście wyprodukowano ten konkretny egzemplarz. To nie będzie trudne, pomimo że lokomotywy tego typu były swego czasu bardzo popularne i były produkowane w wielu miastach. Suma cyfr w obecnym numerze kierunkowym miasta, w którym powstał ten parowóz to B.
W chwili gdy ta lokomotywa opuszczała fabrykę cała seria nosiła inne oznaczenie, odpowiednie dla państwa-producenta. Suma cyfr w oznaczeniu to C.
Kolejna, w tym przypadku czterocyfrowa liczba to numer nadany konkretnej lokomotywie. Dodajcie do siebie te wszystkie cyferki a otrzymacie D.
Znów kuzynka
Ciężka praca potem sława
Gdy już zdobędziecie te informacje nie będzie dla Was tajemnicą że nasza bohaterka została wyprodukowana w jednym z państw Osi w czasie II wojny światowej. Powstała w ponad 7 tysiącach egzemplarzy. Po wojnie, w ramach reperacji wojennych wiele z nich trafiło do kolei państw okupowanych jako reperacje wojenne. Flotę PKP zasiliło ponad 1200 pojazdów tego typu. Państwo polskie przejęło także fabryki, w których były one produkowane razem z nie ukończonymi egzemplarzami. Zostały one wykończone i pod nieco zmienionym oznaczeniem także zasiliły naszą kolej
Przez wiele lat lokomotywy te stanowiły najliczniejszą z eksploatowanych w PKP serii. Bardzo zresztą chwaloną przez maszynistów, gdyż były projektowane jako pojazdy szybkie, proste w obsłudze i niezawodne. I warunki te udało się producentom spełnić.
Do dnia dzisiejszego przetrwało ponad 50 pojazdów tego typu w bardzo różnym stanie zachowania. Kilka nadal jest „pod parą” i okazyjnie prowadzą pociągi retro. Niektóre zostały przekształcone w pomniki, bądź jako eksponaty cieszą oczy w muzeach i skansenach. Jednak zdecydowana większość ma wygaszone kotły i służą jako magazyn części zamiennych dla tych jeżdżących i niestety źródło surowca dla złomiarzy... ;(
Nasza bohaterka obecnie czeka na renowację, która pozwoli jej dołączyć do innych eksponatów Muzeum Komunikacji. Jednak jeszcze kilka lat temu działała, prowadziła pociągi, a nawet zagrała w filmie! Suma cyfr roku produkcji tego filmu to E. Zresztą, lokomotywy tego typu można zobaczyć w wielu filmach, których akcja dzieje się w latach powojennych. Ciekawostka: ostatnio zauważyłem jedną z nich w filmie „System” (Child 44) z Tomem Hardym i Noomi Rapace w rolach głównych. Opowiada on historię, która wydarzyła się w ZSRR w trakcie i tuż po II wojnie światowej. Oczywiście, pojawienie się takiego pojazdu to nie błąd ekipy filmowej, bo za Bug również trafiło kilka setek tych lokomotyw, też jako reperacje wojenne. Ale jeśli dotarliście do tego momentu w zdobywaniu wiedzy o tym parowozie, to już na pewno to wiecie. I to, że w latach '60 ubiegłego wieku PKP z powodu braków taborowych zakupiło od ZSRR 200 kolejnych takich pojazdów.
Zagadka
Oto podsumowanie zagadki. We wszystkich przypadkach sumujemy cyfry.
A - brytyjski zapis układu osi tej lokomotywy
B - obecny, telefoniczny numer kierunkowy miasta, w którym wyprodukowano tą lokomtywę
C - pierwotne oznaczenie tej serii lokomotyw
D - suma czterech cyfr "numeru rejstracyjnego" tego parowozu
E - rok produkcji filmu w którym zagrała ta lokomotywa
Cyfry podstawiamy do wzoru:
N 52° 16.(A+B)*E+2*D-1
E 021° 01.(A+C+1)*D+B+E
...i udajemy się po finał :)
