Mocno zrujnowany, ale posiadający swój urok zamek stoi się na wysokim stożkowatym wzniesieniu porośniętym lasem. Pierwotnie zamek składał się z murowanej okrągłej wieży i budynku mieszkalnego otoczonych murem obwodowym. Następnie w XV wieku rozbudowano warownię o zamek dolny od wschodu, a niedługo potem o drugi zamek dolny od zachodu. Nie stykały się one bezpośrednio, więc połączono je przejściem komunikacyjnym. Obecnie zachowały się ruiny wszystkich części warowni z dwoma wejściami do obu zamków dolnych. Wnętrze porośnięte jest niską roślinnością, drzewa są wycinane. Zamek górny jest trudno dostępny, można się do niego dostać tak jak dawniej od północy dzięki specjalnie przygotowanym podpórkom, ale chyba specjalnie nie są one wygodnie rozstawione (niegdyś była to drabina lub drewniane schody). Znajduje się tam taras widokowy na całą okolicę. Podobno widać nawet zamek w Ogrodzieńcu, choć mi nie udało się tego potwierdzić (na horyzoncie leżała już mgła). Wieża posiada 16 m wysokości i 6 m średnicy. Grubość murów wynosi ponad 2 m. Wchodziło się do niej z piętra sąsiadującego budynku mieszkalnego o wymiarach 18,6 m x 9,7 m. Zamek dolny od wschodu ma kształt pięciokąta i pełnił funkcje gospodarcze, mieszkalne dla załogi zamku i składu broni. Mury go otaczające posiadały blanki i były wzmocnione przyporami. Od zachodu znajduje się ostrołukowa brama wjazdowa z zachowanymi otworami służącymi do spuszczania brony. W płd.wsch. część można dostrzec wgłębienie w murze, które można być pozostałością niewielkiej wieży obserwacyjnej. Drugi zamek dolny znacznie większy od wschodniego, posiadał charakter renesansowej rezydencji z częścią mieszkalną i gospodarczą. Również jest otoczony murem obwodowym, który dodatkowo biegnie tu po skale do wieży. Zachowane mury budynku sięgają ok. 2 m wysokości, widać otwory okienne i prawdopodobnie drugą bramę wjazdową. Znajduje się tu także głęboka na 200 m, jak utrzymują legendy, studnia. Inne legendy mówią, iż pod całą warownią znajduje się sieć korytarzy, które pobudzały wyobraźnie poszukiwaczy skarbów i przyczyniły się do dewastacji zabytku. Badanie archeologiczne nie potwierdziły jednak ich istnienia. Od 1954 r. zamek i okolica stanowią rezerwat krajobrazowy "Smoleń", skatalogowano tu 160 gatunków roślin.
Aktualizacja: W 2015 r. trwają jeszcze ostatnie prace zabezpieczające mury zamkowe. Wygląd ruin nieco się zmienił, zostały lepiej przystosowane do zwiedzania przez turystów, którzy przez kilka tygodni mieli możliwość wejścia na ich teren, ponieważ bramy nie były zamknięte. Oficjalnie jednak, wstęp wciąż jest wzbroniony, otwarcie nastąpi prawdopodobnie na jesieni tego roku.
HISTORIA
Pierwszy poświadczony w dokumentach właściciel Smolenia - Jan z Pilczy, kasztelan radomski, postawił w połowie XIV w. zamek z kamienia łamanego. Był on siedzibą jego możnego rodu - Toporczyków, którzy zmienili później nazwisko na Pileccy. Podawane gdzieniegdzie informacje o pierwszym zamku, który wznosił się tu już w XIII w i walkach pod Smoleniem o polski tron między królem Czech - Wacławem II a Władysławem Łokietkiem, które doprowadziły do zniszczenia warowni w 1300 r. są całkowicie nieprawdziwe. Głównym elementem założenia była okrągła wieża oraz dobudowany do niej dom mieszkalny otoczone murem obwodowym.
Widok od południa, rysunek z ok. 1876 r.
Źródło: Zamki i dwory obronne ziemi krakowskiej, Marian Kornecki, Kraków 1966
1394 r. - pierwsza wzmianka o tutejszym kapelanie zamkowym. Sam zamek zwany był wtedy podobnie jak pierwotny drewniany spalony podczas walk Władysława Łokietka z Wacławem II - Pilczą. Właścicielem był prawdopodobnie syn Jana - Otton
Małżonka króla
W 1417 r. król Władysław Jagiełło po raz trzeci brał ślub. Jego wybranką była Elżbieta z Pileckich Granowska pani na zamku w Smoleniu, również "doświadczona" w tym względzie, bo już 3-krotnie zamężna. Związek ten wywołał wielkie oburzenie wśród szlachty.
pocz. XV w. - na zamku zachodnim zbudowano dwie półbaszty tworząc z nich dwie rycerskie wieże mieszkalne, w tym jedną ze sklepieniem kolebkowym w najniższej kondygnacji
XV w. - w wyniku małżeństwa Elżbiety Pileckiej z Wincentym z Granowa herbu Leliwa dobra pileckie stały się własnością Leliwitów. W tym stuleciu warownię rozbudowano o wschodni zamek dolny
koniec XV w. - rozbudowano część mieszkalną, dobudowując kilka pomieszczeń do wieży mieszkalnej w płd.-zach. narożniku zamku dolnego zachodniego
1577 r. - w imieniu Anny Pileckiej (która była nieletnia) Jan V Pilecki sprzedał zamek biskupowi krakowskiemu Filipowi Padniewskiemu herbu Nowina. Ten przekazał go swojemu bratankowi Wojciechowi, kasztelanowi oświęcimskiemu. Prawdopodobnie budowla była już w zastawie u Padniewskiego od 1570 r.
1610 r. - Wojciech Padniewski przeniósł się do nowo postawionej wytwornej siedziby w pobliskiej Pilicy. Smoleń stracił swe znaczenie i powoli był opuszczany, został tu tylko folwark
1655 r. - Szwedzi zdobyli i zniszczyli opuszczony już zamek. Od tej pory ruiny często zmieniały właściciela
poł. XIX w. - Smoleń zakupił sędzia Roman Hubicki, amatorsko zajmujący się historią i archeologią. Prowadził on firmę "Batawia", będącą fabryką śrutu, urządzoną na zamku.
Kilkanaście lat później Smoleń i Pilica znowu miały wspólnego właściciela - Leona Epsteina
1959 r. - teren z zamkiem został objęty rezerwatem krajobrazowym "Smoleń"
lata 1972-75 - za sprawą PTTK w Olkuszu przeprowadzono w ruinach prace remontowe i zabezpieczające
1997 r. - przeprowadzone zostały pierwsze badania archeologiczne.
2010 r. - po zawaleniu się narożnika na zamku dolnym i stwierdzeniu fatalnego stanu murów, warownię zamknięto dla turystów. Prowadzone są prace zabezpieczające i porządkowe
2015 r. - zamek zostanie prawdopodobnie ponownie oddany do użytku we wrześniu. Zbudowano schodki i przejścia ułatwiające turystom zwiedzanie