Tartak Raphaelsonhnów został wybudowany ok. 1884 roku przez miejscowego przedsiębiorcę, Louisa Raphaelsohna. Powstał na terenie wcześniej wykorzystywanym rolniczo, w zakolu rzeki Łyny, w sąsiedźtwie Starego Miasta. To już ostatni duży, zabytkowy obiekt fabryczny w Olsztynie, a także ostatni relikt dzielnicy przemysłowej, która w II poł. XIX w. zaczęła rozbudowywyać się w tej części miasta.
Tartak Raphaelsohnów pierwotnie składał się z dwukondygnacyjnego budynku fabrycznego wzniesionego w konstrukcji ryglowej z wypełnieniem z czerwonej cegły ceramicznej, natomiast od strony południowej przylegała do niego murowana w całości z cegły kotłownia i maszynownia. Górna część głównego obiektu fabrycznego pełniła funkcję hali traków, piętro dolne zawierało system usuwania trocin i transmisji napędu. Tartak posiadał dwa pionowe traki ramowe które napędzane były przez maszynę parową, natomiast kłody do przetarcia wciągane były z zewnątrz na górną kondygnację za pośrednictwem pochylni i wciągarki.
Tartak funkcjonował w obiekcie do 1929 roku, kiedy to firma braci Raphaelsohnów sprzedała nieruchomość miejskiej spółce gospodarki komunalnej i działalność produkcyjna zakończyła się. Nowy właściciel przebudował fabryczne wnętrza adaptując je na magazyny, warsztaty i pomieszczenia socjalne. Po 1945 r. dawny tartak pozostawał własnością przedsiębiorstw miejskich a w roku 1987 został całkowicie wyłączony z użytkowania. Od tego momentu rozpoczął się proces coraz większej degradacji zabudowań, pojawiły się wówczas plany a nawet działania mające na celu rozebranie tego obiektu.
Uratowany dla przyszłości piękny przykład infrastruktury technicznej otwarto dla zwiedzających 1 maja 2014 r., zabytkowy Tartak Raphaelsohnów to obecnie Centrum Techniki i Rozwoju Regionu oraz Muzeum Nowoczesności.