Skały okruchowe to nic innego jako nagromadzenie ziaren (okruchów) pochodzących z rozpadu starszych skał. Powstają wskutek wietrzenia. O skale klasycznej czyli luźnej możemy mówić gdy ziarna nie są ze sobą spojone. Jednak z biegiem lat na drodze wielu przemian owa luźna skała przechodzi w skałę zwięzłą składającej się z okruchów oraz spoiwa. Mówiąc o skałach okruchowych możemy wyodrębnić kilka istotnych cech, które pozwolą nam rozpoznać oraz opisać poszczególne rodzaje skał. Możemy tu mówić o strukturze, teksturze, składzie mineralnym ziaren czy spoiwie jakie łączy poszczególne okruchy skał.
Frakcja - to nic innego jak wielkość ziaren wchodzących w skład skały. Możemy tu wyróżnić: psefitowa pow. 2 mm, psamitowa - 0,1-2 mm, aleurytowa - 0,01 - 0,1 mm, pelitowa poniżej 0,01 mm.
Stopień obtoczenia i kształt ziaren Obtoczenie to inaczej stopień zaokrąglenia krawędzi i kantów okruchów; wyróżnia się 4 podstawowe stopnie: składniki kanciaste, słabo obtoczone, obtoczone, dobrze obtoczone. Kanciaste okruchy o wielkości pow. 20cm to bloki a obtoczone to głazy, natomiast kanciaste ziarna o wielkości 2-20cm to okruchy, a obtoczone to otoczaki. Kształt ziaren określa się na podstawie długości 3 prostopadłych kierunków. Wyróżnia się okruchy: dyskowate (2 wielkości zbliżone, trzecia dużo mniejsza); kuliste (wszystkie wielkości zbliżone); płasko wydłużone (każda kolejna wielkość mniejsza od poprzedniej); wrzecionowate (2 wielkości zbliżone, trzecia dużo większa).
Tekstura czyli sposób rozmieszczenia, upakowania i wzajemnej relacji między składnikami. Możemy tu mówić o jakości wypełnienia między różnymi składnikami, o sposobie ułożenia składników ich orientacji, warstwowaniu.
Spoiwo - jest to substancja mineralna, która wiąże luźne okruchy skalne. O spoiwie mówimy gdy składniki są ciasno upakowane. Gdy składniki są rozproszone w spoiwie to możemy mówić o tle skalnym. Zdarza się, że spoiwo zawiera oprócz głównych ziaren dużo drobniejsze składniki. Wtedy mamy do czynienia z tzw. matriksem.
Tego szukaj
ZADANIE:
1. Jaki rodzaj skały tworzy wychodnię?
2. Stojąc przed wychodnią odszukaj pokazany na zdjęciu fragment. Podaj jego wymiary - dł/szer/grubość.
3. Jaka jest frakcja i struktura występujących tutaj skał?.
4. Opcjonalnie zrób zdjęcie lecz tak by nie hintować odpowiedni.