Czy są tu jakieś granulki?
Are thery anywhere granules?
[PL] 
UWAGA! To jest skrzynka typu Earth Cache. Nie zawiera fizycznego pojemnika! Zgodnie z wytycznymi dla Earth Cache, logować można po wysłaniu odpowiedzi. Nie czekaj na odpowiedź z mojej strony. Jeśli coś będzie nie tak z Twoimi odpowiedziami sam się do Ciebie zgłoszę
I jeszcze jedna uwaga:
logi bez wcześniej udzielonych odpowiedzi będą kasowane w ciągu 14 dni!
Pytanie będące jednocześnie nazwą tej skeszynki jest zasadne. Granulek jednakże tutaj dosłownie nie będzie chociaż... Będą na pewno granulity. Znacie się z nimi? Nie? Czas najwyższy je poznać. Nie dość, że są urocze to dodatkowo należy im się nasze uznanie. W końcu urodzić się pod taką presją... Warto zobaczyć! Stąd ten earthcache... Zapraszam.
Pierwotnie mianem granulitów określona bardzo drobnoziarniste skały kwarcowo-skaleniowe bez względu na ich pochodzenie (oczywiście pochodzenie metamorficzne). Wg dawnych źródeł:
skały średnio- do drobnoziarnistych zbudowane z plagioklazu i kwarcu lub bezkwarcowe, zawierające pierwotnie bezwodne minerały ferromagnezowe...
Kwestią przypomnienia, a może wprowadzenia? Skały metamorficzne powstają w wyniku oddziaływania wyższej temperatury lub ciśnienia albo też obu czynników jednocześnie. W skrócie fachowo mówiąc temperatura i ciśnienie oznaczona skrótowo być może P (pressure - ciśnienie) i T (temperatura). Skały metamorficzne powstawać mogą zarówno ze skał magmowych jak i osadowych. Nie zamyka to pola działania zjawisk metamorficznych. W końcu skała metamorficzna może powstać z... innej skały metamorficznej. A kto zabroni tego przyrodzie? Wiadomo, są takie skały, które tworzyć się będą w niższych warunkach PT jak i znajdziemy takie, które powstają w wysokich warunkach PT.
Często te temperatury i ciśnienie to dla nas abstrakcja. Łatwiej nam wyobrazić sobie temperaturę - widzimy bezpośrednio jej efekty i nawet temperatura przy której stal zaczyna robić się płynna (1539ºC) nie robi na nas aż tak dużego wrażenia. Wyobrażenie sobie ciśnienia jest nieco trudniejsze. A warto pokusić się o pewne "przybliżenie", które pozwoli nam zrozumieć istotną kwestię powstawania skał metamorficznych. W dużym uproszczeniu, biorąc pod uwagę jednostkę ciśnienia jaką jest bar możemy powiedzieć, że na pole o powierzchni 1cm2 oddziałuje masa 1kg. I już mamy jeden bar... Innymi słowy 100 barów to 100 kilogramowych toreb cukru tak ustawionych tak by nacisk tych 100kg odbywał się na powierzchnię 1cm2!Tymczasem granulity, które możecie tutaj obejrzeć powstawały przy ciśnieniach rzędu 15-20kbar... 20 000kg nacisku na 1cm2 (to około 2000MPa!)!!! Czyż to nie znacząca presja? Chyba bolałoby nas takie ciśnienie. Dołóżmy do tego temperaturę rzędu 900-1000ºC i... mamy warunki powstawania naszych granulitów!
Wzrost ciśnienia powoduje, zgodnie z zasadami termodynamiki, zagęszczenie materii, czyli zmniejszenie objętości minerałów i skał. Niektóre z kombinacji minerałów podczas wzrostu ciśnienia (lub jego obniżania, lub też zmian temperatury) mogą stać się nietrwałe i mogą zostać zastąpione kombinacjami innych minerałów. Przykładowo podczas wzrostu ciśnienia jedne kombinacje mineralne zostają zastąpione innymi o większej gęstości minerałów (większe upakowanie atomów). Procesy wysokociśnieniowe najczęściej mają charakter procesów zachodzących w dużej objętości materii skalnej (wyjątkiem są procesy impaktowe - gdy fragment materii kosmicznej zderzy się z innym obiektem kosmicznym). W przypadku Gór Sowich skały, które możemy obejrzeć w tym miejscu jak i inne skały budujące masyw górski powstawały w wyniku tzw. metamorfizmu regionalnego (metamorfizmu obejmującego duże obszary lub masywy skalne zachodzącego głównie podczas ruchów górotwórczych).
Dość trucia. Weźmy w dłoń nasze granulity!
W składzie granulitów znajdziemy jako główne minerały kwarc, skalenie (głównie plagioklazy) oraz granaty. Dodatkową ciekawostką jest niebieskawy dysten. Jednak aby znaleźć go tutaj potrzeba chwilę cierpliwości. W skale jest go maksymalnie do 2,5%. Ale jak zwykle osobniki widoczne "gołym okiem" są duża rzadsze. Co nie oznacza, że ich nie znajdziecie. Maksymalne rozmiary kryształów dystenu dochodzą do 8mm. Występowanie tego minerału to wskaźnik wysokociśnieniowych procesów kształtujących tą skałę. I jeszcze jedno. Granulity z Zagórza Śląskiego zawierają w składzie najwięcej granatów spośród naszych krajowych granulitów - jest ich tutaj około 16%.
Granulity sowiogórskie występują w dwóch odmianach: jasnej i ciemnej. Obie możesz znaleźć w obrębie tej miejscówki. W zasadzie poza barwą niewiele się różnią. Odmiana ciemna zawiera nieco więcej biotytu, stąd ta ciemniejsza barwa. Granulity poza tym odsłonięciem w Zagórzu Śląskim można jeszcze znaleźć w Górach Sowich w okolicy Bystrzycy Górnej (około 3km od tego miejsca).
Na koniec coś o teksturze naszych granulitów (tekstura - wykształcenie i rozmieszczenie składników skały) . W przypadku gdy skała metamorficzna zbudowana jest z minerałów, których rozmiary są zbliżone we wszystkich trzech kierunkach (tzw. blasty izometryczne - izo znaczy równy) mówimy o teksturze granoblastycznej. Taką to właśnie teksturę mają nasze granulity. Jednocześnie skała ma charakter drobnoziarnisty. Rozmiary blastów (tak nazywa się poszczególne "ziarna" mineralne w przypadku skał metamorficznych) są wielkości około 0,5mm. Blasty granatów i dystenu osiągają średnio wielkość 1mm. Trafiają się również blasty granatu wielkości 3-8mm.
W odległości kilkudziesięciu metrów dalej od wapointa startowego znajdziecie odsłonięcie gdzie na spokojnie można szukać dystenu, większych granatów i ogólnie podziwiać świat sowiogórskich granulitów. Czyż mając tą wiedzę nie należy się naszym granulitom nieco większy szacunek?
Aby zalogować niniejszego kesza proszę prześlij za pomocą mojego profilu lub za pomocą maila odpowiedzi na poniższe pytania.
1. substancja budujące dysten i syllimanit jest tożsama. Ba, są to odmiany ... no właśnie... odmiany minerałów gdy ta sama substancja może występować w dwóch lub nawet kilku formach krystalicznych nazywamy jak? Jak nazywa się trzecia odmiana polimorficzna tego związku? O jakim związku mowa?
2. spójrz na zdjęcie. Jeśli go nie wyświetla Twój "keszoczytnik" poszukaj na wprost słupka betonowego (lokalizacja słupka po drugiej stronie drogi) wyklinowującej się warstwy skalnej. Czym charakteryzuje się ten fragment granulitów? Są tam a) skały warstwowane, b) o charakterystycznej niebieskiej barwie czy po prostu c) wyróżniające się obecnością granatów ponad 1cm średnicy?
3. czy granulity są efektem metamorfizmu kontaktowego czy też regionalnego?
4. granulity lubią być fotografowane. Dlaczego? Nie wiadomo. Ostatnim, który to wiedział był Pan Metamorf. Ponoć, wg niego, po prostu obecność granatów pozwala granulitom przypuszczać, że są piękne. Jeśli uważasz, że warto "focić z granulitem", wklej fotkę do swego logu (opcjonalnie).
UWAGA! Zgodnie z wytycznymi dla Earth Cache, logować można po wysłaniu odpowiedzi. Nie czekaj na odpowiedź z mojej strony. Jeśli coś będzie nie tak z Twoimi odpowiedziami sam się do Ciebie zgłoszę
I jeszcze jedna, ostatnia, uwaga:
logi bez wcześniej udzielonych odpowiedzi będą kasowane w ciągu 14 dni!
ENGLISH SUMMARY
The question, which is also the name of the skeszynki is justified. Granules, however, here literally will not even ... They will certainly granulites. You know them? No? It's high time to know them. Not only that, there are some lovely that additionally they deserve our appreciation. In the end, born under that kind of pressure ... Worth seeing! Hence this EarthCache ... Welcome. Originally called granulite determined very fine-grained quartz-feldspar rocks regardless of their origin (of course metamorphic origin). According to ancient sources: medium- to fine-grained rock composed of plagioclase and quartz or without quartz, originally containing anhydrous minerals Fe-Mg ...
A matter of record, and can introduce? Metamorphic rocks formed by the action of a higher temperature or pressure or both agents simultaneously. In short, professionally speaking the temperature and pressure may be briefly marked P (pressure) and T (temperature). Metamorphic rocks are formed from both igneous rocks and sedimentary rocks. Not close to the action areas of metamorphic phenomena. At the end of metamorphic rock may arise from ... the other metamorphic rocks. And who forbid this nature? It is known, are rocks which are formed at lower conditions of PT and among those which arise in conditions of high PT.
Often these temperature and pressure for us abstraction. It's easier for us to imagine the temperature - we see directly the effects and even the temperature at which the steel starts to make a liquid (1539ºC) does us so much experience. Imagine the pressure is a little more difficult. And it is tempting to some "approximation", which will allow us to understand the important issue of formation of metamorphic rocks. In brief, taking into account the pressure unit which is the bar we can say that on the field with an area of 1cm2 affects weight 1kg. And we have a bar ... In other words, 100 bar to 100 kilo bags of sugar so arranged so that the pressure of 100kg held on the surface of 1cm2! Meanwhile, granulites, which you can see here were created pressures row 15-20kbar ... 20 000kg pressure on 1cm2 (approximately 2000MPa) !!! Is not it significant pressure? I think I would hurt us such pressure. Let us add to this the temperature row 900-1000ºC and ... we have the conditions for the formation of our granulite!
The increase in pressure causes, according to the principles of thermodynamics, the density of matter, that is, reducing the volume of minerals and rocks. Some of the minerals in the combination of the pressure increase (or reduction or temperature change) can become unstable and may be replaced with combinations of other minerals. For example, the pressure rises some combinations of mineral is replaced by another with a higher mineral density (higher density of atoms). High-pressure processes usually are the processes taking place in a large volume of rock material (except processes impaction - when a fragment of cosmic matter collides with another space object). In the case of the Owl Mountains rocks that we see in this place and other rocks building mountain range formed as a result of the so-called regional metamorphism (metamorphism covering large areas or rock massifs occurring mainly during tectonic movements).
The phenomenon which you can watch here is small. You can, however, based on the outcrop imagine a situation where the individual degrees to the surrounding hills and valleys. The whole area of the Carpathians was heavily involved tectonically hence the number of movements of rock masses in relation to the significant here.
Quite poisoning. Take the hand of our granulites!
The composition of granulite find as the main minerals of quartz, feldspars (mainly plagioclase) and grenades. An additional curiosity is bluish kyanite. But to find it here need to wait. The rock is it to a maximum of 2.5%. But as usual specimens visible "to the naked eye" are large rarer. That does not mean that you will not find them. The maximum size of the crystals kyanite come to 8mm. The presence of this mineral is an indicator of high-pressure processes shaping the rock. And one more thing. Granulites of Zagorze Slaskie include in the composition of most of our domestic grenades granulite - here there are about 16%.
Granulites from Owl Mountains come in two varieties: light and dark. Both can be found within the spots. In fact, beyond the color a little different. Dark variety contains slightly more biotite, hence the darker color. Granulites besides unveiling in Zagorze Śląskie can still be found in the Owl Mountains in the vicinity of the Bystrzyca Górna (about 3km from here).
Now something about the texture of our granulite (texture - education and distribution components of the rock). If the metamorphic rock is made of minerals whose sizes are similar in all three directions (ie. grain isometric - iso means equal) we are talking about texture granoblastic. That is precisely the texture to our granulites.
If you want to log this cache complete following tasks send me (through my profile) an email:
1. kyanite building substance and syllimanit is identical. This are a variety of ... well ... a variety of minerals when the same substance may be in two or even several crystalline forms is called what? What is the third polymorph of this relationship? What kind of relationship in question?
2. look at the picture. If it does not display your GPS look in front of the concrete pillar (the location of the post on the other side of the road) wedge layers of rock. What characterizes this passage granulite? There are a) layered rocks, b) a characteristic blue color, or simply c) distinguishing the presence of more than 1 cm in diameter grenades?
3. or granulites are the result of contact metamorphism or regional?
4. granulites like to be photographed. Why? It is not known. The last, which he knew was Mr. Metamorf. Apparently, according to him, just the presence of grenades allows granulitom believing that they are beautiful. If you think it's worth "foto of Granulit" paste a snapshot in his log (optional).
Don't wait for a confirmation of your answers. If there is something incorrect, we will contact you.
Caution! No entries sent replies will be deleted after 14 days!