Carballo
ATENCIÓN: Exclusivamente en horario de 7 a 23h.
ANGIOSPERMAE / FAGALES / FAGACEAE
NOME CIENTÍFICO: Quercus robur L. Quercus pedunculata Ehrh. ex Hoffm.
OUTRAS DENOMINACIÓNS: carballo, roble.
ETIMOLOXÍA: ROBUR: forte, duro, pola dureza da madeira.
DESCRICIÓN:Árbore monoica de gran talla que pode pasar de 40 m. Sistema radical penetrante, cun eixe central groso e recto e raíces laterais vigorosas e estendidas. Tronco dereito. Cortiza grisácea e lisa ata os 20 anos, despois gretada e grosa, tomando unha coloración parduzca. Copa globosa, ampla e irregular.
Follas de 5-18 x 2,2-10 cm, caedizas, simples, alternas, membranosas, co pecíolo moi curto (2-7 mm), obovado - oblongas, irregularmente pinnatilobadas ou pinnatífidas, obtusas no ápice, acorazonadas na base onde frecuentemente forman dúas pequenas aurículas, verde escuras mate na face e máis pálidas no envés.
Flores unisexuais, as masculinas coa envolta sepaloidea de 5-6 divisións e 5-8 estames, agrupadas en amentos de 5-13 cm, colgantes e interrompidos. As femininas coa envolta sepaloidea e lobulada e ovario ínfero provisto de 3 estilos soldados na base. As flores femininas están situadas no interior dun involucro formado por numerosas escamas, agrupadas por 2-3 e situadas sobre un longo pedúnculo de 3-8 cm. O froito é un aquenio ovoide - oblongo, de 20-40 x 8-18 mm, cor castaña e lustroso, situado sobre un longo pedúnculo de 25-120 mm. Cúpula leósa de 8-15 x 15-20 mm. con escamas empizarradas. Semente amarga, pouco oleaxinosa e rica en almidón. Madura en setembro.
FLORACIÓN: Floración coetánea entre abril e maio. A polinización é anemógama.
ORIXE: Orixinaria de Europa, Asia e norte de África.
HÁBITAT: Habita en bosques caducifolios en terreos profundos, frescos e soltos.
LOCALIZACIÓN: É a árbore máis típica do país, a pesar de estar en franca regresión. É máis abundante no norte e oeste de Galicia.
USOS: Árbore de gran valor ornamental e paisaxístico. A madeira moi utilizada na construcción naval, fabricación de travesas de ferrocarril, carpintería e ebanistería. A cortiza contén taninos de utilidade para curtir peles e posúe propiedades astrinxentes.
OBSERVACIÓNS: A leña é moi boa e o carbón obtido dela ten unha elevada potencia calorífica. Hibrida con Q. petraea e Q. pyrenaica, dando lugar a exemplares de difícil distinción.
Fonte documental: Niño Ricoi, H. (Autor), e Silvar, C. (Ilustrador) (2001) Guía das árbores de Galicia A Coruña: Baía Edicións
MITOLOXÍA: Nas tradicións europeas o carballo era considerada unha árbore máxica e lexendaria: era a máis grande, a máis forte, a árbore escoillida polos deuses. Segundo os celtas, tódalas grandes reunións debian producirse debaixo dun carballo. O culto desta árbore era como o culto ó fogar. Tamén o visgo de carballo (Viscum album) era recollido cunha grande cerimonia polos druídas, que logo da maceración, repartían esta 'auga lustral' para sanar enfermidades e protexer dos males.
Fonte documental: Árbores de Galicia
