Capudre
O capudre en Galicia atópase na montaña oriental de Lugo, é o que co seu froito tingue de vermello os Ancares e o Courel.
ANGIOSPERMAE / ROSALES / ROSACEAE
NOME CIENTÍFICO: Sorbus aucuparia L.
OUTRAS DENOMINACIÓNS: capudre, cancereixo, escornabois, serbal de cazadores.
ETIMOLOXÍA: AUCUPARIA do latino AUCUPOR: cazar aves, porque aos seus froitos acoden as aves, polo que se utilizan como engado para cazalas.
DESCRICIÓN: Árbore pequena de 8-10 m, que ás veces pode alcanzar máis altura. Raíz principal penetrante e raíces secundarias máis ou menos estendidas. Tronco dereito. Cortiza parda - gris e lisa e, nos exemplares, adultos gretada. Copa baixa e ovoide.
Follas de 22 x 12 cm, caedizas, alternas, imparipinnadas, compostas de 11-15 folíolos de 2,5-6 cm cada un, ovais -lanceolados, sentados, arredondados na base, agudos no ápice, dentados, cor verde clara na face e verde glauca no envés. As follas antes de caer adquiren unha coloración vermella.
Flores hermafroditas, pequenas (8 - 10 mm), olorosas, con cáliz en forma de tubourceolado provisto de 5 dentes, corola con 5 pétalos brancos, 20 estames e ovarioínfero con 3 estilos. As flores agrúpanse en corimbos pedunculados de ata 10-15 cm. O froito é un pomo de 8-10 mm, globoso, carnoso e áspero, primeiro amarelo, pasando por alaranxado ata chegar a vermello. Sementes en número de 2-4 por pomo. Madura entre setembro e outubro, pero os froitos poden permanecer ata o inverno na árbore.
FLORACIÓN: Florece entre maio e xuño. A polinización é entomógama.
ORIXE: Orixinaria de Europa, centro e norte de Asia.
HÁBITAT: Habita en bosques caducifolios e sebes de montaña.
LOCALIZACIÓN: Pódese atopar nas zonas altas das montañas orientais e meridionais de Galicia (Courel, Ancares, Invernadeiro e Queixa) e, máis escasa, nas serras setentrionais.
USOS: Moi estimada como ornamental polas follas, flores e, sobre todo, polos seus froitos vermellos, abundantes e persistentes durante parte do inverno. Como medicinal, os froitos teñen propiedades diuréticas e antiescorbúticas e as follas e a cortiza son astrinxentes. A madeira, moi dura e homoxénea, é apreciada por torneiros e ebanistas. O froito non é comestible, pero é buscado por gran cantidade de aves, para as que supón un importante alimento invernal. Dos froitos obtense un augardente que se utiliza na elaboración do wodka.
Fonte documental: Niño Ricoi, H. (Autor), e Silvar, C. (Ilustrador) (2001) Guía das árbores de Galicia A Coruña: Baía Edicións