Pędząc alejkami centrum handlowego, patrzymy na szyldy, witryny sklepowe, banery informujące o wyprzedażach. Rzadko kiedy patrzymy pod nogi. Dziś, chciałabym Was do tego zachęcić. Arkadia poza 250 sklepami ma coś co Ciebie - keszera powinno zainteresować najbardziej. Wejdź, spójrz na posadzkę i zachwyć się. To Centrum Handlowe wyróżnia się na tle podobnych budynków ilością i różnorodnością użytego kamienia dekoracyjnego. Zapraszam na spacer. 

We wnętrzu Arkadii użyto 6 różnych kamieni dekoracyjnych. Najpiękniej wyglądają na tak zwanych medalionach - wielobarwnych kompozycjach z polerowanych płyt kamiennych z mnóstwem trudnych do wykonania łuków i okręgów. Na parterze Centrum Handlowego znajduje się ich aż 10! (Jeden jest obecnie zasłonięty). Twoim zadaniem będzie odnaleźć je i rozpoznać kamień z jakiego wykonano jeden, wybrany element każdej z kompozycji.

UWAGA! Zadanie możesz wykonać tylko w godzinach otwarcia galerii tj.:
Poniedziałek - Sobota 10:00 - 22:00
Niedziela 10:00 - 21:00

INFORMACJE

Botticino Classico to dominujący kamień we wnętrzu Arkadii. Jest to dolnojurajski wapień wydobywany w Lombardii. Jak go rozpoznać? Podstawę tej skały tworzy kalcyt. Szukaj okrągłych plamek. To onkoidy. Są jak ziarenka, z jądrem z kawałka skały, minerału, albo muszli, otoczonego warstwami powłok węglanowych. Zostały utworzone przez sinice. Patrz dalej! Widzisz rdzawe, zygzakowate linie przecinające kamień? To szwy stylolitowe. Stylolity to tekstura o nierównej powierzchni, która w przekroju skały wygląda jak szew. Powstają one, gdy ziarna w skale rozpuszczają się selektywnie pod wpływem rosnącego ciśnienia.

Kolejny wapień użyty na posadzce to Breccia Sarda. Ta skała powstała w neogenie, a do Arkadii przywędrowała z kamieniołomów na Sardynii. Na jego powierzchnię można patrzeć godzinami. Tyle tu się dzieje! Obserwuj warstwy. Widzisz jak czasem są porozrywane i przemieszczone, jak tworzą uskoki? To zaburzenia synsedymentacyjne. Zaobserwowałeś, że ziarna w różnych warstwach tworzących nasz wapień mają różną wielkość? To warstwowanie frakcjonalne.  Na koniec znajdź też laminację, czyli cienkie, kilkumilimetrowe warstewki o różnej strukturze lub składzie. 

Pewnie zauważyłeś też już przykład wapienia bulwiastego. To dolnojurajski Rosso Verona wydobywany w Alpach Lombardzich. Wyraźne, nieregularne gruzły zbudowane są z mikrytu lub biomikrytu, a otaczająca je ciemniejsza masa to margiel. Kolor zawdzięcza hematytowi. Jeżeli byłeś na Wawelu być może widziałeś już ten kamień. Z tego samego materiału zrobiony jest sarkofag Władysława Jagiełły.

Następny kamień ma ładną nazwę handlową - Star Galaxy. Żeby zrozumieć skąd wzięła się ta nazwa musisz znaleźć fragment posadzki, który był mniej narażony na ścieranie. Spróbuj przy ścianie. Widzisz? Na czarnym tle widać mieniące się złote punkciki - jak gwiazdki na tle nocnego nieba. Ten efekt wywołują ziarenka hiperstenu i brozytu, które mają specyficzną, włóknistą budowę. Niestety efekt widać tylko na wypolerowanej powierzchni. Co jeszcze powinieneś wiedzieć o Star Galaxy? To noryt, czyli głębinowa, zasadowa skała magmowa. Ta tutaj przywędrowała aż z Indii.

Następny kamień to ofikalcyt o nazwie Verde Gwatemala. To prekambryjska skała, która sporo przeszła. Przobrażenia dolomitów w marmur forsterytowy, a później ich serpentyzacja (czyli zastępowanie minerałów przez minerały z grupy serpentynu) odcisnęły w kamieniu swój ślad. Tę historię można odczytać z nieregularnej siateczki żył, przerostów i gniazd zielonego serpentynu i białego kalcytu.

Pewnie zauważyłeś też jeszcze jeden kamień o niezwykłej barwie. Uwaga, to podróbka!  W tym miejscu projektant przewidział unikalny, pochodzący z Brazylii kamień o nazwie handlowej Azul Bahia. Ten foidolit, czyli utrazasadowa skała magmowa. Ma on bardzo rzadko występującą w przyrodzie, piękną barwę, którą uzyskuje dzięki obecności rzadkiego minerału z gromady krzemianów - sodalitu. Niestety zastąpiono go granitem, który został sztucznie zabarwiony.

ZADANIE

Niestety po kilku latacg istnienia Earth Cache’a, większość medalionów zostało zasłoniętych. Wciąż możesz zobaczyć ich fragmenty wędrując po pierwszym piętrze. Ja zapraszam do obejrzenia posadzki przy głównym wejściu

1. Przyjrzyj się posadzce przy głównym wejściu (od Ronda Radosława, wejście z fontannami). Rozpoznaj użyte tu kamienie.

• A - wapień z onkoidami i szwami stylolitowymi (Botticino Classico)
• B - wapień z warstwowaniem frakcyjnym i laminacjami (Breccia Sarda)
• C - wapień bulwiasty (Rosso Verona)
• D - noryt (Star Galaxy)
• E - ofikalcyt (Verde Gwatemala)
• F - barwiony granit udający foidolit (Azul Bahia)

2. Przeczytaj dokładnie listing i odpowiedź na pytania

• Napisz, która ze skał jest najmłodsza i z jakiego okresu geologicznego pochodzi?
• Ofikalcyty to grupa skał serpentynowo-węglanowych. Mogą mieć one jednak różną genezę. Czy użyty w Arkadii ofikalcyt to skała metamorficzna czy osadowa? Uzasadnij swoją odpowiedź.
• Dwa z użytych kamieni to skały magmowe, które dzielimy między innymi ze względu na zawartość krzemionki. Wymień występujące w medalionach skały magmowe oraz określ ich typ ze względu na zawartość krzemionki (kwaśne, obojętne, zasadowe itd.)

3. Zrób zdjęcie (nieobowiązkowe)

Zadanie dodatkowe - zrób zdjęcie sobie lub swojemu GPSowi na tle kamienia, który najbardziej przypadł Ci do gustu i wstaw go do loga. (Uważaj, żeby nie spoilerować zabawy innym!

Swoją odpowiedź wyślij poprzez wiadomość na geocaching.com lub poprzez mail podany na moim profilu. Earth cache'a możesz zalogować od razu, nie musisz czekać na moje potwierdzenie. Jeżeli Twoja odpowiedź będzie nieprawidłowa, skontaktuję się z Tobą. Logi bez wysłanych odpowiedzi będą usuwane.  

ENG

When we hurry thrugh shopping center we look on signboards, windows, posters informing about sale. We rarely look down. Today, I would like to encourage you to do it! Arkadia, besides 250 shops, has something that you, as a geocacher, should be interested by. Come in, look down on the floor and rave over it. This shopping center stands out because of the amount and diversity of decorative stones. Let me show you that.

In Arkadia's interior 6 different decorative stones were used. They look the best on so called floor medallions - multicolored compositions made of stone plates with lot arches and circles. On the ground floor of the shopping center you can find 10 medallions. (One is covered). Your task is to find them all and distinguish the type of stone that the elements was made of.

ATTENTION! Task can be done only during opening hours:
Monday - Saturday 10:00-22:00
Sunday 10:00-21:00

INFORMATIONS

Bottico Classico is a main stone in Arkadia interior. It is early Jurassic limestone that is mined in Lombardy. How to recognize it? The main mineral in this stone is calcite. Look for round spots. You are searching for oncolites. They can be compared to grains with core from a piece of rock, mineral or shell, surrounded by layers of carbonate. They were created by cyanobacteria. Look again! Can you see rust-colored, zigzag lines? They are stylolites - a serrated surfaces within a rock mass, that looks like a seam in slice of a stone. They are created when grains in a rock dissolve selectively due to growing pressure.

Next limestone used on the floor is Breccia Sarda. This rock was developed in neogene and it arrived to Arkadia from quarries in Sardinia. You can watch its sourface for hours. There is so much going on! Look at the layers. Can you see how they are disjunctive and dislocated? Did you noticed that grains in different layers has different size? This are fractional layers. Last, find the lamination - a fine layers with various structure and composition.

For sure, you have already noticed an example of nodular limestone. Its early Jurassic Rosso Verona mined in Alps. Distinct and irregular bulbs are made of micrite or biomicrite, while darker mass is a marl. It owe its color to hematite. If you ever visited Wawel in Cracow you might have already seen this stone. The same material was used for sarcophagus of king Władysław Jagiełła.

Next stone has a pleasant commercial name - Star Galaxy. To understand why it was given that name you should search for a part of floor that wasn't exposed to scraping. You should try near walls. See? On black background gold tiny spots can be notices - like stars on a night sky. You can observe this effect due to tiny grains of hypersthene and bronzite that have specific fibrous structure. Unfortunately effect is visible only on polished stone. What else you should know about Star Galaxy? It is norite - a mafic ingeous rock. It comes from distant India.

Next stone is an ophicalcite named Verde Gwatemala. It is a precambrian stone that came through a lot! Dolostone transformation into forsterite marble and then the serpentinization (the process when minerals of the rock are replaced with minerals from serpentine group) left a mark on this stone. You can read its history from irregular net of strands and nests of green serpentine and white calcite.

You might have already noticed one more stone with beautiful and rare color. But watch out, it is fake! The designer planned to use unique stone from Brazil with commercial name - Azul Bahia. It is foidolite - an ultramafic ingeous stone. It has a rather uncommon in nature but stunning color, which is gained by rare mineral from silicate group - sodalite. Unfortunately it was replaced with granite that was dyed.

TASKS

Unfortunately after few year of Earth Cache life, most of the medallions were covered. You can still see their fragments taking walk on the ground level of the shopping centre. To solve the EC you need to take a look on floor near the main entrance.

1. Look at the floor near main entrance (from Ronda Radosława, with fountains). Distinguish what stone was used to make each element

• A - limestone with oncolites and stylolites (Bottico Classico)
• B - limestone with fractional layers and lamination (Breccia Sarda)
• C - nodular limestone (Rosso Verona)
• D - norite (Star Galaxy)
• E - ophicalcite (Verde Gwatemala)
• F - dyed granite that pose as foidolite (Azul Bahia)

2. Read carefully the listing above and answer this questions:

• Which stone is the youngest and in which geological period it was created?
• Ophicalcites are a group of stones made of serpentine and calcium minerals. The can have various origin. The ophicalcite used in Arkadia is a metamorphic or sedimentary rock? Justify your answer.
• Two of the mentioned rocks are igneous and can be group by silica content. Give names the igneous rocks and point their group by silica content (felsic, mafic, alkalic etc.)

3. Take a photo (not obligatory)

Additional task - take a photo of yourself or your GPS with the stone in the background, that you find the most beautiful and add it to your log (Remember not to put any spoilers!)

Send your answers via massage on geocaching.com or e-mail in my profile. You can log the cache at once. There is no need to wait for my reply. If your answer will not be correct, I will contact you. Logs without answers will be deleted.

Źródła/Reference:
Ryka W., Maliszewska A., 1982, Słownik petrograficzny
Tołkanowicz E., 2009, Miejska geologia – Arkadia, witryna internetowa Państwowego Instytutu Geologicznego
Żaba J., 2006, Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów