Owner pozwala (prosi) na serwis kesza / Feel free to make the cache service
Jeden z najsłynniejszych przedwojennych generałów Wojska Polskiego, silna osobowość i niezwykła odwaga z jednej strony, zarazem postać budząca kontrowersje. Charakterem, żywiołowością i nieobliczalnością w działaniu był Kmicicem swojej epoki. Znany przede wszystkim jako twórca i dowódca 4 pułku piechoty Legionów Polskich. Bolesław Jerzy Roja urodził się 4 kwietnia 1876 roku we wsi Bryńce Zagórne pod Lwowem. Uczęszczał do gimnazjum we Lwowie, maturę zaś zdał w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie. W 1895 r. wstąpił do szkoły kadetów piechoty we Wiedniu, po ukończeniu której służył w 36 pułku Obrony Krajowej w Kołomyi. Ze względu na zły stan zdrowia w 1905 r. zwolniony do rezerwy w stopniu podporucznika. Współpracował z wywiadem Austro-Węgierskim. Pracował jako urzędnik kancelaryjny w Krakowie, zarazem studiował prawo i medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim.
W sierpniu 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich obejmując dowództwo IV batalionu 2 pułku piechoty. Batalionem tym dowodził od września 1914 r. do kwietnia 1915 r. w czasie walk II Brygady w Karpatach Wschodnich. 29 września 1914 r. awansowany na kapitana. „Pod Mołotkowem (29 października1914 r. -przyp. autora) wielkim męstwem odznaczył się kapitan Bolesław Roja, dowódca batalionu. Sam zawsze na pierwszej linii ognia, zawsze na czele swoich żołnierzy, rzucał się do ataku nie bacząc na rany, na krew zalewającą mu twarz i oczy, na dwa konie, które pod nim ubito.” Haller charakteryzował Roję w nieci inny sposób „(...) dobry żołnierz, sam bardzo odważny, ale wariat. Nie wiadomo co mu może strzelić do głowy.” Nie był to brak zaufania, czy zarzut nieodpowiedzialności w działaniu ze strony Hallera, jedynie podkreślenie fantazji i w pewnym sensie nieobliczalności. Tak oto w nocy z 23 na 24 stycznia Grupa Hallera dowodzona przejściowo przez Bolesława Roję odrzuca niespodziewany atak przeważających sił rosyjskich pod Rafajłową biorąc 120 jeńców. 11 listopada 1914 r. awansowany do stopnia majora, a 14 marca 1915 r. mianowany podpułkownikiem. W maju 1915 r. Roja objął dowództwo 4 pułku piechoty Legionów formowanego na bazie IV batalionu 2 pp Leg w Rozprzy pod Piotrkowem Trybunalskim. Dowodził 4 pp Leg w kampaniach 1915 i 1916 r. Podwładni pisali „ (..) sama osoba i niepospolita, fantazyi i uroku wojennego pełna postać pułkownika Roji, silą swej wybitnej indywidualności nadaje czwartemu pułkowi, jego oficerom i żołnierzom pewien ton własny współżycia i wojowania, myślenia i zabawy”.
25 września 1915 r. mianowany pułkownikiem. Komendant Piłsudski w swym rozkazie z 21 listopada 1915 r. dziękując im za wzorową służbę pod swoją komendą pisał: (...) W pierwszym rzędzie składam swą wdzięczność pułkownikowi Roji, którego silna wola i indywidualność nadaje czwartemu pułkowi jego specjalne cechy, a którego takt i koleżeństwo ułatwiały mi ogromnie komendę, a wam żołnierze współżycie...” 26 lutego 1916 r. pod Optową Roja osobiście prowadząc patrol rozpoznawczy pod okopy nieprzyjaciela, zauważony dostaje postrzał w łokieć. Najtrafniej scharakteryzował Roję, oficer, jeden z najlepszych „patrolowców” 4 pułku, późniejszy dowódca tegoż pułku Bolesław Ostrowski: „(...) Legenda niosła o nim, że „narwaniec”. Opinia moim zdaniem nie całkiem słuszna. Miał dużo intuicji i wyczucia sytuacji w polu, w stosunku zaś do podwładnych był doskonałym obserwatorem i aczkolwiek z natury bardzo impulsywny, to jednak wszystko co robił miało swe uzasadnienie psychologiczne nawet wtedy, gdy przy raporcie ostro zbeształ, a nieraz i za ucho pociągnął legionistę. W chwilach zaś rzeczywistej potrzeby umiał dbać o żołnierza.”
Bolesław Roja wchodził w skład Rady Pułkowników. Poparł akcję Józefa Piłsudskiego domagającego się wycofania Legionów z frontu i użycia ich jako kadry do utworzenia samodzielnego Wojska Polskiego. 18 czerwca 1917 r. został dowódcą III Brygady Legionów. Po kryzysie przysięgowym objął czasowo komendę POW. W sierpniu 1917 r. ponownie wcielony do armii austriackiej, zdegradowany, wysłany do Grazu. Jesienią 1918 r. Roja powrócił do Krakowa. 1 listopada 1918 r. Rada Regencyjna nadała mu stopień generała podporucznika, jednocześnie został mianowany przez Polską Komisję Likwidacyjną komendantem wojsk okręgu krakowskiego. Podczas odsieczy lwowskiej w grudniu 1918 r. dowodził Grupą Operacyjną „Wschód”. Od 16 stycznia 1919 r. generał Roja dowodził 2 dywizją piechoty Legionów, a następnie grupą operacyjną na froncie litewsko-białoruskim. 28 lipca 1919 r. objął dowództwo Okręgu Generalnego Kielce, oraz od marca do lipca 1920 r. Okręgu Generalnego VIII Toruń. Skierowany na front walczył pod Ostrołęką i Łomżą dowodząc Pomorską Grupą Operacyjną. Od sierpnia 1920 r. dowodził II Armią WP. W październiku 1922 r. Roja przeszedł w stan spoczynku.
Awansowany do stopnia generała dywizji ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 r. Brał aktywny udział w życiu politycznym. Był posłem na Sejm z ramienia ludowców - Stronnictwa Chłopskiego. Sprawował również funkcję zastępcy przewodniczącego komisji wojskowej. Po przewrocie majowym głośno wyrażał swój krytyczny stosunek do rządów sanacyjnych okazując zarazem respekt osobie Piłsudskiego. W marcu 1940 r. aresztowany przez Niemców. 27 maja 1940 r. zamordowany w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. Generał dywizji Bolesław Roja odznaczony był m.in. Orderem Virtuti Militari V kl., Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych (czterokrotnie). Był autorem opracowań: Szef Sztabu /1922/, Legendy i Fakty /1931/, Legioniści w Karpatach w 1914-15 r. /1933/. Nazwisko Roi nierzadko możemy znaleźć w twórczości żołnierskiej, frontowej. Jako dowódca stał się bohaterem wielu utworów poetyckich. Jest to niezbity dowód wielkiej miłości i ogromnego szacunku, jakim obdarzali Go Czwartacy. Tablica, przed którą stoisz została odsłonięta w 2006 roku. FAV-y mile widziane :)