Ulica Długa – to historyczny trakt z Warszawy w kierunku Wielkiej Woli, Błonia, Sochaczewa, Łowicza i Poznania. Znajdowała się na przedpolach Starej Warszawy, mieścił się tutaj plac targowy, w 1438 roku po raz pierwszy poświadczona została nazwa "Długa". Była to wówczas najdłuższa ulica w mieście, co sankcjonowało jej nazwę. W 1621 roku została przecięta Wałem Zygmuntowskim, w wyniku czego likwidacji uległ odcinek na zachód od niego, a na zamknięciu ulicy wzniesiono Arsenał Królewski (nr 52) – magazyn uzbrojenia.
Otoczenie ulicy stanowiły w większości ogrody oraz drewniana zabudowa, która została w większości zniszczona w czasie potopu szwedzkiego, z siedemdziesięciu domów po wojnie pozostało jedynie osiem. Dopiero w kolejnych dziesięcioleciach zaczęły pojawiać się zabudowania pałacowe i klasztorne oraz kamienice, a także gmach Teatru Narodowego, wzniesiony u zbiegu z ul. Miodową. Na początku XIX wieku odbywały się tutaj targi sienne, niedługo potem znalazła się w wykazie ulic, na których zakazano osiedlania się Żydom. Znacznie ożywienie budowlane przyniósł okres Królestwa Kongresowego, ulica należała wówczas do najważniejszych ulic miasta, w związku z czym ulokowało się tutaj sporo historycznych hoteli. Zabudowa ulicy była z czasem wymieniana na coraz nowszą, ale większość historycznych zabudowań zabytkowych zachowało się do XX wieku. W latach 60. XIX wieku wzdłuż ulicy zamontowano oświetlenie gazowe, wymienione kilkadziesiąt lat później na elektryczne.
Zabudowa ulicy została kompletnie zniszczona w czasie II wojny światowej, szczególnie w czasie powstania warszawskiego, ponieważ ul. Długa i pl. Krasińskich znalazły się na pierwszej linii frontu walk o Stare Miasto. Zabudowę historyczną odbudowano w większości w latach 50. XX wieku, a budynki niezabytkowe zastąpiono nowymi budynkami historyzującymi, zaś w latach 60. XX wieku pozostałe wyrwy w zabudowie wypełniono współczesnymi blokami mieszkalnymi. Zachowano jednak historyczną nawierzchnię z kamienia polnego z XIX wieku, w oryginalnej szerokości.
Spacerując ul. Długą warto zwrócić uwagę na niektóre obiekty, takie jak:
– [1] Kiosk – budynek z lat 40. XIX wieku uważany jest za najmniejszy budynek w Warszawie
– [4] Kamienica Lelewelów – powstała na początku XVIII wieku dla rodziny Dulfusów, ale pod koniec stulecia stała się własnością Lelewelów, a wśród nich był też znany historyk Joachim Lelewel.
– [6] Kamienica Franciszka Paulina – wybudowana została w połowie XVIII wieku, jako jedyny budynek przy ul. Długiej nie została zniszczona w czasie II wojny światowej.
– [7] Pałac Raczyńskich – pałac powstał na początku XVIII wieku na rajcy miejskiego Jakuba Schlutzendroffa, jednak jeszcze w czasie budowy jego właścicielem został biskup kujawski Konstanty Felicjan Szaniawski, a w 1787 roku przejął go starosta generalny wielkopolski Kazimierz Raczyński, który przebudował pałac do obecnego kształtu. W latach 20. XIX wieku mieściła się tutaj siedziba Rządowej Komisji Sprawiedliwości, a po powstaniu listopadowym różnych izb sądowych, w okresie międzywojennym było tutaj Ministerstwo Sprawiedliwości. Pałac został zniszczony w czasie II wojny światowej, odbudowano go z przeznaczeniem na Archiwum Akt Dawnych.
– [13/15] Katedra Polowa Wojska Polskiego – teren ten na rogu ul. Miodowej w połowie XVII wieku od króla Władysława IV otrzymali pijarzy, który wybudowali tutaj najpierw kościół drewniany, a po potopie szwedzkim wznieśli barokowy kościół Matki Bożej Łaskawej. Zostali oni usunięci ze świątyni w latach 30. XIX wieku, a ona sama została przebudowana na Sobór Świętej Trójcy, uzyskując zwieńczenie w formie pięciu kopuł. Dopiero po odzyskaniu niepodległości cerkiew przekształcono ponownie w kościół katolicki, ale został przekazany Wojsku Polskiemu – utworzono tutaj Katedrę Polową Wojska Polskiego. Warto obejrzeć drzwi do kościoła, które obrazują ważne bitwy z historii polskiego oręża.
– [16] Kamienica Ferdynanda Wernera – kamienica powstała w połowie XIX wieku, jako jedyny budynek przy tej ulicy zachowała oryginalne oficyny w głębi działki.
– [24] Kamienica Komory Celnej – budynek powstał jako komora celna pod koniec XVIII wieku, w kolejnych latach pełnił różne funkcje, obecnie należy do Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk.
– [38/40] Pałac pod Czterema Wiatrami – pałac powstał pod koniec XVII wieku dla podstolego bracławskiego Stanisława Kleinpoldta-Małopolskiego, zmieniał wielokrotnie właścicieli, aż w latach 60. XVIII wieku znalazł się w rękach bankiera Piotra Teppera, z którego inicjatywy pałac przebudowano – wówczas ogrodzenie od strony ulicy ozdobiono figurami Czterech Wiatrów, które sprowadzono z pałacu w Ladwarowie. Na początku XIX wieku mieścił się tutaj Hotel Drezdeński, a na jego tyłach, od strony Ogrodu Krasińskich, funkcjonował Instytut Wód Mineralnych Sztucznych – popularne w ówczesnej Warszawie przedsięwzięcie. W okresie międzywojennym pałacyk pełnił siedzibę Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej, a obecnie mieszczą się tutaj biura Ministerstwa Zdrowia.
– [52] Arsenał Królewski – budowla powstała w latach 30. i 40. XVII wieku z przeznaczeniem na magazyn uzbrojenia, który mieścił się tutaj bez zmian aż do powstania listopadowego, po zdobyciu tego budynku przez powstańców magazyn zlikwidowano, umieszczono tutaj więzienie karne, które funkcjonowało aż do lat 30. XX wieku. Następnie gmach przebudowano i umieszczono w środku Archiwum Miejskie, jednak hego zbiory uległy całkowitej zagładzie w czasie II wojny światowej. Po wojnie budynek odbudowano z przeznaczeniem na Państwowe Muzeum Archeologiczne.
Polecam ostrożność przy podejmowaniu skrytki!
English will be soon... Please be careful while taking the cache!