Skip to content

Cmentarz żydowski w Kamiennej Górze Traditional Cache

This cache has been archived.

Przygodnik: Skrytka jest zbyt długo nieaktywna. Z powodu braku reakcji właściciela/właścicielki na poprzednią notatkę z przykrością muszę skrytkę zarchiwizować.

Pozdrawiam
Przygodnik
Recenzent
Zasady zakładania skrytek | Dodatkowe wytyczne dla Polski

More
Hidden : 7/22/2017
Difficulty:
1 out of 5
Terrain:
2 out of 5

Size: Size:   micro (micro)

Join now to view geocache location details. It's free!

Watch

How Geocaching Works

Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions in our disclaimer.

Geocache Description:

Bardzo dobrze zachowany cmentarz żydowski. Ciekawe i trochę tajemnicze miejsce na pewno godne odwiedzenia. Został on założony w 1824 roku, a w 1989 roku cmentarz wpisany został do rejestru zabytków. Znajdziemy tutaj kilkanaście nagrobków zachowanych w bardzo dobrym stanie.

W 1812 roku Żydzi uzyskali prawo do osiedlania się w Kamiennej Górze (niemiecka nazwa: Landeshut) .Pomimo niewielkiej ilości członków swej społeczności (pięćdziesiąt trzy osoby w 1840 r.), Żydzi założyli w tym mieście wspólnotę religijną już w 1821 roku. Do czasu wybudowania synagogi nabożeństwa odprawiane były w domu modlitwy przy Friedrich Str. 21 (obecna ul. Mickiewicza). Zakończenie budowy bożnicy nastąpiło w 1858 roku. Był to wolnostojący budynek przy Wallstrase (al. Wojska Polskiego), obok którego z czasem powstał dom gminy. Najwyższą populację wyznawców judaizmu w Kamiennej Górze odnotowano w 1884 roku - sto siedemdziesiąt siedem osób. Jednak niewiele informacji można znaleźć na temat poszczególnych jej członków. Józef Chęć wspomina radcę prawnego F. V. Grunfelda, właściciela założonej w 1862 roku tkalni lnu i wytwórni przędzy. Został on pochowany wraz z żoną na nowym cmentarzu żydowskim w Kamiennej Górze, a jego spadkobiercy przekazali 1 stycznia 1897 roku dwa tysiące marek na fundusz jego imienia.

Stopniowo liczebność członków gminy żydowskiej malała, osiągając w 1933 roku liczbę siedemdziesięciu czterech osób. Większość z nich wyjechała w związku z nasilającymi się prześladowaniami hitlerowskimi. Podczas Nocy Kryształowej pozostawało w mieście już tylko czternastu Żydów. Wydarzenia nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku pociągnęły za sobą zniszczenie synagogi - dziś na jej miejscu jest parking za budynkiem sądu - i zdemolowanie czterech żydowskich sklepów. Nie mamy informacji o losie Żydów z Kamiennej Góry podczas drugiej wojny światowej. Prawdopodobnie ci, którzy pozostali, zostali wywiezieni i zamordowani.

W Kamiennej Górze istniały dwa cmentarze żydowskie. Młodszy z nich, uroczyście otwarty 16 sierpnia 1881 roku, był położony u stóp południowego zbocza Góry Zamkowej. Został on zlikwidowany po drugiej wojnie światowej, ale Józef Chęć pisze, że jeszcze w 2002 roku można było odnaleźć ślady jego istnienia przy ul. Bolka I, pomiędzy zalewem a wejściem na ogródki działkowe.

Kamienna Góra - cmentarz żydowskiKamienna Góra - macewy na cmentarzu żydowskimKamienna Góra - macewyKamienna Góra - naggrobki na cmentarzu żydowskim

Starszy z kamiennogórskich kirkutów istnieje do dziś. Został założony w 1824 roku, a jego powierzchnię oblicza się na 0,05 hektara. Cmentarz mieści się przy ul. Katowickiej (dawna Waldenburger Str.), pomiędzy cmentarzem katolickim a dawnym domem pogrzebowym. Jest on ogrodzony ze wszystkich stron: od wschodu wysokim murem, od południa siatką, od zachodu - czyli od ścieżki oddzielającej nekropolię żydowską i katolicką - płotem z drewnianej sztachety z furtką, a od północy granicę wyznacza ściana pobliskich zabudowań. Do dnia dzisiejszego zachowała się kilkadziesiąt nagrobków w dobrym stanie i z czytelnymi inskrypcjami.

Kamienna Góra - cmentarz żydowskiKamienna Góra - kirkutcmentarz żydowski w Kamiennej Górzemacewa z płaskorzeźbą blogosławiących dłoni

Macewy ustawione są w równych rzędach, przodem w kierunku wschodnim. Od furtki prowadzi wąska alejka w stronę przedniej części cmentarza, do muru, na którym z rozbitych części macew ułożono mozaikę. Głównym surowcem, jakiego użyto do budowy nagrobków, jest piaskowiec, na którym erozja ukazuje się niestety wcześniej niż na twardszych kamieniach. Dominują inskrypcje hebrajskie, niemieckich jest zaledwie kilka - często jednak same imię i nazwisko jest zapisane także alfabetem łacińskim. Na kilku macewach wciąż widać fragmenty złoceń liter. Na części nagrobków, czasami o dość oryginalnych zwieńczeniach, występuje tradycyjna żydowska symbolika. Oprócz pojedynczego jesionu rosnącegoj niemal w centrum cmentarza, drzewostan występuje tylko na zachodnich obrzeżach nekropolii - dzięki temu miejsce to jest jasne, pełne światła.

Kamienna Góra - cmentarz żydowskinagrobekKamienna Góra - cmentarz żydowskizwieńczenie macewy z symbolem opatrzności

Na początku XXI wieku na cmentarzu zostały wykonane kompleksowe prace restauracyjne.

Cmentarz znajduje się przy ul. Katowickiej, by do niego dotrzeć należy pójść ścieżką wzdłuż wschodniego muru cmentarza katolickiego. Warto odwiedzić to miejsce, gdyż nie często można zobaczyć tak piękny, pełny osobliwego uroku i ciszy kirkut, który wrócił do nas wydarty ze szponów zniszczenia.

 

O keszu: Skrzyneczka ukryta na kordach poza terenem cmentarza, więc nie powinno być problemu z podjęciem. Na cmentarz dostać się możemy furtką, teren jest ogólnodostępny. Prosimy o uszanowanie miejsca, w którym się znajdujemy. Miejsce mimo, że na uboczu zachowajcie konspirację :) Zapraszamy do poszukiwań. Maskowanie jak zawsze zawdzięczamy Czekoladzie4

Additional Hints (Decrypt)

avfxb. cybg, an mrjangem

Decryption Key

A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M
-------------------------
N|O|P|Q|R|S|T|U|V|W|X|Y|Z

(letter above equals below, and vice versa)