Fot. Grota Matki Boskiej z Lourdes - 1920-1930
O miejscu:
Grota Matki Boskiej z Lourdes umiejscowiona jest w sąsiedztwie Kościóła Czternastu Świętych Wspomożycieli oraz "Pustelni". Została wzniesiona w 1926 roku z brył rudy darniowej, czyli skały osadowej, która powstaje na torfowiskach, mokradłach, łąkach, bagnach, gdzie w warunkach umiarkowanego klimatu następuje wytrącanie z roztworów związków żelazowych i ich osadzanie. Podstawowym składnikiem są słabokrystaliczne agregaty mineralne. Tworzą je związki Fe, Al, Mn, Ca, Ti, i Si. W skład agregatów wchodzą kwarc, getyt, syderyt, lepidokryt, skalenie. Na porowatą strukturę rudy wpływa również substancja organiczna (skamieniałe szczątki roślinne). Skała ta zalega płytko, zazwyczaj pokryta jest kilkunastocentymetrową warwą gleby i darni. Płaty są różnych rozmiarów i niewielkiej miąższości (zazwyczaj 15-30 cm).
Wyróżnić można kilka odmian, które różnią się wyglądem, strukturą, składem i zwięzłością. W zależności od charakteru środowiska i warunków powstawania podzielić możemy na 4 rodzaje: rudy darniowe, bagienne, jeziorne i rzeczne. Ze względu na jej wykształcenie możemy wyróżnić strukturę: sypką (miałką), karnikową (gruzełkowatą, łysakową), zbitą (kawałkową, gąbczastą), wiwianitową.
Schemat procesów prowadzących do powstawania rud (na podst. Zarys nauki o złożach… 1964)
Specyficzną własnością tej kopaliny jest jej odnawialność. W ciągu kilku lat wyeksploatowane złoże odnawia się pod warunkiem, że jest odpowiednio zrekultywowane - przykryte darnią, z przywróconym przepływem wód (przywrócona naturalna roślinność i flora bakteryjna gleby). Średnia zawartość żelaza jest niewielka jak na obecne czasy - 30-50% wagi. Ale to właśnie eksploatacja tej kopaliny wpłyneła na zmiany w naszej cywilizacji. Ruda darniowa dostarczyła materiału do wytwarzania m.in narzędzi, a materiał ten był znacznie trwalszy i łatwiej dostępny niż stosowany wcześniej brąz. Od III w. p.n.e. do XX w była przetapiana w celu uzyskania żelaza. Z uwagi na właściwości absorpcyjne, obecnie jest stosowana do oczyszczania biogazów. Była stosowana także w budownictwie (do XX wieku), ze względu na właściwości wentylacyjne i estetyczne. Budynki z rudy darniowej pozostają suche, a materiał kontrastuje z jaśniejszą zaprawą. Stanowiła także naturalny piorunochron w budynkach średniowiecznych. Obecnie istnieje tylko jedno udokumentowane złoże: Dębe Małe w rejonie Mińska Mazowieckiego, o zasobach 8 tys. ton.
Występowanie rud darniowych w Polsce; stan z początku lat 50.; Źródło: M Rutkowski, Żelazne łąki…
Skrytka:
Na podstawie analizy powyższych informacji oraz własnych obserwacji odpowiedz na pytania:
1. Oceń wygląd, strukturę i zwięzłość rudy darniowej użytej do budowy groty.
2. Oszacuj wielkość pojedyńczych fragmentów.
3. Jakiego koloru jest skała z której zbudowana jest grota? Czy do jej budowy posłużyły też inne materiały?
4. Zrób zdjęcie GPSa lub Ciebie na tle "Groty Matki Boskiej z Lourdes" i dołącz je do logu. Proszę, aby nie zawierało podpowiedzi!
Odpowiedzi należy przesłać używając formularza kontaktowego na moim profilu. Znalezienie kesza można zalogować zaraz po przesłaniu odpowiedzi - nie musisz czekać na moją odpowiedź. Jeśli coś będzie nie tak, na pewno się odezwę. :) Brak przesłania odpowiedzi będzie powodem usunięcia wpisu "Found it".