17. F I N A Ł ! ! !
Chróścice 1268 -2018” – to seria 17 skrytek związanych z obchodami 750-lecia wsi Chróścice. Szlak zlokalizowany jest w obrębie wsi Chróścice i liczy ok 40 km. Tematyka i położenie skrytek dotyczą istotnych historycznie miejsc i wydarzeń związanych z Chróścicami.
„ Wiklina nas splata, a żelazo hartuje…” historia Chróścic
CHRÓŚCICE w gwarze Krościce. Do roku 1936 Chrosczutz, potem do 1945 Rutenau.
Wieś na prawym brzegu rzeki Odry, pomiędzy Opolem a Brzegiem. W przeszłości rozlewiska Odry sięgały aż do współczesnych zabudowań wsi. Szczególnie dobitnie było to widać podczas powodzi tysiąclecia, jaka dotknęła wieś i całe dorzecze Odry w 1997 roku.
Już w IV i III wieku pne na tym terenie istniały osady. Wykopaliska archeologiczne odkryły pozostałości osady hutniczej z tamtego okresu na tzw Kopaniu. W innym miejscu, niedaleko istniejącego tu kiedyś brodu przez rzekę Odrę na obecnym Babilesie, znaleziona została moneta celtycka z IV w p.n.e, a odkryte na tzw. Wiatrakach groby całopalne pochodzą z II do IV w n.e.
Starodawne Chróścickie osady korzystały z bogactw natury – rozlewiska Odry pozwalały na łowienie ryb, a coroczne wezbrania rzeki użyźniały pola. Do tego cała okolica zalesiona była bujnymi lasami łęgowymi z dominującym dębem. W kolejnych wiekach to właśnie drewno stało się największym bogactwem tej okolicy - lasy były wycinane, a drewno Odrą spławiano do Brzegu i do Wrocławia. Pozyskiwano w ten sposób kolejne połacie ziemi pod uprawy rolne, więc rozwijała się hodowla bydła, kóz, owiec.
Francuska mapa Chróścic z 1746r
Od XVII wieku nawet drobne fragmenty drewna były wykorzystywane – ludzie zaczęli produkować węgiel drzewny potrzebny powstającym w okolicy hutom żelaza (Zagwiździe) i hutom szkła (Murów) do wytopu – zajmowali się tym tzw. smolarze. Na pewno od wieku XIX, a prawdopodobnie dużo wcześniej, ludzie nauczyli się wykorzystywać jedną z roślin rosnącą na odrzańskich rozlewiskach – wiklinę. Z wikliny zaczęli wyplatać najpierw kosze do transportu węgla drzewnego, a potem wykorzystywane na różne cele kosze i koszyki, a na początku XX wieku nawet meble jak na przykład fotele, kwietniki, stoły i łóżka.
Do roku 1945 Chróścice, wtedy nazywane Chrosczutz (a od 1936 roku Rutenau) leżały na terenie Niemiec. Na konferencji w Jałcie, zwycięskie w II wojnie światowej mocarstwa, zupełnie zmieniły bieg granic państw w Europie środkowej i tym sposobem Chróścice od 1945 roku znajdują się w Polsce.
Współczesne Chróścice to wieś z około 3000 mieszkańców. Skrajne zabudowania od wschodu na zachód dzieli w linii prostej odległość prawie 4,5 km, a z północy na południe 7,3 km . Po wykarczowaniu bujnych lasów wieś stała się wsią typowo rolniczą i taką pozostaje do dnia dzisiejszego. We wsi funkcjonuje jednak sporo małych i średnich firm, a wiodące branże to przetwórstwo metali oraz produkcja elementów i materiałów budowlanych. Stąd też motto wprowadzające do tej skrzynki – „wiklina nas splata” bo była ogromnym bodźcem w rozwoju wsi, a „żelazo nas hartuje” skoro już 2400 lat temu cywilizacja z żelazem tu się zaczęła. Teraz też Chróściczanie potrafią z tego twardego metalu wydobyć to co najlepsze - kilka lokalnych firm zajmuje się przetwórstwem metali .
Koszykarstwo – ta dziedzina rzemiosła (rękodzieła) zdominowała i zdeterminowała losy wsi już od XVII wieku. Mieszkańcy wsi Chróścice pierwotnie zajmowali się smolarstwem, a kiedy w bliższej i dalszej okolicy zaczęły powstawać zakłady wytapiające żelazo z rud darniowych (min. Zagwiździe i Ozimek), zapotrzebowanie na produkowany przez smolarzy węgiel drzewny radykalnie wzrosło. Okazało się, że najlepszymi „opakowaniami„ kruchego przecież węgla drzewnego były wiklinowe kosze. Więc zaczęła się ich masowa produkcja. Rosły umiejętności wyplatania i stosowania wiklinowych witek ale także długich, cienkich i wiotkich korzeni sosny. Bo i z tego materiału kosze były wyplatane i ich trwałość była lepsza niż koszy wiklinowych. Z czasem w Chróścicach i okolicy powstało całe zagłębie koszykarskie, a wyroby te zaczęły być popularne nie tylko jako kosze ale też jako meble i ozdoby.
Pocztówka z Chróścic - okres międzywojenny
W okresie międzywojennym koszykarstwem zajmowało się w samych Chróścicach ponad 120 rodzin. Najlepsi, najbardziej obrotni zaczęli zatrudniać pracowników tworząc wyspecjalizowane firmy. W okresie przed 1945 rokiem znane były warsztaty Ledwolorza, Kołodzieja, Paula Neuberga (skrytka finałowa !!!) , Roja zrzeszonych w tzw. Schlessische Korbwarenfabrik. Po 1945 roku tradycje koszykarskie przejęła Spółdzielnia Jedność. Obecnie jest to działalność zanikająca. (Źródło: Klemens Weber)
Zdjęcia zakładu wikliniarskiego Paula Neuberga kiedyś.......
i dzisiaj.
Dojazd: Ulicą J. Cebuli
Skrytka finałowa. W celu jej podjęcia należy wcześniej zebrać 6 liczb zapisanych na 6 logobookach z 16 skrytek całej serii. A są to:
1. Wiatraki GC7TTJV,
2. Dymarki GC7RKJW,
3. Przewóz GC7TRB0,
4. Śluza GC7TR0N,
5. Brzozycki GC7TRBG,
6. Nepomucen GC7TJDQ,
7. Boisko Victorii GC7TR7V,
8. Park Kasztanowy GC7TRC6,
9.Bunkry GC7TTE3,
10. Leśny Stadion GC7TQY6 ,
11. Kulka GC7PVY6,
12. Kościół GC7TR57,
13. Złoty Róg GC7TQ1E,
14. Prochody GC7TTG7,
15. Niwki GC7TTFF,
16. Młyn GC7TPZK.
Stworzą one unikalny czterocyfrowy kod dostępu „M E T A” potrzebny do otwarcia skrzynki !!!
M=F+A, E=A-B, T=C+D, A=E+F. Miejsce jest łatwo dostępne. Podejmować dyskretnie.
Skrzynka zawiera logbook, długopis, 3 historyczne monety z połowy lat siedemdziesiątych, fanty oraz certyfikaty i pamiątkowe medale dla 3 pierwszych znalazców.