Stau 709 MRU

 Jaz taktyczny / Lubrza nad Paklicą

Międzyrzecki Rejon Umocniony (Festungsfront Oder-Warthe Bogen) to potężny system poniemieckich fortyfikacji, powstały w latach 30. XX w. na pograniczu niemiecko – polskim. Położony jest w łuku Odry i Warty oraz rozciąga na odcinku ok. 100 km. Najważniejszym elementem fortyfikacji jest system podziemnych tuneli wybudowanych w okolicach Międzyrzecza, o łącznej długości przekraczającej 30 km. Podziemia stanowią element Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy w Pniewie, przy którym zorganizowana jest całoroczna trasa turystyczna.

Prace hydrotechniczne na terenach bramy lubuskiej zaczęto już przy okazji budowy linii zapór, czyli Linii Niesłysz Obra. Wtedy to zaczęły powstawać różnego rodzaju przeszkody wykorzystujące warunki geograficzne. Na północy i południu teren sprzyjał tego rodzaju projektom. Wiele jezior, rzeczek i strumieni z jednej strony pozwalało na dosyć łatwe wykorzystanie ich w trakcie obrony, z drugiej strony utrudniało jednak kontratak. Dla zapewnienia szybkiej likwidacji przeprawy w razie zaskoczenia (ale też i jej szybkiej odbudowy) zastosowano sprawdzone rozwiązanie w postaci mostów fortecznych, obrotowych i przesuwnych. W newralgicznych miejscach zbudowano kilka mostów przesuwnych na odcinku południowym i północnym oraz dwa mosty obrotowe na odcinku północnym. Te ostatnie znacznie bardziej skomplikowane do dzisiaj zachowały się w bardzo dobrym stanie. Bezpośrednio związane z obroną odcinków były kanały taktyczne szerokie często na ponad 20m. Pozwalały po wysadzeniu mostów na łatwe zatrzymanie tak siły żywej jak i pojazdów pancernych przeciwnika. Kanały umożliwiały też poniekąd tworzenie zalewów, które miały być główną zaporą dla nacierających wojsk. Wszystkie zalewy które planowano (przede wszystkim na odcinku południowym) miały być tworzone przez przegradzanie cieków wodnych fortecznymi (odpornymi na ostrzał) jazami, których zadaniem było tak utworzenie jak i przede wszystkim utrzymanie zalewu. Najciekawszy i największy jaz zbudowany został w Ołoboku miał on za zadanie szybkie obniżenie lustra dużego jeziora Niesłysz o 2m z wód którego utworzyć się miały zalewy utrzymywane następnie przez zespół mniejszych jazów i zastawek. Wszystkie jazy i mosty forteczne bronione były przez zespoły schronów lub pojedyncze obiekty. Kanały ostrzeliwane były bezpośrednio ze schronów lub bronione ze stanowisk polowych. Łącznie na OWB wybudowano wiele kilometrów kanałów, kilkanaście jazów fortecznych i 10 mostów fortecznych.