Krasnystaw jest miastem o stosunkowo dawnej metryce sięgającej końca XIV wieku. Historia tego ośrodka związana jest z wczesnośredniowiecznym grodziskiem Szczekarzew (Sczekariew) wchodzących rzekomo w skład tzw. grodów czerwieńskich. Gród Szczekarzew, odnotowany po raz pierwszy w Latopisie hipackim został pod rokiem 1219, jako najwyraźniej potężny ośrodek. W świetle najnowszych opracowań osada przed lokacyjna znajdowała się w sąsiedztwie miasta - około kilometra od murów miejskich. Swego czasu Krasnystaw wymieniany był jako jedno z lepiej urządzonych miast Królestwa Polskiego. Krasnystaw leżał nad wypełniającym dolinę malowniczym wielkim stawem, od którego wziąć miała się nazwa miasta (Krasny - w staropolskim piękny, również z rosyjskiego czerwony). Powszechnie przyjmuje się iż Krasnystaw jako Szczekarzow swe prawa miejskie (lokowany na prawie niemieckim - magdeburskim) nadane zostały w 1394 przez Władysława Jagiełłę.
Z początkami Krasnegostawu wiąże się bardzo stara legenda o trzech braciach, książętach ruskich: Kiju - założycielu Kijowa, Szczeku i Chorewie. Legendę znajdujemy w Latopisie Nikiforowskim zapisaną przed rokiem 862. Kronikarz Jakub Susza, Bazylianin, późniejszy unicki biskup chełmski, w XVII wieku zapisał stare podanie ludowe, według którego Szczek założył warowny gród, nazywając go Szczekarzewem. Warownia strzegła przeprawy przez Wieprz na uczęszczanym szlaku handlowym, wiodącym z Rusi od brodów na Bugu w okolicy Horodła przez brody na Wieprzu do Lublina i dalej. W wieku XII Szczekarzew leżał na pograniczu wołości czerwieńskich i chełmskich.
Możliwe, że pierwsze grodzisko powstało już w X-XI wieku. Szczekarzew był wymieniany na początku XIII wieku już jako gród i stolica wołości. Ten gród istniał prawdopodobnie do połowy XIV wieku. Przetrwał najazd Mongołów z połowy XIII wieku, co potwierdza zapis o istnieniu grodu pod koniec wieku. Kres grodziska przyniosły zapewne niekorzystne zmiany klimatyczne drugiej połowy XIV wieku oraz opanowanie tych terenów przez Kazimierza Wielkiego w wyniku wojen z lat 1340-1366. Król wzniósł w Szczekarzewie zamek w miejscu nowym: bezpieczniejszym i stabilniejszym.
Historycy nie są zgodni co do dokładnej lokalizacji wczesnośredniowiecznego grodziska, istnieje wiele różnych teorii, których nie da się jednoznacznie potwierdzić, ani obalić. Najpopularniejsze tezy lokalizacji Szczekarzewa mówią, że grodzisko znajdowało się na prawym brzegu Wieprza, czyli w miejscu gdzie znajduje się kesz. W opozycji to tego stwierdzenia stoją historycy twierdzący, że grodzisko leżało w północnej części dzisiejszego miasta, w okolicach późniejszego zamku.
O próbach zlokalizowania grodziska Szczekarzew, możecie doczytać w artykule Adama Piejko, pod linkiem: http://dawnodzis.blogspot.com/2017/07/o-starym-krzyzu-i-zagadkowej-swiatyni.html Sprawa Szczekarzewa jest wciąż żywa, a jego zagadka nie rozwiązana :)
Zachęcam do spaceru na skraj wzniesienia grodziskowego, piękny widok na tajemniczy staw, tory i Krasnystaw.
Co do kesza:
Skrzynka znajduje się w miejscu prawdopodobnej lokalizacji grodziska. Pod grodzisko można dojechać samochodem od ulicy Kickiego, auto można zostawić na wjeździe.