Chodzące budynki? Coo? Czy to nowy projekt Elona Muska, Jeffa Bezosa, albo Richarda Bransona a może technologicznych wizjonerów z Państwa Środka? Nie to niemożliwe... A może chodzi o temat jak z kina grozy, jakiegoś dajmy na to horroru, lub thrillera? Stare domy, to jest w zasadzie standardowy repertuar kina grozy – nawiedzony dom gdzieś w odludnym, ale i malowniczym miejscu, skrzypiące podłogi, przerażające odgłosy, pojawiające się znienacka dziwne postacie. Albo lepiej, skrzypiące stare drewniane domy wieczorami zaczynają się poruszać po miasteczku, polując na niczego nie spodziewających się ludzi. Taaak, to by było dobre...
A jednak nie, temat jest bowiem związany z urbanistyką, inżynierią i budownictwem. Po II Wojnie Światowej w związku z odbudową Warszawy i pojawiającą się potrzebą przebudowy ciągów komunikacyjnych kilka budynków zostało przesuniętych ze swoich pierwotnych lokalizacji.
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Zbudowany został w latach 1682–1732 jako kościół przylegający do klasztoru karmelitów trzewiczkowych i był niemym świadkiem burzliwej historii Warszawy. Wraz z przyległym klasztorem został zajęty przez wojska szwedzkie podczas potopu szwedzkiego, w 1818 zajęty został przez Rosjan z przeznaczeniem na więzienie a w latach 1940−1942 był jednym z dwóch czynnych kościołów w granicach getta. Zniszczony w ok. 45% po II WŚ kościół bez budynków klasztornych został odbudowany w latach 1951–1956. W nocy z 30 listopada na 1 grudnia 1962 został przesunięty o 21 metrów na północ. Przesunięcie budowli związane było z budową trasy W-Z i poszerzaniem al. gen. K. Świerczewskiego (dzisiejszej al. „Solidarności“), które było propagandową inwestycją ówczesnej władzy komunistycznej państwa. Co ciekawe, było to pierwsze w Europie i trzecie na świecie przesunięcie obiektu sakralnego. Pierwotna lokalizacja kościoła jest oznaczona granitową kostką na chodniku i jezdni.
Pałac Lubomirskich w Warszawie
Budynek pierwotnie wzniesiony przez rodzina Radziwiłłów, która kupiła w XVIII wieku północne tereny ówcześnie podwarszawskiego miasteczka Wielopole i przed rokiem 1712 wybudowała tam swoją posiadłość. Pałac aż do II Wś przechodził z rąk do rąk i spełniał wiele funkcji. Był własnością architekta Jana Zygmunta Deybla, rodziny Lubomirskich, generała Izydora Krasińskiego, rządu Królestwa Polskiego, finansisty Abrahama Simona Cohena, Icka Blassa, Urzędu Miasta Warszawy. W tym miejscu nachodzi mnie refleksja dlaczego budynek nazywa się Pałacem Lubomirskich, skoro byli oni właścicielami jedynie około 26 lat a nie np Pałacem Icka Blassa. Hmmmm... Budynek spełniał też wiele funkcji i prócz tej wykwintnej pałacowej, mieścił urzędy Królestwa Polskiego, lazaret (szpital) podczas powstania listopadowego, sklepy, stragany i małe mieszkania a także synagogę. Przez cały wiek XIX i początki XX wieku "pałac" był nieremontowany i znacznie podupadał. Wydawało by się, że zniszczenie jego zabytkowego charakteru w roku 1928 przez Wacława Moszkowskiego, który przekształcił pałac na kamienicę podwyższając go o jedno piętro, to najgorsze co mogło spotkać ten budynek. Aż przyszedł 1939 rok, kiedy Niemcy spalili budowlę podczas działań wojennych. Choć po wojnie w latach 1947-1950 pałac odbudowano według klasycystycznego projektu Jakuba Hempla, to już w 1970 roku zdecydowano o przesunięciu pałacu z pierwotnego miejsca w taki sposób, aby zasłonił Halę Gwardii, a jego kolumnada zamknęła perspektywę głównej alei Ogrodu Saskiego. Projekt w swej idei przypominał raczej pomysły imperialistycznego zgniłego Zachodu niż komunistycznego PRLu. Pomysłodawcą operacji był jednak nie kto inny jak komunistyczny działacz Marian Spychalski, a opracował ją Aleksander Mostowski. Cała operacja obrotu trwała półtora miesiąca, od 30 marca do 18 maja 1970 roku. Pałac odcięto od murów i fundamentów i na specjalnych kratownicach, po torach, powoli przesuwano na wyznaczone miejsce. W efekcie budowlę z powodzeniem obrócono o 74 stopnie. Część kratownic i podtorza (belki obrzeżne) została pod pałacem.
Rogatki Grochowskie
W porównaniu z poprzednimi dwoma budynkami są to niewielkie budowle, które zostały wybudowane w latach 1816–1823 jako jedne z 18 tego typu pawilonów w stylu klasycystycznym a zaprojektowane przez Jakuba Kubickiego. Architekt ustawił je parami i nadał każdemu zespołowi inny wygląd. W jednym pawilonie urzędował dozorca policji będący przedstawicielem Urzędu Municypalnego, a w drugim poborca podatkowy, który przyjmował opłaty za wjazd do miasta. Do czasów współczesnych zachowały się rogatki Mokotowskie i właśnie Grochowskie. Pawilony rogatkowe przy obecnej ul. Zamoyskiego zostały oddane do użytku w 1823, równocześnie z ukończeniem Traktu Brzeskiego, która była pierwszą bitą drogą w Królestwie Polskim. Podczas II WŚ pawilony jedynie nieznacznie ucierpiały wojenną zawieruchę. 24 stycznia 1961 roku, w związku z poszerzeniem ulicy Grochowskiej, pawilon północny przesunięto o ok. 10 metrów i było to chronologicznie rzecz biorąc, pierwsze przesunięcie nieruchomego zabytku w Warszawie. Podobną operację przesunięcia południowej rogatki tym razem o o 8,7 metrów przeprowadzono już po upadku PRLu - 18 czerwca 2001, po 4 latach przygotowań i rozbiórce dwóch kamienic. Oryginalna lokalizacja rogatki południowej zaznaczona jest klinkierem na jezdni oraz chodniku.
Zadanie niezbędne do skutecznego zalogowania tego virtuala - potrzebne jest wykonanie 3 (słownie: trzech)zdjęć w każdej z 3 (słownie: trzech) podanych lokalizacji. O ile nie chcesz pokazywać twarzy, zdjęcie może być z twoim GPS-em, odczytem pozycji GPS, telefonem, PWG, kartką z nickiem, lub czymkolwiek Twoim, potwierdzającym Twoją obecność w tym miejscu:
Zdjęcie 1) W lokalizacji Startowej - Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie - z widocznym numerem adresowym i widniejącą poniżej biało niebieską tabliczka "Zabytek";
Zdjęcie 2) W lokalizacji Waypoint 2 - Pałac Lubomirskich w Warszawie - z tablicą z brązu (wejście główne) informującą o przesunięciu budynku, lub z tablicą szklaną po lewej stronie od wejścia również informującą o przesunięciu budynku;
Zdjęcie 3) W lokalizacji Waypoint 3a - Rogatki Grochowskie - pawilon północny - z widocznym numerem adresowym i widniejącą poniżej biało niebieską tabliczka "Zabytek".
lub
W lokalizacji Waypoint 3b - Rogatki Grochowskie - pawilon południowy - z widocznym numerem adresowym i widniejącą poniżej biało niebieską tabliczka "Zabytek".
Logi obwieszczające znalezienie bez zamieszczonych 3 (słownie: trzech) wymaganych zdjęć z określonymi warunkami będą przeze mnie okresowo kasowane.
Virtual Rewards 2.0 - 2019/2020
This Virtual Cache is part of a limited release of Virtuals created between June 4, 2019 and June 4, 2020. Only 4,000 cache owners were given the opportunity to hide a Virtual Cache. Learn more about Virtual Rewards 2.0 on the Geocaching Blog.