[75jaarOVUH] Grebbelinie: Linie van Juffrouwwijk
Deze cache is onderdeel van de serie 75 jaar Vrijheid, Mobilisatie,Oorlog, Verzet en Bevrijding op de Utrechtse Heuvelrug, waarbij belangrijke locaties uit de geschiedenis van Utrechtse Heuvelrug en omgeving in de WOII aan bod komen. Deze cache is gelegd ter gelegenheid van de herinnering aan 75 jaar bevrijding op 5 mei 2020.
Linie van Juffrouwwijk: Ontstaansgeschiedenis
De 'Hoofdpost' van de Linie van Juffrouwwijk wordt sinds 1843 doorsneden door de spoorweg Arnhem-Utrecht en kreeg er daarmee nog een defensieve functie bij. Oorspronkelijk was het bedoeld om de Emminkhuizerberg te beschermen en de toegangswegen; de Emminkhuizerlaan en de Schalmdijk uit Renswoude te controleren. Daarom stond er vanaf de aanleg in 1799 een houten wachthuis in de post en beschikte het werk over een gemetseld kruitmagazijn. Bovendien dekte het de Juffersluis in de Slaperdijk, die het mogelijk maakte de Veenendaalse Vaart af te sluiten. De eerste steen van de sluis werd gelegd door Peter Wiltvang in 1754 en Johan Lagerwey , de restaurateur die de steen vond, legde voorlopig de laatste. De wijk (zijkanaal in een veenderij) had getuige zijn vroegere breedte van bijna 6 meter veel betekenis in dit turfstekersgebied. Van de Juffrouwwijk, genoemd naar de ‘vrouwe van Renswoude' (Margaretha van Culemborg 1530-1608), resteert slechts een smal 'slootje'.
Linie van Juffrouwwijk: De kazematten
Heden ten dage zijn er nog 4 kazematten terug te vinden in het landschap. Ten zuiden van de spoorlijn ligt een opvallend grote bunker van Duitse makelij (onderdeel van de Pantherstellung) en een S3-kazemat, een kazemat van het type 'stekelvarken' met 3 schietgaten. Dit deel van de Linie van Juffrouwwijk is nu een vogelbroedgebied en is daarom ook niet toegangelijk.
Ten noorden van de spoorlijn bevinden zich 2 kazematten; de S3-kazemat en een zeldzame flankerende betonkazemat met klimkoker.
Er zijn in totaal 18 flankerende betonkazematten op de Grebbelinie gebouwd, waarvan deze de enige is met een klimkoker. Eigenschappen van deze kazemat: De vijandzijde was gedekt door 1,2 meter gewapend beton, terwijl het beton van het het dak 1 meter dik is en aan de de achterzijde 80 cm. Het schietgat met een schootsveld van 40 graden was gedekt door een uitsteeksel van beton, waardoor de opening voor de vijand niet kon waarnemen. Daarom wordt deze ook wel neuskazemat genoemd.
Batterij aan de Schalm
Waar in het noorden vanouds de oude slaperdijk vanaf de Emmikhuizerberg haaks afbuigt naar het zuidoosten, richting Fort aan de Buurtsteeg, werd rond 1786 de Batterij aan de Schalm ingericht. De kanonnen bestreken richting noorden de Schalmdijk, richting oosten de Jufferdijk (Schalm). De oude kanonstellingen zijn verdwenen, een lichte glooiing in het terrein duidt aan waar ze eens opgesteld stonden. De toegangswegen tot de Emminkhuizerberg bleven een belangrijk punt in de Valleistelling. Op de cruciale punten werd dan ook in 1939-1940 een kazemat geplaatst. De vervallen stellingen werden versterkt met diverse typen kazematten, daar waar ook vroeger de kanonnen uitgericht waren. Op de kop van de Batterij aan de Schalm zie je momenteel nog een S3-kazemat.
In 2017 zijn er prachtige beelden van bovenaf gemaakt van zowel de Batterij aan de Schalm als de Linie van Juffrouwwijk door Albert Speelman, ik kan je aanraden om deze beelden te bekijken:
- Batterij aan de Schalm
- Linie van Juffrouwwijk
CACHE
Vanaf de cachelocatie zie je richting het Zuiden de Batterij aan de Schalm, hierachter ligt de Linie van Juffrouwwijk. In verband met de kwetsbaarheid (o.a. vogelbroedgebied) van de Linie van Juffrouwwijk is besloten om de geocache niet op de Linie van Juffrouwwijk te plaatsen. Deze aspergewegversperring maakte deel uit van de verdediging.
LET OP: De cache ligt onder het beton en in natte periodes is mogelijk waden vereist. Doe dit a.u.b. niet 's nachts en let goed op, veel succes!
Voor het realiseren van deze serie hebben diverse mensen die de oorlog bewust hebben meegemaakt hun medewerking verleend, bij deze willen wij hen allemaal bedanken voor de tijd en moeite die zij ons hebben gegeven. Daarnaast willen wij iedereen bedanken die de plaatsing van de caches mogelijk hebben gemaakt (de gemeenten Utrechtse Heuvelrug, Leusden, Woudenberg, Scherpenzeel, Renswoude, Provincie Utrecht, Landgoed Beukenrode, Landgoed Den treek- Henschoten, Landgoed Huis Doorn, Stichting De Boom, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Utrechts Landschap en het Waterschap Vallei&Veluwe) Diverse boeken/naslagwerken over de geschiedenis van de Utrechtse Heuvelrug en omgeving ten tijde van de tweede wereldoorlog alsmede de boeken van Loek Caspers, Ronald Polak, Jose Huurderman zijn een bron van informatie geweest, ook de stichting Grebbelinie in het vizier, Het Grebbelinie bezoekerscentrum Fort aan de Buurtsteeg, de stichting Grebbelinie en de Oudheidskamers van Doorn en Woudenberg.
Voor vragen en opmerkingen: Graag een berichtje sturen via het message centre.
Voor deze serie is ook een banner beschikbaar en mag geplaatst worden als men alle geocaches en de bonus heeft gedaan .
Vergeet niet de gegevens voor de bonus te noteren indien aanwezig.