Over deze caches
De Tweede Wereldoorlog, een verschrikkelijk zwarte bladzijde uit de geschiedenis. Een tijd die nooit vergeten mag worden. Zoals uit vele plaatsen en streken zijn ook uit de Mastenbroekerpolder een aantal verhalen bewaard gebleven. Persoonlijke, streekgebonden verhalen. Verhalen over kleine details uit die roerige tijden.
Deze verhalen wil ik vertellen door middel van een viertal caches. De caches zelf stellen niet veel voor. Ook de locatie is niet heel belangrijk, het geeft alleen ongeveer de plek weer waar deze verhalen zich afspeelden. Het gaat bij deze caches dan ook puur om het levend houden van deze korte, persoonlijke herinneringen.
"Razzia"
“Gerrit, gauw naar de buren, de Duitsers zijn onderweg!” Gerrit Pelleboer, aan de Oude Wetering, hoeft geen nadere aansporing, hij is al weg. De twee onderduikers bij hem thuis, die gewoon meehelpen op de boerderij, rennen ook het land in om zich te verstoppen. Snel rent Gerrit door het hoge graan naar de buren, waar hij bij de achterdeur al roept wat er aan de hand is. Eén van de buurkinderen komt naar buiten en beiden rennen ze weer weg, het land in, allebei een andere kant op. Op weg naar de andere bewoners van de polder, om ze via de sluiproutes die alle kinderen kennen, te waarschuwen zodat de onderduikers weg kunnen komen. Soms verstoppen ze zich in het huis, soms in het veld tussen het graan, soms tussen het riet. Meestal gaat het goed.
Maar deze keer is er wat aan de hand aan de andere kant van het land, bij de fam. Pelleboer aan de Bisschopswetering. De Duitsers zijn er lang bezig. Ze doorzoeken het hele huis. En ze vinden op zolder een onderduiker: de zoon des huizes. Vol schrik en machteloos staat iedereen te kijken hoe de jonge man wordt ingerekend.
Dan gebeurt er iets onverwachts. Als de Duitsers weg willen rijden, wordt hen de weg versperd door de vader. Breeduit staat hij op de dam. Al schreeuwend bevelen de Duitsers hem om aan de kant te gaan, maar hij blijft onverzettelijk staan. Ook als de Duitsers de auto uitkomen. “Niet aanders as over mien liek”, (alleen over mijn lijk) zegt hij, en hij blijft staan. Net zo lang tot de Duitsers bakzeil halen en de jongen weer vrijlaten!
"De Duitsers trekken terug"
Half april ’44 komen er geregeld Duitsers over de Oude Wetering. Ze zijn op terugtocht, ze weten dat de oorlog verloren is. Het wordt bijna een gewoon gezicht. Totdat er op het erf gerucht is.
Geschreeuw bij de deur. Duitse woorden, harde, angstige stemmen. Vader Pelleboer staat langzaam op en loopt naar de deur. Gerrit schuifelt achter hem aan. Als de deur open is, staan er twee Duitse soldaten. Hun voeten en de onderkant van hun uniform is nat, ze moeten door het water omdat de polder blank staat. De één heeft een fiets aan de hand, de ander heeft een paar handgranaten in de handen. Ze praten door elkaar heen, in het Duits. Gerrit en zijn vader verstaan er niks van. Het enige wat ze verstaan is: ‘Krieg zat’ en ‘verloren’. Dat begrijpen ze wel. Ze hebben genoeg van de oorlog.
Na nog wat heen en weer gepraat en getrek aan de kleren van zijn vader wordt duidelijk wat de Duitsers willen: een overall, zodat ze niet herkenbaar zijn als Duitse soldaten. Van de Duitsers mogen ze de fiets hebben en de granaten ook en alles wat ze maar bij zich hebben, als ze de Duitsers maar willen helpen.
“Maar we hebben het ze niet gegeven!” zegt Pelleboer trots. ‘Dat deden we niet!”
Bron: poldermastenbroek.nl