Ahoj geoposzukiwacze!

Gdy tylko pierwszy raz zobaczyliśmy skarpę przy ul. 11 Listopada w Wałbrzychu stwierdziliśmy, że tak dużo się tam dzieje pod kątem geologicznym, że trzeba poczytać o procesach, które do tego się przyczyniły. Jeśli jesteście z okolic, na pewno pamiętacie stary mur, metalową siatkę i mnóstwo otoczaków i innych kawałków skalnych, które wiecznie spadały ze skarpy na chodnik. Obecnie miejsce to zmieniło się nie do poznania, powstała ścieżka rowerowa, a sama skarpa jest teraz dość mocno wyregulowana. Dla nas, jako fanów EC jest to idealna okazja aby poznać procesy jakie tu zachodzą, bo są one aktualnie dość dobrze widoczne.

Zapraszamy Was do podejścia do ściany i obserwacji.

Pamiętajcie jednak, żeby uważać, bo ściana ta wciąż ulega procesom erozji!

Pierwsza rzecz jaka rzuca się w oczy to niewątpliwie zlepieniec. Pewnie już wiecie co to takiego, ale dla przypomnienia dodamy, że jest to lita skała osadowa zbudowana z głazów, otoczaków, żwiru sklejona lepiszczem. Nie wykluczamy, że wśród tego wszystkiego co tu widzimy nie znalazłoby się przykładu brekcji. Jest to podobna sprawa do zlepieńców, ale zamiast „owalnych” fragmentów są pokruszone – tak plus minus ;). Jednak to zlepieniec wygrywa w zawodach. Można by z przymrużeniem oka nazwać go też „cementem”, bo i tak czasami wygląda. Podejdźmy odrobinę bliżej i zobaczymy, że nasz bohater nie jest tu sam, widać, że otacza go piaskowiec, ale i sam zlepieniec ma kilka form. Nie będziemy zanudzać nazwami, ale piaskowce i zlepieńce mają różne formy, podzielone ze względu na to jaki rodzaj skał/ziaren zawierają – długa historia, górnokarbońska tak w skrócie, jak również ze względu na spoiwo/lepiszcze, które znajduje się pomiędzy skałami/ziarnami (wiecie, że istnieje spoiwo o nazwie Matrix?).

Skoro już stoimy całkiem przy ścianie, możemy powiedzieć Wam, że znajdujemy się na Warstwach Wałbrzyskich (skały osadowe górnokarbońskie, niecka śródsudecka) i przyszedł czas na dwa zdania o warstwach. W geologii to jeden z podstawowych elementów budujących skały osadowe. Często składa się z mniejszych warstw, lamin, oczywiście warstwy mają wiele innych form i jednostek. Czas przytknąć nos do skał, skupimy się teraz na tych najmniejszych: foliacji i laminacji. Foliacja to płaskie, dwuwymiarowe uporządkowanie tego co dzieje się wewnątrz skały. Jednak występuje ona w przypadku skał metamorficznych i magmowych, a my takich tu nie widzimy. Ziarna w foliacji układają się równolegle, a cała forma powstaje na skutek wysokiego ciśnienia. Laminację zaś możemy już tutaj odnaleźć, ponieważ ta występuje w skałach osadowych i metamorficznych, a przecież przed sobą mamy te pierwsze. Laminy, bo tak też można je nazwać, mają najczęściej kilka kilkumilimetrowych warstewek, jednak same w sobie nie mają wewnętrznego zróżnicowania, tzn. są najdrobniejszymi jednostkami w całym podziale skalnym.

Aby zalogować znalezienie należy przesłać do nas odpowiedzi na pytania:

1. Spróbuj odnaleźć foliację lub laminację i opisz jak wygląda (kształt, kolor, faktura itp.).

2. Odnajdź miejsce ze zdjęcia i spróbuj określić czy w danej warstwie piaskowca występuje foliacja lub laminacja.

3. Zrób sobie zdjęcie przy zlepieńcach, ale tak aby nie zaspoilować odpowiedzi. Może przy dobrej widoczności zobaczysz z tego miejsca Trójgarb?

Odpowiedzi prosimy wysyłać przez PW. Można logować od razu, w razie błędnych rozwiązań skontaktujemy się, a wpisy bez przesłanych odpowiedzi będą kasowane!

Bibliografia:

1. Kazimierz Dziecic, Geologia Sudetica vol. I, 1964

2. Elżbieta i Krzysztof Dziemiańczuk, Geologia Sudetica vol. XX, nr1, 1985

3. Wojciech Nemec, Geologia Sudetica vol. XIX, nr 2, 1984